De kunst van het aperitieven

Kan je ook zo genieten van aperitieven? Je bent zeker niet de enige! Een aperitief (met of zonder alcohol) is een ideale manier om te genieten. Je kan gebruikmaken van de ingrediënten die je in huis hebt, of net op zoek gaan naar verrassende creaties die wat werk vragen.

In de middeleeuwen had het drinken van alcohol voor de maaltijd eerder een medicinale functie, namelijk het opwekken van de eetlust en het bevorderen van de spijsvertering. Het woord aperitief is afgeleid van het Latijnse woord ‘aperire’, wat ‘openen’ betekent.

Smaakpapillen prikkelen

Vandaag de dag is het stimuleren van het hongergevoel en het prikkelen van de smaakpapillen nog steeds een van de functies van het aperitief, maar lang niet meer de belangrijkste.

Intussen is het aperitieven uitgegroeid tot een ware kunst. Het zit in de natuur van de mens om af en toe de drukte van het dagelijkse leven te ontvluchten en te genieten. Een heerlijk aperitiefje met bijhorende hapjes kan hierbij een opstapje zijn naar een maaltijd of menu, maar soms blijft het er bij een verfrissend drankje met wat lekkers.

Het aperitief is vaak een mooi beginpunt om de banden tussen de gasten te versterken en vooral samen te genieten.

Verras in het glas

Logischerwijze leg je bij een aperitief de nadruk op wat je in het glas serveert. Er zijn intussen bibliotheken vol geschreven met recepten en suggesties voor klassieke en creatieve aperitieven.

De absolute klassieker blijft natuurlijk champagne en in het kielzog cava, prosecco en andere mousserende wijnen. Heel wat mensen blijven zweren bij hun bekende merken, maar het is zeker te overwegen om ook eens voor alternatieven te kiezen. Keuze te over, en in ruime aanbod is het zeker mogelijk om minder bekende huizen te vinden.

Ook (droge) witte wijnen zijn geschikt als aperitief. Zeker wanneer je nadien nog een maaltijd of menu serveert en je rekening houdt met de wijnen die dan op tafel zullen komen. Ook droge sherry en versterkte wijn zoals Pineau de Charentes doen het goed als aperitief.

Ook biersoorten komen steeds meer in het beeld als aperitiefdrank. Naast klassiekers zoals frambozenbier kan je naar hartenlust experimenteren met verschillende biertypes, al schenk je die bij wijze van aperitief best in kleinere hoeveelheden in bijvoorbeeld een wijnglas.

Gouden regel van het aperitief is dat je best alcoholische dranken van boven de 24° alcohol kunt vermijden, want te sterke dranken verzwakken net onze smaakpapillen.

Alcoholvrij?

Je kan je eigen aperitiefcocktails maken en hierbij het alcoholgehalte onder controle houden. Voor geheelonthouders, kinderen en mensen die liever minder drinken kan je ook voorzien in alcoholvrije aperitieven. Er zijn intussen al heel en wat kant-en-klare drankjes op de markt met een steeds ruimere keuze aan smaken en gelukkig ook een steeds betere kwaliteit.

Heb je ook maar enigszins de mogelijkheid, dan serveer je natuurlijk vers geperste vruchten- en groentesappen. Je kan qua smaak en kleur letterlijk alle kanten uit, en zelfs de meest fervente alcoholliefhebber zal zich allicht tussendoor ook eens aan proeven wagen …

Vergeet ook niet voorzien in het meest voor de hand liggende, namelijk fris liefst licht parelend) water. Dat is nog altijd de beste dorstlesser en tevens een goede buffer tussen twee drankjes door. Een beetje koolzuur doet naar eten verlangen en stimuleert ook de werking van de maagsappen terwijl het eveneens het dorstgevoel wegneemt.

Vergeet ook de hapjes niet…

Van al dat prikkelende drinken gaat een mens natuurlijk honger krijgen. Bij een aperitief hoort vanzelfsprekend ook het juiste hapje. Denken we maar aan de term u-bouche of amuse-geule, die verwijst naar kleine, heerlijke hapjes die de smaakpapillen aan het werk moeten zetten.

Uiteraard speelt de foodcost hierbij een grote rol. Maar factoren als kostprijs, beheer van de manuren en efficiëntie mogen geen excuus zijn om je gasten telkens weer dezelfde inspiratieloze hapjes aan te bieden. Toastjes met zalm, minibrochetjes met mozzarella, kerstomaat en basilicum, de klassieke amuselepeltjes en glazen met een inhoud die er misschien veelbelovend uitziet maar weinig smaak heeft, bladerdeeghapjes, sushi, stukjes selder, bloemkool en wortel: de meeste mensen hebben het intussen wel allemaal gezien en geproefd.

Het belang van doseren

Trap niet in de val om je gasten bij de aperitiefhapjes te willen imponeren door de kwantiteit. Zeker bij staand aperitieven met grotere groepen zorgt dit voor logistieke problemen, want vaak raakt het personeel weinig of niet tot aan het einde van de ruimte en blijven sommige gasten letterlijk op hun honger zitten (of in dit geval staan).

Zoeken naar balans

Een geoptimaliseerde eetbeleving draait rond de juiste balans, of het nu gaat om een uitgebreid menu dan wel gewoon wat aperitiefhapjes. Die balans kan je bijvoorbeeld perfect samenbrengen in een klein kopje soep. De kostprijs daarvan valt te verwaarlozen en je kan er menigeen mee bekoren. Wil je de gasten letterlijk aan het werk zetten dan is een portie zelf te pellen garnalen zeker een optie.

Variatie

Variatie is bij de aperitiefhapjes zeker een sleutelwoord. Zoek hierbij naar het evenwicht tussen tegenpolen zoals koud en warm, zoet en hartig, krokant en smeuïg.

Ook het oog wil wat. Let hierbij op het juist serveren van de hapjes. Een klein smaakmakertje op een te groot, kaal bord oogt armtierig en geeft ons brein het signaal dat we niet lekker gegeten hebben. Gebruik dus bij voorkeur voldoende kleurrijke kleine kopjes, schoteltjes, bordjes, glaasjes en eventueel andere afwijkende recipiënten die de hapjes aantrekkelijk doen overkomen.

Ideaal scenario

In de drang om te excelleren zoeken sommigen het te ver en creëren ze allerlei ingenieuze hapjes die eigenlijk een handleiding nodig hebben en het aperitief zelf hopeloos in de schaduw stellen. Om het in filmtermen uit te drukken: volgens het ideale Oscarwinnende scenario is het aperitiefhapje de weliswaar creatieve regisseur die ten dienste staat van zijn acteur, namelijk het drankje dat in volle voetlicht in alle glorie kan schitteren en samen maken ze een schitterende film die nog lang blijft nazinderen.

Een eenvoudige stelregel: houd bij de keuze van het aperitief steeds de begeleidende hapjes voor ogen en zoekt je culinair geheugen af naar de juiste referenties. Maak hierbij de hapjes weliswaar zinnenprikkelend, maar licht en fris.

Recepten

Deze recepten kunnen je misschien inspireren om zelf creatief aan de slag te gaan en er je eigen invulling aan te geven.

Guacamole shake

Het ‘geheim’ van een goede guacamole is dat je hem op het laatste moment moet maken; dit om te voorkomen dat het vruchtvlees van de avocado verkleurt. Deze dipsaus is in Mexico een vrij ordinair zijgerecht, maar wordt in plaatsen waar de avocado zeldzaam is als een ware delicatesse
beschouwd.
Avocado bevat heel wat olie (tot 23 g per 100 g vruchtvlees) – gelukkig voornamelijk onverzadigde vetten die een gunstige invloed op het cholesterolgehalte hebben – en verder ook veel mineralen.
Deze cocktail zorgt voor een vleugje vloeibare exotische charme in het glas en laat zich ideaal combineren met hartige hapjes. Het limoensap gaat de verkleuring tegen en geeft een verrassend zurig maar toch pittig accent.

Ingrediënten

100 g avocado
1 tomaat
1 klein teentje knoflook
1 stengel pijpajuin
sap van een halve limoen
2 dl Perrier

Alexander de Grote

Een cocktail met een praatje bij het plaatje… Tijdens zijn korte leven liet Alexander de Grote een onuitwisbare indruk na met zijn effect tot op vandaag. Deze cocktail is niet zo heerszuchtig, maar zal net als zijn illustere voorbeeld niemand onberoerd laten. Geheim ingrediënt is metaxa, genaamd naar een Griekse wijnboer die pakweg 125 jaar geleden de methode ontdekte om gedistilleerde verse druiven te blenden met gerijpte muskaatwijnen, kruiden en rozenblaadjes. De rijping in Franse Limousin eikenhouten vaten maakt van deze geestrijke drank een van Griekenlands meest gegeerde exportproducten. In het glas proef je een ode aan geschiedenis die smaakt naar meer…

Ingrediënten

2 cl metaxa
2 cl witte crèmecacao
5 cl verse room
muskaatnoot
in de shaker gepileerd ijs
om even te verfrissen

Duivelsmelk

Een gezonde opkikker die ook de kleinsten zullen kunnen waarderen, zeker als je de chili weglaat. Maar ook volwassenen zullen dit pittige niet-alcoholdrankje best naar waarde kunnen schatten, want het doet ons denken aan onze kinderjaren waarin we een goed glas melk niet afsloegen.

Verschil bij deze cocktail is dat er nog het nodige fruit en ook een pittige toets wordt aan toegevoegd.
Met andere woorden, uitermate geknipt om bij het begin van de dag toch al meteen een natuurlijke bodem te leggen. Ideaal dus voor familieformules volgens het principe ‘wat je samen drinkt smaakt beter’. Dit alles in de centrifuge, daarna blenden met melk en eventueel ijs.

Ingrediënten

3 dl melk
1 appel
1 peer
2 abrikozen
1 kleine ontpitte chilipeper