Duidelijke stijging

Glucose

Ons lichaam zet veel van het voedsel dat we eten om in suiker, glucose genaamd, dat ons energie geeft. Om glucose als energie te gebruiken, heeft ons lichaam insuline nodig, een hormoon dat ervoor zorgt dat glucose in onze cellen komt. Als je diabetes hebt, kan het zijn dat je lichaam niet genoeg insuline aanmaakt, insuline niet op de juiste manier gebruikt of beide. Dat kan ervoor zorgen dat er te veel glucose in het bloed blijft, wat na verloop van tijd gezondheidsproblemen kan veroorzaken.

Soorten diabetes

Er zijn twee belangrijke soorten diabetes.

Bij diabetes type 1 maakt het lichaam geen insuline aan. Hoewel oudere volwassenen dit type diabetes kunnen ontwikkelen, begint het meestal bij kinderen en jonge volwassenen, die dan levenslang diabetes hebben.

Bij diabetes type 2 maakt of gebruikt het lichaam insuline niet goed. Het is de meest voorkomende vorm van diabetes. Het komt het vaakst voor bij volwassenen van middelbare en oudere leeftijd, maar het kan ook kinderen treffen.

De kans om diabetes type 2 te krijgen is groter als je te zwaar bent, onvoldoende beweegt of een familiegeschiedenis van diabetes hebt. Vrouwen met een voorgeschiedenis van zwangerschapsdiabetes (een vorm van diabetes die tijdens de zwangerschap ontstaat) hebben ook een grotere kans om later in hun leven diabetes type 2 te ontwikkelen.

Onder controle houden

Diabetes kan veel delen van het lichaam aantasten. Het is belangrijk om diabetes onder controle te houden, omdat het na verloop van tijd ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken, zoals hartaandoeningen, beroertes, nieraandoeningen, oogproblemen en zenuwbeschadiging die tot amputatie kan leiden. Ook kunnen mensen met diabetes type 2 een groter risico lopen op kanker en de ziekte van Alzheimer.

Wat is prediabetes?

Veel mensen hebben 'prediabetes'. Dit betekent dat hun glucosewaarden hoger zijn dan normaal, maar niet hoog genoeg om van diabetes te spreken. Mensen met prediabetes hebben een grotere kans om diabetes type 2 te ontwikkelen en een hartaanval of beroerte te krijgen.

Als je prediabetes hebt, kan je gelukkig heel wat doen om diabetes type 2 te voorkomen of uit te stellen. Afvallen kan helpen. Gezond eten en fysiek actief zijn kan een groot verschil maken. Werk samen met je arts om een plan op te stellen om je te helpen gezondere voedingskeuzes te maken en regelmatig te bewegen. Zoek hulp bij het stoppen met roken (als je rookt), omdat rokers meer kans hebben dan niet-rokers om diabetes type 2 te ontwikkelen.

De arts kan ook medicijnen aanraden om diabetes type 2 uit te stellen of te voorkomen.

Symptomen van diabetes type 2

Symptomen van diabetes type 2 kunnen zijn: je moe voelen, meer honger of dorst hebben, gewicht verliezen zonder het te proberen, vaak plassen of problemen hebben met wazig zien. Je kan ook huidinfecties krijgen of langzamer genezen van snijwonden en blauwe plekken.

Sommige mensen met diabetes type 2 realiseren zich misschien niet dat ze het hebben, omdat de symptomen zich vaak langzaam ontwikkelen en onopgemerkt blijven. Soms doen oudere volwassenen deze symptomen af als 'oud worden', maar het kunnen tekenen zijn van een ernstig probleem.

Testen voor diabetes

Artsen gebruiken verschillende bloedtesten om diabetes te diagnosticeren:

• Willekeurige plasmaglucosetest — kan op elk moment van de dag worden uitgevoerd
• A1C-test — gegeven op elk moment van de dag; toont het gemiddelde glucosespiegel van de afgelopen drie maanden
• Nuchtere plasmaglucosetest — uitgevoerd nadat je gedurende ten minste acht uur niets hebt gegeten
• Orale glucosetolerantietest — afgenomen na een nacht vasten en vervolgens twee uur na het nuttigen van een suikerhoudende drank (dit wordt niet regelmatig gegeven voor diabetes type 2).

Beheersing van diabetes type 2

Veel mensen met diabetes type 2 kunnen hun bloedglucosewaarden onder controle houden met alleen een dieet en lichaamsbeweging. Anderen hebben misschien diabetespillen of insuline-injecties nodig, samen met medicijnen om andere aandoeningen zoals hoge bloeddruk en hoog cholesterol te beheersen. Na verloop van tijd kan een persoon met diabetes zowel veranderingen in levensstijl als medicatie nodig hebben.

Beheersplan

Bij de diagnose van diabetes krijg je van de arts een diabetesbeheersplan. Dit plan zal gebaseerd zijn op je levensstijl, voorkeuren, gezondheidsdoelen en eventueel andere gezondheidsproblemen die je hebt.

Als onderdeel van het plan kan de arts een of meer medicijnen voorschrijven. Ook andere zorgverleners kunnen hierbij betrokken zijn. Een diabetesvoorlichter kan bijvoorbeeld helpen diabetes te begrijpen en ondersteuning bieden bij het aanbrengen van veranderingen in je levensstijl. Een diëtist kan helpen bij het plannen van maaltijden. Een bewegingscoach kan tips geven om lichamelijk actiever te worden.

Diabetes en hersengezondheid

Als je diabetes heeft, kan de arts je screenen op depressie of cognitieve stoornissen. Oudere volwassenen met diabetes lopen een hoger risico op deze aandoeningen, in vergelijking met anderen van hun leeftijd die geen diabetes hebben. Het hebben van een depressie of cognitieve stoornis kan de zelfzorg voor diabetes een uitdaging maken.

• Houd je glucosewaarden bij. Zeer hoge glucosewaarden (hyperglykemie genoemd) of zeer lage glucosewaarden (hypoglykemie genoemd) kunnen een risico vormen voor de gezondheid. Op het plan staat hoe vaak je je glucose moet controleren en hoe dikwijls je de A1C-test moet ondergaan. Als je je diabetes onder controle houdt zonder insuline te gebruiken, moet je je glucosewaarde mogelijk niet zo vaak controleren.
• Maak gezonde voedingskeuzes. Het voedsel dat je eet, heeft invloed op de glucosespiegel, dus het is belangrijk om te leren wat je het beste kant eten, hoeveel en wanneer.
• Wees actief. Wandelen en andere vormen van dagelijkse lichaamsbeweging kunnen helpen bij het verbeteren van de glucosespiegel bij mensen met diabetes. Stel een doel om de meeste dagen van de week actiever te zijn en maak een plan om fysiek actief te zijn dat in je leven past en dat je kunt volgen..
• Neem je medicijnen in. Je moet je medicijnen innemen zoals voorgeschreven, zelfs als je je goed voelt. Vertel het aan je arts als je bijwerkingen hebt en ook als je je medicijnen niet kunt betalen. Laat het je arts weten als je problemen hebt met het innemen van de medicijnen.

Enkele manieren om gezond te blijven met diabetes

• Beheer je bloeddruk. Laat je bloeddruk geregeld controleren of doe het zelf.
• Beheer je cholesterol. Laat minstens één keer per jaar een bloedtest uitvoeren om je cholesterol- en triglyceridenwaarden te controleren. Hoge niveaus kunnen het risico op hartproblemen verhogen.
• Stop met roken. Roken verhoogt het risico op veel gezondheidsproblemen, waaronder een hartaanval en beroerte.
• Laat jaarlijks een oogonderzoek uitvoeren. Het vroegtijdig opsporen en behandelen van oogproblemen kan je ogen gezond houden.
• Idem voor je nieren. Diabetes kan je nieren aantasten. Urine- en bloedonderzoek zal uitwijzen of ze in orde zijn.
• Verzorg je tanden en tandvlees. Poets je tanden en flos dagelijks. Laat je tanden en tandvlees twee keer per jaar controleren door een tandarts om ernstige problemen te voorkomen.
• Bescherm je huid. Houd je huid schoon en gebruik huidverzachters voor een droge huid. Zorg voor kleine snijwonden en blauwe plekken om infecties te voorkomen.
• Neem de tijd om elke dag naar je voeten te kijken op rode vlekken. Vraag iemand anders om je voeten te controleren als je dat niet kunt. Als je zweren, blaren, breuken in de huid, infecties of opeenhoping van eelt hebt, ga dan naar een voetarts.
• Vraag je arts welke screenings je moet ondergaan op basis van je leeftijd, geslacht en andere risicofactoren.
• Praat met je arts over je zorgen. Als je denkt dat je hulp nodig heeft bij uw behandelplan, als je depressief bent, als je je zorgen maakt over je geheugen of als je andere zorgen hebt, neem dan contact op met je arts. Er zijn misschien manieren om te helpen.