In vroegere tijden werden aan de ouderen gerechtelijke, onderwijzende en genezende functies toegeschreven. Ze genoten een heel bijzonder respect als adviseurs, als overbrengers van tradities, zoals ervaren.Dit is in onze tijd niet meer het geval. De functies van opslaan, bewaren en onthouden en het overdragen van kennis en informatie zijn nu grotendeels vervangen door moderne technologieën. (professor Ursula Lehr)
Op de Duitse website projectcare.de is een interessant artikel over de rol van ouderen in onze samenleving van professor Ursula Lehr te lezen dat we hier graag publiceren. 'Oud' is volgens Lehr gewoon een leeftijd en betekent zeker niet dat je afgeschreven bent.
De sterke punten van ouderdom
'Ouderdom in een vergrijzende samenleving als de onze wordt gekenmerkt door rolverlies. “De oudere is niet langer nodig” is tegenwoordig een wijdverbreide houding, maar negeert de realiteit. Wat zou onze samenleving doen zonder 'het oude'? Het is belangrijk om de sterke punten van ouderdom te herkennen en te gebruiken.
Die sterke punten zijn duidelijk. Meerdere jaren op de teller hebben staat voor ervaring en niet zo snel wanhopen wanneer het wat minder gaat.
Te weinig jongeren
Er zijn niet te veel oude mensen, maar te weinig jongeren. De demografische verandering kwam niet alleen tot stand door meer ouderen, maar ook door minder jongeren. Het moet duidelijk worden gemaakt aan degenen die spreken van een 'vergrijzing' in onze samenleving dat we lijden aan 'verjonging'. We hebben niet te veel oude mensen, we hebben te weinig jonge mensen.
Gezonder en bekwamer
We worden ouder dan de generaties voor ons, maar we zijn ook gezonder en bekwamer dan onze ouders en grootouders van dezelfde leeftijd - als ze dat al hadden bereikt.
'Ouder' betekent niet 'minder presteren'
Onze maatschappij rangschikt mensen tot 35 doorgaans gemakshalve bij de jongeren, noemt ze vanaf 45 oudere werknemers', geven hen vanaf 50 moeilijk een nieuwe job en heeft het over '55+ers' en 'senioren'.
Ondanks wetenschappelijke bewijzen van het tegendeel, wordt de oudere werknemer geclassificeerd als iemand die 'minder' presteert, maar dat is zeker niet altijd het geval.
Werknemers die al een hele tijd meedraaien zijn volgens studies vaak efficiënter en koppelen dit aan heel wat ervaring die ze op moeilijke momenten kunnen laten renderen. Dat geldt ook in het dagelijks leven.
Veroudering kan op veel gebieden gunstig zijn
Volgens de resultaten van internationaal onderzoek is het al te vaak negatieve beeld van ouderdom niet te rechtvaardigen. Het algemeen geldende model van veroudering moet in twijfel worden getrokken.
Vergrijzing hoeft niet per se degradatie en verlies te betekenen, maar kan op veel gebieden regelrechte winst zijn, een toename van vaardigheden en potentieel, en dus een kans - voor individuen én de samenleving.
Meer motivatie nodig
Het latente, maar aantoonbaar bestaande potentieel van de 'ouderen' heeft zowel een door het individu ondersteund initiatief als een sociaal en cultureel georganiseerd voordeel nodig om zich te manifesteren: het individu moet duidelijkheid krijgen over zijn persoonlijke interesses en doelen en ernaar streven deze te bereiken.
Maar er is ook behoefte aan prikkels die ouderen motiveren om samen te werken, mee te doen, mee te doen.
Competent ouder worden
De meeste ouderen zijn best bereid om verantwoordelijkheid te nemen ten aanzien van hun gezin, tegenover andere mensen, tegenover de samenleving. Ze staan er voor open om productief te zijn in de zin van voor anderen te werken, hetzij in de context van maatschappelijk engagement, als vrijwilligersactiviteit, hetzij als brugfunctie naar toekomstige generaties, hetzij als inzet voor de bejaarde ouders die nog in leven zijn. Ongeveer 35% van de zorgzame familieleden is zelf 65 jaar of ouder.
Oud en jong moeten samen verantwoordelijkheid nemen
Maar we moeten het generatieconflict niet verder aanwakkeren, stelt Ursula Lehr. Alleen samen kunnen we de uitdagingen van de toekomst het hoofd bieden. Jongeren, personen van middelbare leeftijd en oudere mensen moeten tegelijkertijd gevers en nemers zijn.
We zouden eerder samen de verantwoordelijkheid voor onszelf en de samenleving moeten nemen. We hebben de dialoog tussen de generaties nodig en geen machtsstrijd.(Ursula Lehr)
We hebben gezamenlijke actie nodig, geen wederzijdse verwijten en beledigingen; we hebben wederzijds begrip nodig. We moeten de mogelijkheid scheppen dat jongeren leren van de ouderen, maar ook dat ouderen van de jongeren.
Ouderen zijn een belangrijke economische factor
Bijna dagelijks leest men in de krant over 'pensioenlast' en de stijgende kosten voor de zorg. Waarom praten we alleen over de kosten van ouderen en niet over de baten? Waarom zie je ouderen niet als consumenten en als waardemakers?
Ouderen mogen niet als een 'economische last' worden gezien om volgende redenen:
1. Veel ouderen hebben zowel activa als spaargeld.
2. Werk dat niet als betaald werk wordt verricht (kinderopvang, zorg, vrijwilligerswerk) is ook een niet te onderschatten economische activiteit.3. Ouderen vormen een sterke consumentengroep.
4. Ouderen zijn ook belastingbetaler en dragen daarmee in niet onaanzienlijke mate bij aan de financiering van de overheidsuitgaven.
Financiële overdrachten binnen gezinnen gaan vooral van de oudere naar de jongere.
Politiek met en door ouderen
Onze samenleving staat voor grote uitdagingen - niet alleen vanwege demografische veranderingen, maar ook vanwege de economische, politieke en sociale situatie. We moeten allemaal ons steentje bijdragen.
6 reacties