Het is weer koers, overal en in volle hevigheid. Wat niet alleen wil zeggen met intense strijd op-, maar ook met de felste geestdrift langs de weg. Duizenden en duizenden mensen mogen voortaan weer gaan handenklappen, in de Vlaamse kou en regen zowel als in de hitte van, bijvoorbeeld, de Tour de France.

Ik heb dat gedurende 44 jaar allemaal meegemaakt, vanuit de volgwagen van de krant waarvoor ik werkte. En ik ben altijd met vragen achtergebleven, vragen over – in feite – de zin of de onzin van dat supportersgedoe langs de kant van het parcours. Want zeg nu zelf: wat is er leuk of leerrijk aan om uren wachten op een peloton dat dan in enkele seconde voorbijsnelt? Een antwoord daarop zou licht scheppen over het grote mysterie dat rond die sport heerst, het geheim van het almaar groter wordend succes ervan. Met de jaren werd het altijd maar boeiender klassiekers en ritten in grote ronden op het kleine scherm te volgen, vanuit de luie zetel en met een lekker glaasje bij de hand. Maar desondanks verkiezen nog zoveel duizenden mensen buitenshuis te wachten op die ene flits van een peloton, waarin zo goed als niemand te herkennen valt.

Ik meen mij te herinneren dat de koers al in de jaren ‘50 op televisie kwam, maar veel had dat niet te betekenen.

Met een korte samenvatting in zwartwit moesten de mensen tevreden zijn, tenminste zij die zich zo’n duur toestel konden permitteren. Toen was het dan ook maar normaal dat we met zijn allen maar langs de weg gingen kijken. Van in de jaren zestig kwamen er steeds langer wordende rechtstreekse uitzendingen en het zal wel geen toeval zijn dat Vlaanderen, wielergewest bij uitstek, daarin snel vrij hoog ging scoren. Onze cameraploegen werden hoog geprezen en zelfs vanuit het buitenland ingehuurd.

Zonderling daarbij was dat een in vele gevallen vooroplopend land als Italië, hopeloos ten achterbleef. Ik hoor de wielerliefhebbers, die ik toen nog  in grote getallen tegenkwam, na Milaan-Sanremo steen en been klagen: die koers was echt niet te volgen op het scherm, want het enige wat je te zien kreeg, waren bootjes en nog eens bootjes op de Middellandse Zee.

En ook al was het bij ons zoveel beter, de mensen bleven nog altijd niet thuis. Wel integendeel, vermits in de kortste keren een extra-aantrekkingskracht gecreëerd werd, rond klassiekers als Parijs-Roubaix en de Ronde van Vlaanderen en aanverwante wedstrijden. Vele fanatieke liefhebbers beleefden ze als een extra competitie, naast die, beoefend door hun favoriete renners. Voor hen kwam het erop aan de coureurs te kunnen toejuichen bij het grootst aantal doortochten.

Warboel

Dat maakte er langs de wegen rond het parkoers een even grote warboel van als erop, in het peloton dan. Vooral in de Ronde van Vlaanderen was dit het geval. Met tientallen en tientallen parkeerden supporters zo dicht mogelijk bij een eerste belangrijke strook en amper nadat het peloton aan hun neus voorbij gesneld was, zaten ze al achter het stuur, om, over smalle wegen en enge paadjes, naar een volgend punt te snellen. Soms of zelfs vaak werd zo’n rush al ingezet, net nadat de kopgroep aan die almaar nerveuzer wordende kijkers voorbij gesneld was. Op die manier ontstond mettertijd en onder het publiek die geciteerde competitie naast de competitie. “Ik heb ze wel tien keer gezien!” “En ik twaalf!”, zo werd er opgeboden aan de toog van een of ander café, niet lang na de aankomst. En mocht de vraag gesteld worden wat dat “gezien” inhield. Het gebeurde dat bepaalde mannen net te laat waren om de ‘kop van de koers’ te kunnen toejuichen en werd dan maar en onmiddellijk de spurt naar de volgende doortocht ingezet, steeds weer en zoals gezegd, over smalle wegen en enge paadjes, wat leidde tot een onoverzichtelijke verkeerschaos, waar met strengere maatregelen, zo goed als een einde is gesteld.

Waarom?

Intussen worden, van alle grote wielerwedstrijden, de meest complete rechtstreekse tv-uitzendingen gebracht, maar toch, toch blijven de mensen zich langs de wegen van de koers verdringen en geldt nog steeds of meer en meer de vraag: waarom? Meer nog dan vroeger verloopt de race van start tot aankomst met de hoogste snelheid, zodat de supporter amper de tijd krijgt om ‘zijn coureur’ te herkennen. En, met die helmen en die zonnebrillen op kop en neus, vindt zelfs de meest aandachtige vader, in die wirwar van dat kleurrijke peloton, zijn eigen koersende zoon niet meer terug. Vooral niet als die vader op de derde of vierde rij langs de weg staat.

Vele van die trouwe bezoekers weten dat ze, eens de doortocht bekeken, altijd wel terecht kunnen in een of ander cafeetje, om daar de rest van het verhaal te bekijken. Maar dat zit dan weer zo vol, dat ze maar af en toe een glimp van het almaar spannender wordend gebeuren kunnen opvangen.

Het lijkt, voor wie dat allemaal nog nooit meemaakte, onbegrijpelijk tot oerdom. Maar eigenlijk is het alleen maar mooi, heel mooi. Op de dagen van de grote koeren ontstaan, langs de vaal meer dan 200 kilometer lange wedstrijdwegen, intense volksfeesten, waarin agressiviteit geen plaats heeft. Natuurlijk ben je voor ‘jouw coureur,’ maar eigenlijk nog meer voor de koers. Anders ging je niet uren en uren in de regen en de kou, of in de brandende hitte, langs de weg staan.