In cafés, brasseries en restaurants worden weer tafeltjes samengeschoven. We mogen opnieuw in groepjes tot groepen eten en drinken. Hele families kunnen terug aanschuiven en ik zag er zo eentje, voor een lunch waarop iedereen duidelijk aanwezig was: grootouders, ouders, kinderen tot kleinkinderen. Aan het hoofd van de dis zat een oude man, blijkbaar de opa der opa’s. Hij viel mij op door één detail (naast zijn stevige eetlust): hij was ongeveer de enige die geen gsm naast zijn bord en bestek had liggen, de enige op een paar uitzonderingen na, de kleinste nakomelingen dan…

Het gold hier duidelijk om een samenkomst, zoals er al sinds lang geen meer gehouden werd. Je verwacht in zo’n geval op zijn minst een uitbundig gedoe. Maar neen, het was opvallend rustig aan die lange tafel, uitzondering alweer gemaakt voor het hoekje waar die al geciteerde kleintjes zaten. De reden van die rust, die maar bleef heersen, ook nadat enkele flessen wijn uitgeschonken en uitgedronken waren, lag hem in één woord, dat in feite geen woord is: gsm. Ongeveer iedereen was, amper onderbroken om een hap binnen te werken, met zo’n toestel bezig. Met de iPhone of de gsm, waarvan niemand nog weet wat die drie letters samengevoegd willen zeggen. Ik heb het speciaal opgezocht: ‘Groupe Spécial Mobil’, verdere betekenis voor mij nog onbekend.

Dat kleine ding, die gsm dus, is in de kortste keren een deel van ons leven geworden, tot bij de meest intieme feestelijkheden. Want daar worden, van op afstand dan, duidelijk nog vele andere bij betrokken. Via mail en sms'en, dat laatste zijnde nog een afkorting die een woord geworden is. Dus nog maar even Wikipedia geraadpleegd: ‘short message service’, zegt die en ook bij feestelijkheden in een restaurant worden die gulzig ingetikt en verstuurd. Naar wie en voor wat, dat blijft mij een absoluut raadsel. Praktisch kan het natuurlijk zijn als diegene die aan het hoofd van de lange tafel zit iets te melden heeft aan zijn verre overbuur. Maar in het geval dat ik observeerde, leek dat niet waarschijnlijk. Want de oude opa had blijkbaar geen telefoon bij zich en aan het andere uiteinde waren de jongste kleinkinderen verenigd, kleinkinderen die het blijkbaar nog even zonder telefoon te stellen hadden. Alhoewel.

Ik moest daarbij denken aan een beeld uit een uitzending over de Britse koninklijke familie, beeld dat een officieel banket in de grootste zaal van Buckingham Palace weergaf. Daar zou enig sms'en van de ene uithoek van de tafel naar de andere wel nuttig zijn, liefst met beeld, want vanaf die ene uithoek naar de andere kon men zijn disgenoten nog amper herkennen, met enige overdrijving gesteld dan. Draadloos contact in zo’n gevallen: nuttig misschien. Maar in een gewoon restaurant, bij een gewone familiebijeenkomst? Ik weet het nog niet. Ik herinneren me wel dat destijds, toen de gsm zijn intrede maakte in de maatschappij, het in bepaalde zaken verboden was zo’n ding mee te nemen naar je (gereserveerde) plaats. Het telefoontje werd dan netjes bijgehouden aan de toog of aan de balie en bij een oproep werd de bestemmeling discreet naar een hoekje van de zaak geleid om daar zijn ‘klapke’ te doen.

Nu zou zoiets natuurlijk ondenkbaar zijn (denk maar aan de opstoppingen die dat zou veroorzaken, maar ik blijf toch geloven dat de stormachtige verovering van de gsm en de iPhone schuldig mag verklaard worden aan de afbraak van levensnoodzakelijke gezelligheid. Wat voor de ene of de andere ook thuis mag gelden.