Deel via

Gedicht: Het Huwelijk (Willem Elsschot, 1910)

July 2023

Toen hij bespeurde hoe de nevel van de tijd
in d'ogen van zijn vrouw de vonken uit kwam doven,
haar wangen had verweerd, haar voorhoofd had doorkloven
toen wendde hij zich af en vrat zich op van spijt.
Hij vloekte en ging te keer en trok zich bij de baard
en mat haar met de blik, maar kon niet meer begeren,
hij zag de grootse zonde in duivelsplicht verkeren
en hoe zij tot hem opkeek als een stervend paard.
Maar sterven deed zij niet, al zoog zijn helse mond
het merg uit haar gebeente, dat haar toch bleef dragen.
Zij dorst niet spreken meer, niet vragen of niet klagen,
en rilde waar zij stond, maar leefde en bleef gezond.
Hij dacht: ik sla haar dood en steek het huis in brand.
Ik moet de schimmel van mijn stramme voeten wassen
en rennen door het vuur en door het water plassen
tot bij een ander lief in enig ander land.
Maar doodslaan deed hij niet, want tussen droom en daad
staan wetten in de weg en praktische bezwaren,
en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,
en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat.
Zo gingen jaren heen. De kindren werden groot
en zagen dat de man die zij hun vader heetten,
bewegingsloos en zwijgend bij het vuur gezeten,
een godvergeten en vervaarlijke aanblik bood.

 

Willem Elsschot

7 reacties

Nijsje
Hoewel geen dichter pur sang, blijft dit gedicht tijdloos door enkele versregels die bijblijven, beklijven. Vooral de laatste 8 (laatste twee strofen) zijn zo krachtig als een hamer waarmee de hij-figuur zijn vrouw wil doodslaan. Maar ook de eerste twee regels en "al zoog zijn helse mond het merg uit haar gebeente" zijn pregnante beelden. Het rijmschema stoort niet (wat soms bij oudere dichters wel eens gebeurt). Dank voor de publicatie. We mogen onze klassiekers niet vergeten.

Patrick Nijs
24/07/23 11:38 REAGEER
Cyper
Wat bedoel je met "het rijmschema stoort niet, wat some bij oudere dichters wel eens gebeurt"? Heb je daar voorbeelden van? Welke oudere dichters?
24/07/23 21:19 REAGEER
rolandpieters
Elsschot was amper 28 jaar als hij dit gedicht schreef.Toch kon hij zich blijkbaar al perfect inleven in de gevoelens van een man die zijn ouder wordende geliefde ziet aftakelen.Dat is genialiteit.
24/07/23 16:37 REAGEER
rdckx
Elschot schept hier, naar mijn gevoel, op sublieme wijze een wrang beeld van het huwelijk van zijn ouders in de tijdgeest van toen. Een onderworpen moeder, een dominerende vader …
Tijdeloos werd daarbij de quote
“ … want tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren “
25/07/23 00:40 REAGEER
Cyper
Ik vind het juist een heel typisch door een jonge man beschreven beeld van een huwelijk. Jonge mensen vinden oude mensen vies en onaantrekkelijk, dus de manier waarop de "man" in het gedicht naar die oude vrouw kijkt is precies de manier van een heel jonge man. Als die echtgenoot écht even oud als zijn vrouw was geweest, dan had hij veel meer in dat huwelijk geïnvesteerd dan alleen het uiterlijk van zijn vrouw. Dan had hij ook wijsheid en levenservaring genoeg gehad om te weten, dat schoonheid maar skin deep is, en dat die vrouw heel wat meer betekende voor hem dan een lust-object. En dan zou hij haar niet alleen maar willen vermoorden omdat hij haar niet verleidelijk meer vindt. Dat zou een jonge man, voor wie sex ontzettend belangrijk is, zo niet het allerbelangrijkste in het leven, wél doen, of in elk geval wél denken.
Het is ook een beeld van lang geleden, toen vrouwen bang waren voor hun man die vaak de huistiran was waar zowel de vrouw als hun kinderen met angst en afschuw naar keken.
Het is een fantastisch gedicht, omdat het zo fel is, en omdat het ritme zo goed is (zoals alle Elsschot-gedichten). Maar een écht realistisch beeld van een huwelijk vind ik het niet.
24/07/23 21:17 REAGEER
gerlinde weze
vind ik ook.
Gerlinde
25/07/23 12:06 REAGEER
Cogito
Je hebt gelijk, Cyper, al zijn er tegenwoordig ook heel wat oudere heren die zich gedragen zoals de 28-jarige schrijver:
De vele ronde derrières, al dan niet gevuld met silicone, in string op t strand, krijgen meer begerige blikken dan de echtgenote.
Des mensen !? Een spijtige evolutie !
7/08/23 14:51 REAGEER

Login Registreer

Recente Artikels

Gerelateerde Artikels