Stefan Martens
Hoe zit het met de baksteen in onze maag?
Over de (spreekwoordelijke) 'baksteen' in onze maag is zeker het laatste woord nog niet gezegd. In allerlei middens wordt die besproken, beoordeeld, opgehemeld, veroordeeld of verguist. Je komt hem tegen bij financiële en beleggingsadviseurs, bij projectontwikkelaars en toeleveranciers en het is één van de vier pijlers van onze pensioenopbouw. Wie jong is kan zich hem bijna niet meer permitteren. Tenzij het om twee verdieners gaat die bereid zijn om hem dertig jaar te torsen, soms over een steile helling. Maar als de wegen van het koppel zich splitsen is er meteen een groot probleem. De iets oudere generaties moeten in de loop der jaren soms keuzes maken. Bijvoorbeeld omdat de baksteen of 'klampsteen' van vroeger niet meer voldoet aan de noden van de nieuwe situatie of eisen van onze hedendaagse maatschappij. Hoe het ook zij, voorlopig is onze baksteen nog steeds een valabel deel van onze portefeuille, getuige het feit dat onze regering er aan denkt er stukjes vanaf te knabbelen.
Hoezo, een huis is geen thuis?
Neen, in de louter financiële benadering is dat niet het geval. Daar is "a house not a home, but a way to inshore or increase your income".
Wat in heel deze benadering vaak vergeten wordt is het feit dat bakstenen ook emoties losmaken. Zo staan we in bewondering voor historische en actuele architectuur die ons omringt en krijgen we een gevoel van welbehagen door knappe interieurs waarin we ons bewegen. Maar even belangrijk, we creëren zelf ook een thuis in de gebouwen die we bewonen.
We maken ze ons eigen, we geven ze onze eigen geschiedenis, signatuur en waarden mee. En het is juist deze tweespalt van ratio en emotie die soms conflicten geeft in het beslissingsproces over wonen dat we doorlopen.
In deze volledig witte ruimte worden niet de armaturen getoond, maar wel toegepast zodat het licht ervaren wordt. 
In het hart van dit verbouwd herenhuis staat deze bibliotheek, uitgevoerd in notelaar fineer en lakwerk, en vormgegeven met de verhoudingen van de bestaande woning.
Rationeel bekeken is investeren in vastgoed verstandig.
Investeren in onroerend goed, blijft, tot nader order, een goede keuze. En ik maak hierbij geen onderscheid tussen investeren in de bestaande woning, of d.m.v. de aankoop van een nieuw pand. Maar, het is wel belangrijk om het budget van je investering onder controle te houden.
Dit is het rationele deel. Maar dat wordt te vaak overgelaten aan mensen die enkel in cijfers denken.
Breng ook de woning van je buurman in kaart.
Als je investeert in je eigen woning dien je hoe dan ook rekening te houden met je buurman. De som van de aankoop van je woning plus deze van je investering kan immers best niet de marktwaarde van gelijkaardige panden in je buurt (te veel) overschrijden. Indien dit wel zo is loop je het risico om bij verkoop je additionele investering er niet terug uit te halen. In een buurt waar de huizen gemiddeld € 350.000,00 kosten zullen er maar weinigen bereid zijn om € 600.000,00 te betalen voor een gelijkaardig pand. In een buurt waar de huizen gemiddeld € 350.000,00 kosten zullen er maar weinigen bereid zijn om € 600.000,00 te betalen voor een gelijkaardig pand. Tenzij misschien, dat pand een significante meerwaarde biedt. Dit zou kunnen zijn omdat het meer grond heeft, meer vierkante meters bewoonbare oppervlakte, meer zon, of al een zeer goed energieprestatiecertificaat heeft, of al structurele voorzieningen heeft voor integraal of levenslang wonen. Een extra dure keuken zal je bij verkoop wellicht niet kunnen verzilveren.
Maar dit neemt niet weg dat ze wel een bepaalde kwaliteit aan je leven kan toevoegen, en die meerwaarde is niet in geld uit te drukken.
Wees alert voor verborgen verbreken.
Als je investeert in een bestaande woning dien je zeer alert te zijn op verborgen gebreken. Klassiekers zijn de verwarmingsinstallatie, het dak, de ramen, de elektrische installatie, en de thermische huishouding van het pand.
Gelukkig moeten er nu energieprestatiecertificaten worden afgeleverd. Als die niet voor handen zijn moet je daar zeker om vragen. Vraag ook meteen om het keuringattest van de elektrische installatie. Deze twee kunnen alvast een indicatie geven van mogelijke kosten waar je voor staat, nog voor je begint te dromen van die nieuwe keuken, je hobbyruimte of die home wellness.
Denk als een ondernemer.
Als je investeert in een pas nieuw gebouwd pand, -in het bijzonder een 'sleutel-op-de-deur concept'-, moet je het lastenboek goed nalezen. Vooral het deel waarin vermeld staat wat aangeboden wordt, tegen welke kostprijs dit wordt aangeboden en welke berekening er wordt gehanteerd als je hiervan wil afwijken. Wees hierbij realistisch.
Als iemand je een Ferrari 250 GTO uit 1962 aanbiedt voor € 100.000,00 koop je ofwel een hoop schroot of een Chinese replica. Of er is iets mis met de verkoper en in dat geval heb je misschien geluk.
Let vooral op de kostprijs van de aangeboden materialen waarmee afgewerkt wordt; de vloer- en wandtegels, keukenmeubels, badkamertoestellen, de elektrische en verlichtingsinstallatie, het aantal schakelaars, stopcontacten, lichtpunten, enzovoort. Al je wensen zullen wel gerealiseerd kunnen worden, maar dikwijls is dit tegen meerprijzen waardoor de initiële aankoopprijs algauw fors vermeerdert. Want alle mooie plaatjes ten spijt is het aangebodene dikwijls een basis instapversie.
Denk na over het doel van je investering.
Hoe moet je het aanpakken? Hier is geen eenduidig antwoord op te geven, om de eenvoudige reden dat elke situatie, elk persoonlijk verhaal, elke investering, en doel van de investering anders is.
Zet voor jezelf alles goed op een rijtje. Omschrijf wat je wilt bereiken met de investering. Een louter financiële overweging, zoals een aanvulling op je pensioen, geeft een andere uitkomst dan een praktische of een emotionele overweging.
Als je vanuit financiële overwegingen wilt overgaan tot de investering in onroerend goed kan je keuze gaan van een opbrengsteigendom, dat je eventueel later zelf kan bewonen, tot een vakantiewoning die je zelf wilt gebruiken of kan verhuren.
Vanuit praktische of emotionele overwegingen willen investeren in vastgoed is van totaal andere orde. Dan wil je immers de kwaliteit van je leven verbeteren. Meestal gaat het dan over ruimte creëren of een bestaande situatie optimaliseren. Je wilt bijvoorbeeld ruimte om de kleinkinderen op te vangen, om je ouders in huis te nemen of je wilt ruimte voor je hobby, zoals die muziekkamer of schrijfhoek. Wie weet wil je een ander interieur omdat je een druk sociaal leven hebt en veel vrienden en kennissen thuis ontvangt. Het kan ook zijn dat je net kleiner wil gaan wonen om het gemakkelijker te hebben met het onderhoud of om je ecologische footprint te reduceren.
Ratio en emotie gaan bij wonen en bouwen wel samen?
Meestal maken we eerst een emotionele keuze die we achteraf rationaliseren, en raken we zo verstrikt in ons eigen denkpatroon. Het is dus zeker niet fout om advies bij specialisten in te winnen, al was het maar om de prioriteiten vast te leggen. Financiële adviseurs zullen je aan de hand van grafieken inzicht doen krijgen in de waarde van je portefeuille. Ontwerpers, zoals interieurarchitecten, zullen je een (echt) beeld kunnen geven van je investering, alsook een budgetcontrole hierop kunnen uitvoeren.
Tussen droom en werkelijkheid staan soms wetten in de weg en praktische bezwaren... maar met de juiste partners kan je alles in balans brengen.
Stefan Martens
Interieurarchitect Stefan Martens realiseert met zijn ontwerpbureau IDfou diverse projecten. Hij is docent aan de Universiteit Antwerpen en voorzitter van de onderwijscommissie van de opleiding interieurarchitectuur.
1 reactie
In het adviescentrum ligt de focus op adviesverlening en sensibilisering inzake levenslang zorgeloos wonen. Het centrum staat open voor verscheidene doelgroepen. Zowel voor particuliere bouwers en verbouwers, professionelen uit de bouwsector zoals architecten, installateurs, projectontwikkelaars, aannemers, … als professionelen uit de thuiszorg, zoals thuisverplegers, mantelzorgers, … maar ook voor iedere geïnteresseerde. Hier kan je je licht opsteken en recente ontwikkelingen inzake aanpasbaar en flexibel wonen blijven volgen.