Hart- en vaatziekten zijn wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak. In 2019 stierven naar schatting 17,9 miljoen mensen aan hart- en vaatziekten, wat neerkomt op 32% van alle wereldwijde sterfgevallen. Van deze sterfgevallen was 85% te wijten aan een hartaanval en beroerte. Meer dan driekwart van de sterfgevallen vindt plaats in lage- en middeninkomenslanden. (cijfers van de World Health Organization)
Zo vroeg mogelijk opsporen
Van de 17 miljoen vroegtijdige sterfgevallen (onder de 70 jaar) als gevolg van niet-overdraagbare ziekten in 2019, werd 38% veroorzaakt door hart- en vaatziekten.
De meeste hart- en vaatziekten kunnen worden voorkomen door gedragsrisicofactoren zoals tabaksgebruik, ongezonde voeding en obesitas, lichamelijke inactiviteit en schadelijk alcoholgebruik aan te pakken. Het is belangrijk om hart- en vaatziekten zo vroeg mogelijk te detecteren, zodat de behandeling met goede raad en medicijnen kan beginnen.
Wat zijn hart- en vaatziekten?
Hart- en vaatziekten (HVZ) zijn een groep aandoeningen van het hart en de bloedvaten. Ze bevatten:
* coronaire hartziekte – een ziekte van de bloedvaten die de hartspier van bloed voorzien
* cerebrovasculaire ziekte - een ziekte van de bloedvaten die de hersenen bevoorraden
* perifere arteriële ziekte - een ziekte van bloedvaten die de armen en benen voeden
* reumatische hartziekte - schade aan de hartspier en hartkleppen door reumatische koorts, veroorzaakt door streptokokkenbacteriën
* aangeboren hartziekte – geboorteafwijkingen die de normale ontwikkeling en werking van het hart beïnvloeden, veroorzaakt door misvormingen van de hartstructuur vanaf de geboorte;
* diepe veneuze trombose en longembolie - bloedstolsels in de beenaders, die kunnen losraken en naar het hart en de longen gaan.
Acute gebeurtenissen
Hartaanvallen en beroertes zijn meestal acute gebeurtenissen en worden voornamelijk veroorzaakt door een blokkade die verhindert dat bloed naar het hart of de hersenen stroomt.
De meest voorkomende reden hiervoor is een opeenhoping van vetafzettingen op de binnenwanden van de bloedvaten die het hart of de hersenen bevoorraden.
Beroertes kunnen worden veroorzaakt door een bloeding uit een bloedvat in de hersenen of door bloedstolsels.
Wat zijn de risicofactoren voor hart- en vaatziekten?
De belangrijkste gedragsrisicofactoren voor hartaandoeningen en beroertes zijn ongezonde voeding, lichamelijke inactiviteit, tabaksgebruik en schadelijk alcoholgebruik. De effecten van gedragsrisicofactoren kunnen bij individuen tot uiting komen onder de vorm van verhoogde bloeddruk, verhoogde bloedglucose, verhoogde bloedlipiden en overgewicht en obesitas.
Deze risicofactoren kunnen worden gemeten in eerstelijnszorginstellingen en duiden op een verhoogd risico op een hartaanval, beroerte, hartfalen en andere complicaties.
Het is aangetoond dat het stoppen met roken, het verminderen van zout in de voeding, het eten van meer fruit en groenten, regelmatige lichaamsbeweging en het vermijden van schadelijk alcoholgebruik het risico op hart- en vaatziekten verminderen.
Een gezondheidsbeleid dat een gunstig klimaat schept om gezonde keuzes betaalbaar en beschikbaar te maken, is essentieel om mensen te motiveren om gezond gedrag aan te nemen en vol te houden.
Onderliggende oorzaken
Er zijn ook een aantal onderliggende determinanten van hart- en vaatziekten. Deze zijn een weerspiegeling van de belangrijkste sociale, economische en culturele veranderingen in onze samenleving zoals de globalisering, verstedelijking en vergrijzing.
Andere determinanten van hart- en vaatziekten zijn onder meer armoede, stress en erfelijke factoren. Bovendien is medicamenteuze behandeling van hypertensie, diabetes en hoge bloedlipiden noodzakelijk om het cardiovasculaire risico te verminderen en hartaanvallen en beroertes te voorkomen bij mensen met deze aandoeningen.
Veelvoorkomende symptomen van hart- en vaatziekten
Symptomen van hartaanvallen en beroertes Vaak zijn er geen symptomen van de onderliggende ziekte van de bloedvaten. Een hartaanval of beroerte kan het eerste teken zijn van een onderliggende ziekte. Symptomen van een hartaanval zijn onder meer: pijn of ongemak in het midden van de borst; en/of pijn of ongemak in de armen, de linkerschouder, ellebogen, kaak of rug.
Bovendien kan de persoon ademhalingsmoeilijkheden of kortademigheid ervaren; misselijkheid of braken; licht gevoel in het hoofd of flauwvallen; last hebben van koud zweet; en bleek worden.
Vrouwen hebben vaker dan mannen last van kortademigheid, misselijkheid, braken en rug- of kaakpijn.
Het meest voorkomende symptoom van een beroerte is plotselinge zwakte van het gezicht, de arm of het been, meestal aan één kant van het lichaam.
Zoek onmiddellijk medische hulp!
Andere symptomen zijn onder meer een plotseling begin van: gevoelloosheid van het gezicht, de arm of het been, vooral aan één kant van het lichaam; verwarring, moeite met spreken of verstaan van spraak; moeite met zien met één of beide ogen; moeite met lopen, duizeligheid en/of verlies van evenwicht of coördinatie; ernstige hoofdpijn zonder bekende oorzaak; en/of flauwvallen of bewusteloosheid. Mensen die deze symptomen ervaren, moeten onmiddellijk medische hulp zoeken.
Belgian Heart Foundation: wetenschappelijk onderzoek naar hart- en vaatziekten
De Belgian Heart Foundation (BHF) is opgericht binnen de schoot van de Belgian Society of Cardiology (BSC) om het onderzoek naar hart- en vaatziekten te steunen en te faciliteren.
Het doel is om de zorg, levenskwaliteit en levensverwachting van onze hartpatiënten te verbeteren. Hiervoor is moderne cardiologie noodzakelijk. Moderne cardiologie is pas mogelijk dankzij basis en klinisch wetenschappelijk onderzoek: de motor van innovatie. De know-how en het potentieel is aanwezig in België. Maar bestaande financieringsmiddelen voor wetenschappelijk onderzoek naar hart- en vaatziekten zijn vaak ontoereikend!Daarom zal de hartstichting jaarlijks prijzen en beurzen uitreiken aan Belgische onderzoekers uit de wereld van hart- en vaatziekten. De prijzen belonen niet alleen geleverd wetenschappelijk onderzoek maar maken vooral nieuwe wetenschappelijke projecten mogelijk. Dankzij hun onderzoek kunnen we hart- en vaatziekten beter begrijpen, herkennen, voorkomen en genezen. (Belgian Heart Foundation)Meer info: belgianheartfoundation.be
Auteur: Stefaan Van Laere 
8 reacties
A+L 90- en 96 jaar oud nog samen thuis wonend
Moet U wel bekennen dat ik op het einde van 2021 met kerst en nieuwjaar in het ziekenhuis was opgenomen met een ( TIA ) welke mij bijna fataal was geworden, maar door de goede zorgen van de behandelende arts mocht ik na 3weken thuis aan de revalidatie beginnen, ben nu weer goed maar oppassen is de boodschap. ( 4 maand niet mogen met de wagen rijden. )
Straks zijn we allemaal dood...