Bij het woord goud maakt men vaak spontaan de associatie met welvaart en rijkdom. Dat is op zich zeker niet te verwonderen, want goud staat nu eenmaal voor duurzaamheid, zeldzaamheid en schoonheid. Dat is al zo sinds de oudheid, waarin gezagsdragers en vooraanstaanden graag gebruikmaakten van dit edelmetaal om zich van de anderen te kunnen onderscheiden.

Gouden juwelen en sieraden, amuletten, diademen en kronen waren enkel bedoeld voor de happy few die zich beter en meer dan de anderen voelden. Ze werden begraven met de prachtigste gouden sieraden en juwelen, dit in de veronderstelling dat ze in het hiernamaals met deze ornamenten zouden kunnen pronken en ook daar hun bevoorrecht leven zouden kunnen verderzetten.

Gouden munten als betaalmiddel

Goud werd snel gebruikt als materiaal om er munten mee te slaan. Zuiver gouden munten op zich waren niet bruikbaar omdat dit een net iets te zacht materiaal is, maar in combinatie met andere metalen zoals koper, tin of brons kon goud wel heel goed dienst doen bij het maken van munten.

Deze munten zijn intussen wat in onbruik geraakt omdat de prijs van het goud in verhouding tot de waarde van de munt te hoog ligt, maar wie antieke gouden munten op de kop kan tikken zal hiermee zeker op termijn een zaak doen.

Goud als investeringsproject

Gaandeweg werd goud ook steeds belangrijker als vorm van investeren en beleggen. Dit geldt tot op de dag van vandaag, waarbij goud beschouwd wordt als een veilige haven in tijden van economische en financiële crisissen. Het is opmerkelijk dat in deze moeilijke periode mensen maar ook staten en organisaties blijven teruggrijpen naar goud om hun financiële toekomst te verzekeren.

De Gouden Eeuw

Met de Gouden Eeuw bedoelen we de 16^e eeuw, toen de Nederlanden floreerden als nooit tevoren. Het is wellicht de periode waarin de noorderburen, waartoe wij toen in strikte zin eigenlijk ook behoorden, op het toppunt van hun macht stonden. De Nederlandse kooplui en zeevaarders trokken onverschrokken op de golven van de wereldzeeën naar verre contreien, en ze deinsden er niet voor terug om overal op plundertochten te gaan om de plaatselijke kostbaarheden, specerijen en ook edelmetalen te roven.

Het ene na het andere diep beladen schip meerde aan in de haven van Amsterdam, en de mensen keken zich op de kade de ogen uit toen vracht na vracht uit de schepen werd geladen.

Nooit eerder tevoren werden dergelijke prachtige kostbare producten van op de zeven wereldzeeën aangevoerd. De Nederlanden bloeien als nooit tevoren, en als vanzelf werd daar de term de Gouden Eeuw opgeplakt. Goud werd inderdaad geassocieerd met goed, met welstand en weelde.

Heimwee naar de tijd van toen?

De vraag is of de huidige Nederlanders heimwee hebben naar de tijd van toen. In de jaren 1600 gold Nederland, samen met Spanje en Portugal, als de referentie op het vlak van de internationale handel en politieke invloed. Deze positie had Nederland voor een groot deel te danken aan de schatten die van overal naar het land werden gebracht.

Dit alles is uiteraard intussen geschiedenis. Nederland geldt nog steeds als een voorbeeldland, maar heeft die vooraanstaande positie van weleer gaandeweg verloren.

De waarde van goud

In de zogenaamde Gouden Eeuw speelde goud een belangrijke rol. De Nederlandse handelaars en kooplui wisten maar al te goed  waar ze terecht konden om dit kostbare edelmetaal te vergaren en mee naar huis te brengen. Voor vele exotische landen was goud weliswaar een interessant materiaal, maar de plaatselijke bevolking gaf daar zeker niet de waarde aan zoals dat bij ons wel het geval was. Goud diende er eerder om sieraden mee te maken maar het was zeker niet zo waardevol als het bij ons.

De waarde van een voorwerp of materiaal is hoe dan ook steeds subjectief. Het hangt af van hoe je het als individu of maatschappij zelf concreet invult. Wij westerlingen zouden niet alleen figuurlijk maar helaas ook letterlijk moorden begaan om een hoeveelheid goud te bemachtigen, daar waar anderen dat eerder zien als een weliswaar leuk materiaal maar toch niet zo uitzonderlijk en waardevol.