Meerdere verhalen

Als we op 14 februari chocolaatjes, speciale diners en cadeautjes delen met onze dierbaren, doen we dat in de naam van Sint-Valentijn. Maar wie was deze heilige van de romantiek?

Valentijn was volgens sommige bronnen een Romeinse priester die in de derde eeuw geheime bruiloften volvoerde tegen de wil van de autoriteiten. Opgesloten in het huis van een edelman genas hij de blinde dochter van zijn ontvoerder, waardoor het hele gezin zich tot het christendom bekeerde en zijn lot bezegelde. Voordat hij op 14 februari werd gemarteld en onthoofd, stuurde hij het meisje een briefje met de tekst 'Uw Valentijn'.

Bisschop van Terni

Sommige verhalen zeggen dan weer dat een andere heilige genaamd Valentijn in dezelfde periode de bisschop van Terni was.  Hij wordt geassocieerd met geheime bruiloften en martelaarschap via onthoofding op 14 februari.

Helaas voor iedereen die hoopt op een netjes, romantisch achtergrondverhaal van de vakantie, zeggen wetenschappers die de oorsprong ervan hebben bestudeerd dat er heel weinig basis is voor deze verslagen.

In feite werd Valentijnsdag pas in de late middeleeuwen geassocieerd met liefde, dankzij de Engelse dichter Geoffrey Chaucer.

De twee verhalen waar iedereen het vaak over heeft, de bisschop en de priester, ze lijken zo op elkaar dat ik er argwanend van word (Bruce Forbes, hoogleraar religieuze studies aan het Morningside College in Iowa)

Meerdere gemartelde Sint-Valentijnen

Maar deze twee versies zijn slechts een tipje van de ijsberg. Valentijn was een populaire naam in het oude Rome en er zijn minstens 50 verhalen over verschillende heiligen met die naam. Volgens Forbes hebben de oudste bewaard gebleven verslagen van de twee Valentijnen van 14 februari, heel wat gemeen .

Beiden zouden een kind hebben genezen terwijl het gevangen zat, wat leidde tot een religieuze bekering in het hele gezin, en ze werden op dezelfde dag van het jaar geëxecuteerd en langs dezelfde snelweg begraven.

Misschien teleurstellend voor de romantici onder ons, de vroege verslagen van de twee Valentijnskaarten zijn typische martelaarschapsverhalen, die de nadruk leggen op de wonderen en gruwelijke sterfgevallen van de heiligen, maar met geen woord over romantiek reppen.

"Ze zijn allebei mythisch om mee te beginnen, en de connectie met liefde is nog mythischer", zegt Henry Kelly, een geleerde van middeleeuwse en renaissance literatuur en geschiedenis aan de UCLA.

Lupercalia

Sint-Valentijnsdag is ook in verband gebracht met een christelijke poging om de oudere feestdag Lupercalia, die de Romeinen op 15 februari vierden, te vervangen. Sommige moderne verhalen schilderen Lupercalia af als een bijzonder 'sexy' feestdag, toen vrouwen hun naam schreven op kleitabletten die in een pot werden gegooid. Mannen die nog vrijgezel waren konden een willekeurige kleitablet uit de pot halen en zo een 'blind date' versieren.