Deel via

Bijtjes, nog naarstiger dan je denkt…

April 2022
Vorige week hadden we het al over de bijen naar aanleiding van de Week van de Bij. Onze plantenkenner professor Marcel De Cleene houdt ook van de ze gevleugelde diertjes en gaat in deze aflevering verder in op hoe naarstig bijen wel zijn... Nog tot 25 september kan je de Gentse Wereld van Kina een boeiende tentoonstelling over wilde bijen gaan bezoeken.

Vorige week hadden we het al over de bijen in ons artikel 'De bijen hebben onze hulp nodig(. Meer dan ooit, weet onze huisspecialist Marcel De Cleene die er ons graag wijst op de arbeidslust van de bijen....

Bijenwas

We weten allemaal wel dat bijen honing produceren, maar die naarstige diertjes maken met speciale klieren op hun achterlijf ook bijenwas. Ze bouwen hiermee hun kinderkamers en voorraadkamers voor hun honing.

Honingbij op bijenraat Daarnaast gebruiken mensen die was nog voor het maken van waskaarsen en cosmetica. Kaarsen die men in katholieke kerken aansteekt, moesten traditioneel voor minstens 51% van bijenwas zijn gefabriceerd.

De reden hiertoe is dat dit bleke goedje symbool stond voor het zuivere lichaam van Jezus, de lont in het midden van de kaars symboliseerde de ziel.

Alleen de zuiverste bijenwas

Daarom mocht men alleen de zuiverste bijenwas gebruiken. Die symboliek steunt wel op een misverstand! Men geloofde lange tijd immers dat bijen geen seksualiteit kenden. Daarom stonden ze in groot aanzien bij de Kerk.

Pas in de achttiende eeuw zag men dit misverstand in, maar de zuiverheidssymboliek van bijen is wel blijven doorleven…

Ook in cosmetische producten

Bovendien kent bijenwas nog enkele andere toepassingen, o.a. bij cosmetische producten zoals crèmes en zalven, lippenbalsem en baardwax.

Ook in de oudheid kende men dit cosmetisch gebruik al. Zo zouden de gezichtsmaskers van Poppea, de vrouw van de wrede keizer Nero (37-68), gemaakt zijn geweest van bijenwas, vermengd met ezelmelk.

Propolis

En dan is er nog de bekende propolis. Bijen maken haar door het mengen van boomharsen en was. Eens klaar, bedekken ze dan de binnenkant van hun honingraatcellen met een flinterdun propolislaagje tegen invasie van bacteriën en schimmels. Zo beschermen ze hun nageslacht.

Mensen kennen ook al duizenden jaren de eigenschappen van propolis. Zowel in Egypte als in het oude Griekenland en Rome paste men propolis toe om wonden te genezen (desinfecterend). Indiërs strooiden propolispoeder op vlees, vis, bessen en wortels om bederf ervan te voorkomen. In Japan is propolis trouwens vandaag de dag een goedgekeurd conserveermiddel voor vis.

Bijenwas Sproeilaagje

Men sproeit ook nog een laagje was op sinaasappels, appels en meloenen, zodat ze langer glanzend en fris ogen. Met een waslaagje frist men eveneens oude meubels op. Tot slot ‘helpt’ men de bijen door hun opbrengst aan was voor een belangrijk deel ook aan te wenden voor het maken van nieuwe bijenwastafels, en zo is hun noeste arbeid toch niet allemaal voor niks geweest …

20220309_AV_WBP website banner vLB_0 Tip: tentoonstelling over wilde bijen

In Wereld van Kina (Berouw 55 9000 Gent) kan je nog tot en met 25 september 2022 de heerlijke tijdelijke tento ‘Wilde Bijen Parade’ bezoeken. Een must voor jong en oud!

De honingbij - die kennen we. Maar er zijn nog heel wat andere bijen en hommels: de wilde bijen. Grote wolbij, tuinhommel en dikpootbij; ze hebben allemaal hun eigen verhaal en hun eigen belang voor de natuur. Een collectief van 40 beeldmakers zet zich in om meer aandacht te vragen voor wilde bijen en biodiversiteit.

Hier vind je meer info over deze tentoonstelling.

Auteur: Marcel De Cleene

2 reacties

werner van aken
Goed dat jullie de nodige aandacht aan de bijen besteden. Als zij uitsterven is ook planeer gedoemd om tenonder te gaan.
19/04/22 09:20 REAGEER
freddy verbaere
We hebben de bijen inderdaad nodig.
20/04/22 12:47 REAGEER

Login Registreer

Marcel De Cleene

Em. Prof. Dr. Marcel De Cleene doceerde aan de Universiteit Gent de cursussen ‘Volkskunst en volkscultuur’ en ‘Wetenschapsvoorlichting’. Hij was van 1988 tot 2006 ook de wetenschapsvoorlichter van dezelfde universiteit. De Cleene coördineerde verschillende internationale etenschappelijke projecten, zowel in Europa in het Verre Oosten. Hij geeft lezingen in binnen- en buitenland, en schreef tal van wetenschappelijke publicaties en populariserende boeken.

Meer artikels van Marcel De Cleene

Recente Artikels

Gerelateerde Artikels