Wat is cholesterol?

Je hoort vaak de opmerking 'mijn cholesterol is te hoog'. Maar waar gaat het eigenlijk over?

Cholesterol is een vetachtige stof die van nature in ons lichaam voorkomt en essentieel is voor de opbouw van celmembranen en de productie van hormonen. Maar wanneer er te veel cholesterol in het bloed zit, kan het zich ophopen in de slagaders en leiden tot verstoppingen, wat kan leiden tot een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, zoals hartaanvallen en beroertes.

Een teveel aan cholesterol wordt vaak veroorzaakt door ongezonde eetgewoonten, zoals het eten van te veel verzadigde en transvetten, en een gebrek aan lichaamsbeweging. Het is daarom belangrijk om een gezonde levensstijl te hebben en regelmatig je cholesterolgehalte te laten controleren.

Essentieel voor ons lichaam

Cholesterol is essentieel voor de normale werking van het lichaam. Cholesterol wordt vaak verdeeld in twee soorten: 'slechte' LDL-cholesterol en 'goede' HDL-cholesterol. LDL-cholesterol is bekend als 'slechte' cholesterol omdat het bijdraagt aan de vorming van plaque in de bloedvaten, terwijl HDL-cholesterol als 'goede' cholesterol wordt beschouwd omdat het plaque kan helpen verwijderen en het risico op hart- en vaatziekten kan verminderen. Maar hoe zinvol is het om cholesterol in twee soorten te verdelen en is het nodig om HDL-cholesterol te verhogen? 

HDL-cholesterol beschermt het hart

Er is sterk bewijs dat een hoog HDL-cholesterolgehalte in het bloed het risico op hart- en vaatziekten kan verminderen. Uit een onderzoek uit 2011 gepubliceerd in het tijdschrift Circulation bleek dat een verhoging van het HDL-cholesterolgehalte met 1 mg/dL het risico op coronaire hartziekten met 2-3% kan verminderen. Een andere studie uit 2012 gepubliceerd in The Lancet toonde aan dat mensen met een laag HDL-cholesterolgehalte een hoger risico hadden op hart- en vaatziekten dan mensen met een hoog HDL-cholesterolgehalte.

HDL-cholesterol verhogen kan moeilijk zijn

Hoewel een hoog HDL-cholesterolgehalte voordelig kan zijn voor de gezondheid, kan het verhogen van het HDL-cholesterolgehalte moeilijk zijn. Verschillende studies hebben aangetoond dat het verhogen van HDL-cholesterol door middel van medicatie geen significante vermindering van het risico op hart- en vaatziekten oplevert. Bovendien zijn de factoren die het HDL-cholesterolgehalte beïnvloeden, zoals lichaamsbeweging, dieet en genetica, complex en niet goed begrepen.

Niet alle HDL-cholesterol is goed

Hoewel HDL-cholesterol over het algemeen als 'goed' wordt beschouwd, is niet alle HDL-cholesterol even gunstig. HDL-cholesterol bestaat uit verschillende subtypen met verschillende eigenschappen. Sommige studies suggereren dat bepaalde subtypen van HDL-cholesterol geen beschermend effect hebben en mogelijk zelfs bijdragen aan het risico op hart- en vaatziekten.

Controversieel

Het onderwerp van 'goede' cholesterol of HDL-cholesterol is een controversiële kwestie binnen de wetenschappelijke gemeenschap. Er zijn voor- en tegenstanders van de theorie dat een hoog HDL-cholesterolgehalte in het bloed gunstig is voor de gezondheid en het risico op hart- en vaatziekten kan verminderen. 

Voorstanders

HDL-cholesterol beschermt tegen hart- en vaatziekten

Verschillende studies hebben aangetoond dat een hoog HDL-cholesterolgehalte in het bloed bescherming biedt tegen hart- en vaatziekten. Een studie gepubliceerd in The Lancet in 2012 toonde aan dat mensen met een laag HDL-cholesterolgehalte een hoger risico hadden op hart- en vaatziekten dan mensen met een hoog HDL-cholesterolgehalte. Een andere studie gepubliceerd in Circulation in 2011 toonde aan dat een verhoging van het HDL-cholesterolgehalte met 1 mg/dL het risico op coronaire hartziekten met 2-3% kan verminderen.

HDL-cholesterol kan de bloedvaten beschermen

HDL-cholesterol kan de bloedvaten beschermen door het verwijderen van overtollig cholesterol en andere vetten uit de bloedbaan. HDL-cholesterol kan ook ontstekingsprocessen in de bloedvaten verminderen, wat kan bijdragen aan de ontwikkeling van hart- en vaatziekten.

Tegenstanders

Niet alle HDL-cholesterol is gunstig

Niet alle HDL-cholesterol is even gunstig voor de gezondheid. HDL-cholesterol bestaat uit verschillende subtypen met verschillende eigenschappen. Sommige subtypen van HDL-cholesterol hebben geen beschermend effect en kunnen zelfs bijdragen aan het risico op hart- en vaatziekten.

Verhogen van HDL-cholesterol kan moeilijk zijn

Hoewel een hoog HDL-cholesterolgehalte gunstig kan zijn voor de gezondheid, kan het verhogen van het HDL-cholesterolgehalte moeilijk zijn. Studies hebben aangetoond dat het verhogen van HDL-cholesterol door middel van medicatie geen significante vermindering van het risico op hart- en vaatziekten oplevert. Bovendien zijn de factoren die het HDL-cholesterolgehalte beïnvloeden, zoals lichaamsbeweging, dieet en genetica, complex en niet goed begrepen.

LDL-cholesterol blijft de belangrijkste risicofactor voor hart- en vaatziekten

Hoewel HDL-cholesterol een belangrijke rol kan spelen bij het verminderen van het risico op hart- en vaatziekten, blijft LDL-cholesterol de belangrijkste risicofactor voor deze ziekten. LDL-cholesterol kan plaquevorming in de bloedvaten veroorzaken

HDL-cholesterol is een belangrijk lipoproteïne dat een beschermend effect kan hebben tegen hart- en vaatziekten. 

HDL-cholesterol kan overtollig cholesterol verwijderen

HDL-cholesterol kan overtollig cholesterol uit de bloedbaan verwijderen en terugbrengen naar de lever, waar het kan worden afgebroken en uitgescheiden. Dit vermindert de hoeveelheid cholesterol die zich kan ophopen in de wanden van bloedvaten, wat kan leiden tot plaquevorming en uiteindelijk tot atherosclerose (verharding en vernauwing van de bloedvaten).

HDL-cholesterol heeft ontstekingsremmende eigenschappen

HDL-cholesterol kan ontstekingsremmende eigenschappen hebben en ontstekingsprocessen in de bloedvaten verminderen. Ontsteking speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van hart- en vaatziekten, dus het verminderen van ontsteking kan bijdragen aan het verminderen van het risico op deze ziekten.

HDL-cholesterol kan de bloedvaten beschermen tegen oxidatieve stress

HDL-cholesterol kan ook de bloedvaten beschermen tegen oxidatieve stress, een proces waarbij vrije radicalen cellen en weefsels beschadigen. Oxidatieve stress kan bijdragen aan de ontwikkeling van atherosclerose en andere ziekten. HDL-cholesterol kan deze schade helpen voorkomen door vrije radicalen te neutraliseren.

HDL-cholesterol kan het risico op bloedstolsels verminderen

HDL-cholesterol kan het risico op bloedstolsels verminderen door de bloedplaatjesaggregatie te verminderen en de bloedstolling te verminderen. Bloedstolsels kunnen leiden tot hart- en vaatziekten, dus het verminderen van het risico op bloedstolsels kan bijdragen aan het verminderen van het risico op deze ziekten.

Ondanks deze voordelen zijn er nog steeds veel vragen over de rol van HDL-cholesterol bij de preventie van hart- en vaatziekten. Sommige studies hebben aangetoond dat het verhogen van het HDL-cholesterolgehalte niet altijd leidt tot een vermindering van het risico op deze ziekten. Bovendien is het HDL-cholesterolgehalte slechts één factor die het risico op hart- en vaatziekten beïnvloedt, naast andere risicofactoren zoals leeftijd, geslacht, roken, hoge bloeddruk en diabetes.