Het is boek is geen saaie chronologische opsomming van biografische details of van realisaties van de zeven pausen van Avignon, maar de auteurs bestuderen verschillende gebeurtenissen, toestanden, stromingen, conflicten, epidemieën uit de 14e eeuw en hoe de pausen daartegenover stonden en reageerden.

Korte voorstelling van de auteurs

Schrijvers Bernard Vandeginste en Yves van Buyten penden eerder als succesvolle boeken over onder meer de katharen, de Graal en de oratorianen. 

Yves Van Buyten (1952) is gehuwd met Vera, vader van 4, en 11 kleinkinderen en woont in Kessel-Lo (Leuven). Jij was beroepshalve actief als bestuurder en directeur van bedrijven in de financiële sector en de adviessector. Getriggerd door inspirerende leraren uit zijn humanioratijd ging hij zich interesseren voor geschiedenis en literatuur en stelde een uitgebreide bibliotheek samen over de meest diverse historische onderwerpen. Geleidelijk aan focuste hij zich op de geschiedenis van de middeleeuwen in het algemeen en op de geschiedenis van de katholieke Kerk in het bijzonder. Als coauteur van Willy Vanderzeypen publiceerde hij een aantal historische boeken: 'Katharen in Europa' (2004), 'De tempeliers, huurlingen van de pau's (2006), 'Bernardus van Clairvaux, van monnik tot ketterjager' (2008), 'Het verhaal van de Graal, symboliek, propaganda en mythen' (2011), 'Ridderkoningen strijden om Europa, de slag van Muret in 1213 en de slag van Bouvines in 1214''. (2013). Als coauteur van Bernard Vandeginste schreef hij het boek 'De Oratorianen, Geschiedenis van een elitaire priestergemeenschap' (2019) en nu dus het pas verschenen 'Grandeur en val van de pausen van Avignon' (2021).

Bernard Vandeginste (1943) is een Kortrijkse bètawetenschapper in hart en nieren waarvoor hij meer dan vijftig jaar geleden emigreerde naar Nederland maar sterke banden bleef onderhouden met zijn thuisland Vlaanderen. Als editor van een succesvolle boekenreeks uitgegeven door Elsevier en Europees editor van een internationaal tijdschrift uitgegeven door Wiley zijn veel wetenschappelijke boeken en publicaties onder zijn verantwoordelijkheid verschenen. Na zijn professionele loopbaan bij Unilever ontwaakten zijn alpha receptoren en liet hij zich graag inspireren door Yves Van Buyten en zijn werk dat culmineerde in de gezamenlijke publicatie over de geschiedenis van de oratorianen (2019) en de publicatie van hun laatste boek over de pausen van Avignon (2021)

Geschiedenis als oorsprong van de huidige samenleving

Vanwaar jullie interesse in geschiedenis?

"Geschiedenis en kerkgeschiedenis in het bijzonder is een intrigerend thema omdat het aan de oorsprong ligt van de organisatie van de huidige samenleving. We zijn geparachuteerd in het heden dat volledig bepaald is door het verleden. Door de studie van de geschiedenis leren we wie we zijn en waarom dingen zijn zoals ze zijn. We hoeven niet lang te zoeken naar bewijzen voor het feit dat de geschiedenis zich steeds weer herhaalt, en een grondigere studie van de geschiedenis zou onze beleidsmensen kunnen helpen om de juiste beslissingen te nemen."

Toegankelijk voor een groot publiek

Wat heeft jullie aangezet om dit boek te schrijven?

"Bij het schrijven van zijn eerdere boeken stond Yves, en later wij beiden bij ons eerste gezamenlijk boek over de oratorianen voor ogen om onderwerpen uit de kerkgeschiedenis toegankelijk te maken voor een breed publiek. De katharen en tempeliers, en ook de Graal, die met een zekere geheimzinnigheid omringd zijn, zijn onderwerpen waarvoor veel belangstelling bestaat. Ook de pausen van Avignon zijn niet wars van geheimzinnigheid en aangedikte verhalen waarvan we de tip van de sluier wilden opheffen."

Intrigerende periode

Wat is er zo aantrekkelijk aan het thema van het boek, namelijk de pausen en Avignon?

"Veel mensen bezoeken het pausenpaleis van Avignon met weinig of geen informatie over de pausen die dit paleis bewoond hebben. We denken dat ons boek veel aanknopingspunten biedt bij een eerste of herhaald bezoek aan Avignon. Daarom eindigt het boek ook met een aantal toeristische tips. De
veertiende eeuw was ook zeer interessant op politiek vlak en het is merkwaardig te vernemen hoe in die eeuw het gezag van de pausen en van de Kerk begon af te nemen."

Pestepidemie

Kan je enkele opmerkelijke gebeurtenissen uit het boek opsommen?

"Er zijn er heel wat. Bijvoorbeeld: Hoe gingen de pausen om met de grote pestepidemie van 1348? De lijfarts van paus Clemens VI had een al even briljante als effectieve inval. De paus werd omringd door twee vuren en kwam zijn kamer niet meer uit. Wat de lijfarts toen niet wist was dat alle vlooien die de mens infecteerden door die vuren werden gedood en aldus de paus gespaard bleef. Ook de manier waarop Filips de Schone een persoonlijke machtsstrijd aanging met de pausen, de metamorfose van een kleine provinciestad, de pontificaten die opeenvolgend wisselden van soberheid tot pracht en praal, het vernuftige financiële systeem van de pausen, zijn stuk voor stuk verrassende episodes."

Inhoudelijke discussies

Hoe doe je dat, samen een boek schrijven? Wat is de taakverdeling?

"Dat is het geheim van de smid. Uiteraard verdeelden we het studiewerk over ieders specifieke interessegebied. Daartussen liepen inhoudelijke discussies om onze inzichten te verdiepen. Dit voorwerk vinden we uiterst belangrijk om daarna de lijn van het boek te kunnen pakken. We waren streng voor elkaar. Wat wij niet goed vonden zou de lezer ook niet goed vinden. Het is heel bijzonder dat we een vrijwel gelijke stijl van schrijven hebben."

Link met corona

Zijn er verbanden tussen de periode van de pausen in Avignon in de 14e eeuw met onze huidige tijd?

"Jazeker. De basale instincten tijdens de huidige Covid-19 tijd hebben een frappante gelijkenis met de opeenvolgende pestgolven tijdens het pausdom van Avignon. Zowel de overheid als de bevolking reageren vandaag net zoals in de veertiende eeuw met quarantaines en lockdowns. Maar gelukkig kunnen we nu met efficiëntere medische wapens strijden. Ook is in die tijd de 'grondwet' van de kerk opgesteld die nog steeds de basis vormt van de huidige kerk. En laten we niet vergeten dat het huwelijk van Karel de Stoute met Margaretha van Male, dat zo bepalend is geweest voor de geschiedenis van Vlaanderen, bijna niet doorgegaan was omdat de koningin Johanna van Napels hem niet zag zitten! Zo zie je maar, hoe vrouwen de geschiedenis bepalen. Wellicht iets voor ons volgend boek."

Stijgende interesse voor geschiedenis

Merken jullie een groeiende interesse voor geschiedenis? Denken we maar aan de erg succesvolle boekende boeken van Bart Van Loo?

"Er is een duidelijke trend naar non-fictie of geromaniseerde non-fictie zowel in de Nederlandse literatuur als daarbuiten. Denk maar aan de Da Vinci Code en het recente boek Erasmus van Sandra Langereis die de Libris geschiedenis prijs 2021 met dit boek won."