Deel via

Wat is een reservataire erfgenaam?

February 2023
Al gehoord van een 'reservataire erfgenaam'? Dit houdt in dat je bepaalde personen extra wil beschermen. In dit artikel lees je hoe je dit kan doen.

Ben je bezig met je erfenis?

Niets dat ons zo bezig houdt als ons geld. Hopelijk heb je tijdens je leven goed verdiend en heb je een appeltje voor de dorst opzij kunnen zetten. Of is je erfenis eerder aan de kleine kant? Hoe groot of klein je bezittingen ook zijn, je kan je nabestaanden later heel wat zorgen - en ruzies - besparen door alles goed vast te leggen.

Het is misschien niet leuk om hier over na te denken, maar je koopt er gemoedsrust mee. Uitstelgedrag is uit den boze, want je weet nooit wat de dag van morgen zal brengen.

Wat als je zelf niets regelt?

Als je zelf niets regelt, zijn er wettelijke bepalingen. Op tijd.be lezen we hier meer over. de wet heeft bepaald wie je erfgenamen zijn en wie wat van je zal erven. Maar dat komt niet altijd overeen met hoe je zelf je erfenis wil verdelen.

Door je financiële nalatenschap te regelen vermijd je heel wat kopzorgen en slapeloze nachten. Eens je alles goed vastgelegd hebt zoals jij dat wil kan je verder van je leven genieten. Je erfgenamen zullen je later dankbaar zijn.

Extra bescherming

Notaris.be gaat dieper in op de zogenaamde 'reservataire erfgenamen'.

Ons erfrecht is zo opgebouwd dat sommige personen in ons gezin extra worden beschermd. Deze personen zullen altijd van je erven; je kan ze niet zomaar onterven via bv. een testament. Ze hebben recht op een "reservatair erfdeel". Deze beschermde erfgenamen zijn:

- De kinderen

- De langstlevende echtgenoot. 

De kinderen

Kinderen hebben in ons erfrecht samen recht op de helft van je nalatenschap. Hoeveel elk kind minimaal moet erven, hangt af van het aantal kinderen.

  • Is er één kind, dan bedraagt het reservatair erfdeel van het kind de helft van de nalatenschap;
  • zijn er twee kinderen, dan hebben ze elk recht op 1/4de
  • zijn er drie kinderen, dan hebben ze elk recht op 1/6de
  • ... 

Over de andere helft van de nalantenschap kan je vrij beschikken (via testament of via een schenking). We noemen dit het 'beschikbaar deel'. 

Als een kind te weing zou krijgen omdat er bijvoorbeeld te veel werd geschonken aan een andere persoon, kan het benadeelde kind een vordering tot inkorting instellen.

Dit is een procedure waarbij het kind kan vragen dat zijn erfdeel wordt vervolledigd tot zijn wettelijk minimum. Een kind kan ook kiezen om deze procedure niet in te stellen. 

notaris1-1140

De langstlevende echtgeno(o)t(e)

Ook de getrouwde partner geniet van een bijzondere bescherming in ons erfrecht. Wettelijk gezien erft de langstlevende de hele nalatenschap in vruchtgebruik. Een getrouwde persoon kan uiteraard schenken of een testament opstellen in het voordeel van andere mensen. Het reservatair deel - dus wat een getrouwde persoon altijd minstens erft - bedraagt ofwel de gezinswoning in vruchtgebruik (concrete reserve), ofwel de helft van de nalatenschap in vruchtgebruik (abstracte reserve). De langstlevende heeft de keuze.

Slechts in uitzonderlijke gevallen kan een getrouwde partner onterfd worden (bv. in het geval de partners al een lange tijd apart leven of zich in een echtscheidingsprocedure bevinden en dit zo regelen in de echtscheidingsovereenkomst). 

Hebben ouders recht op een 'reservatair erfdeel'? 

Nee. Ouders kunnen erven als er geen kinderen zijn, maar hun wettelijk erfdeel kan ontnomen worden door bv. een testament op te stellen of te schenken in het voordeel van iemand anders. 

Heeft een wettelijk samenwonende partner recht op een 'reservatair erdeel'? 

Nee. Enkel getrouwde partners zijn beschermd. Een wettelijk samenwonende partner heeft wettelijk gezien recht op het vruchtgebruik van de gezinswoning, maar dit kan dus ontnomen worden via bijvoorbeeld een testament.

Bron: notaris.be

Wikifin over reservataire erfgenamen

Wikifin.be is een portaalsite die je helpt bij je financiële beslissingen. Ze stelt gratis betrouwbare en handige informatie ter beschikking, onafhankelijk van private financiële spelers. 

Heb je nog verdere vragen? Wend je tot je notaris die je graag alle inlichtingen zal verschaffen.

 

Aangifte van nalatenschap

Wanneer iemand overlijdt, moeten de wettelijke erfgenamen (benoemd door de wet) en de legatarissen (aangeduid door een testament) van de overledene een aangifte van nalatenschap indienen.

Heb je recht op een openstaande erfenis?

hand-g941b4f120_1920-1140 België geeft voor meer dan 5 miljoen aan openstaande erfenissen openstaan, lezen we in een artikel van Ariane De Borger in Het Laatste Nieuws.

Hier een fragment van het artikel.

"De Belgische staat heeft voor ruim 5 miljoen euro openstaande erfenissen op zijn rekening staan, die zijn elk gemiddeld 12.500 euro waard. Wanneer niemand zo’n erfenis na 30 jaar opeist, gaat het geld naar de staat. Ben jij zonder het te weten erfgenaam van een nalatenschap die in de nationale schatkist dreigt te verdwijnen? Na twee seizoenen ‘Erfgenaam Gezocht’ weet Axel Daeseleire hoe je kan zien welke erfloze nalatenschappen maar niet opgeëist raken. Met zijn uitleg en onze stappengids kan je zelf aan de slag.

De moeite waard om toch eens uit te pluizen... 

Auteur: Stefaan Van Laere

3 reacties

anakwaboo
Ik heb zeker geen grote nalatenschap op mijn huis en wat spaargeld na, maar ik heb alles keurig geregeld. Een van mijn kinderen (mijn oudste dochter) krijgt wat meer omdat ze een tijd haar werk heeft opgezegd om mee voor haar moeder te zorgen toen die terminaal en ikzelf ook erg ziek was. Dat is met de andere kinderen besproken en iedereen was het daar mee eens. Ik ben blij dat ik dit allemaal heb geregeld. Het is een kleine moeite en je kan er veel ruzies achteraf mee besparen. Zeker iets om goed over na te denken!
13/02/23 09:44 REAGEER
Eddy Desmet
Je erfenis tijdig regelen is zeker geen overbodige maatregel. Ik maakte het in eigen kring (een nonkel)- mee hoe er bij de notaris bijna letterlijk gevochten werd omdat hij een van zijn kinderen (die onderling niet overeen kwamen) meer had nagelaten. Pijnlijke toestanden!
13/02/23 09:59 REAGEER
Cindy007
Een herkenbaar verhaal! ook ik ken dergelijke gevallen, en die kunnen nochtans eenvoudig vermeden worden als je wat moeite doet.
13/02/23 18:06 REAGEER

Login Registreer

Stefaan Van Laere

Hoofdredacteur
Hoofdredacteur
Hoofdredacteur van SenNet Magazine Stefaan Van Laere (1963) wilde als kind de Tour de France of toch minstens het wereldkampioenschap veldrijden winnen. Door omstandigheden geheel buiten zijn wil is dat er vooralsnog niet van gekomen. Hij is sinds 1988 actief als beroepsauteur en journalist met een brede waaier aan interesses. Hij schreef intussen meer dan 80 boeken (zowel fictie als non-fictie) voor jeugd en volwassenen en publiceerde artikels in tal van kranten en magazines. Ook heeft hij zijn eigen uitgeverij (Partizaan). Hij is van oordeel dat elk onderwerp interessant genoeg is om over te schrijven en dat leeftijd vooral een getal is. www.stefaanvanlaere.be www.partizaan.befacebook

Meer artikels van Stefaan Van Laere

Recente Artikels

Gerelateerde Artikels