UV-straling

 Huidkanker is een veelvoorkomende vorm van kanker die wordt veroorzaakt door schade aan de huidcellen als gevolg van blootstelling aan UV-straling, zowel van de zon als van zonnebanken. Hoewel het op elke leeftijd kan voorkomen, hebben senioren een verhoogd risico op het ontwikkelen van huidkanker, voornamelijk vanwege de cumulatieve blootstelling aan de zon gedurende hun leven. 

Huidkanker is een veelvoorkomende vorm van kanker in België, zoals in veel andere landen met een zonnig klimaat. Het aantal gevallen van huidkanker stijgt wereldwijd. Omdat senioren doorgaans een langere blootstelling aan de zon hebben gehad gedurende hun leven, hebben zij over het algemeen een verhoogd risico op het ontwikkelen van huidkanker.

Vandaag is huidkanker, in al haar vormen, de meest voorkomende kanker met meer dan 44.000 nieuwe diagnoses.

Groeiend probleem

Huidkanker is wereldwijd een groeiend gezondheidsprobleem en wordt beschouwd als een van de meest voorkomende vormen van kanker. De vraag of huidkanker meer voorkomt dan vroeger is een belangrijke kwestie. 

Verschillende studies en statistieken wijzen erop dat huidkanker beduidend meer voorkomt dan in voorgaande decennia. Deze toename kan worden toegeschreven aan verschillende factoren:

Veranderingen in levensstijl

De afgelopen decennia hebben geleid tot veranderingen in onze levensstijl die bijdragen aan een verhoogde blootstelling aan UV-straling. Meer mensen genieten van vakanties in zonnige gebieden en buitenactiviteiten. Daarnaast is er een toename van zonnebankgebruik, vooral onder jongeren, wat het risico op huidkanker verhoogt.

Klimaatverandering

Klimaatverandering heeft invloed op de intensiteit van de zonnestraling. De toename van de gemiddelde temperatuur en de afname van de ozonlaag kunnen resulteren in een verhoogde blootstelling aan schadelijke UV-straling.

Vergrijzing van de bevolking

Het risico op huidkanker neemt toe met de leeftijd. De vergrijzende bevolking draagt bij aan een groter aantal huidkankerdiagnoses.

Bewustwording en verbeterde detectiemethoden

De toename van het aantal gediagnosticeerde gevallen van huidkanker kan ook worden toegeschreven aan een verbeterde bewustwording en screeningstechnieken. Mensen zijn nu beter geïnformeerd over de risico's en het belang van vroege detectie, wat leidt tot een hogere detectiegraad.

Het is belangrijk op te merken dat verschillende vormen van huidkanker verschillende leeftijdspatronen kunnen hebben. Basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom, de meest voorkomende vormen van huidkanker, worden meestal vaker gezien bij oudere volwassenen. Melanoom, de meest agressieve vorm van huidkanker, komt vaker voor bij jongere volwassenen, maar kan ook voorkomen bij senioren.

Risico's van huidkanker bij senioren

Senioren hebben over het algemeen een hoger risico op het ontwikkelen van huidkanker om verschillende redenen. Ten eerste hebben ze vaak een langere blootstelling aan de zon gehad gedurende hun leven, waardoor de kans op schade aan de huidcellen toeneemt. Ten tweede kan de huid met de leeftijd dunner en fragieler worden, waardoor het moeilijker wordt om schade door UV-straling te herstellen. Bovendien kunnen bepaalde medicijnen die vaak door senioren worden gebruikt, zoals immunosuppressiva, het risico op huidkanker verhogen.

Soorten huidkanker

De drie meest voorkomende vormen van huidkanker zijn basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom en melanoom. Basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom zijn meestal minder agressieve vormen van huidkanker en komen vaker voor bij senioren.

Melanoom is de meest ernstige vorm van huidkanker en kan zich verspreiden naar andere delen van het lichaam. Hoewel melanoom minder vaak voorkomt bij senioren, is het belangrijk om alle vormen van huidkanker ernstig te nemen.

Preventie van huidkanker 

Preventie is van cruciaal belang bij het verminderen van het risico op huidkanker bij senioren. Hoewel preventie de voorkeur heeft, is het ook belangrijk om huidkanker vroegtijdig te detecteren. Regelmatige zelfcontrole van de huid en periodieke controles door een dermatoloog kunnen helpen bij het opsporen van verdachte huidlaesies. Vroege detectie vergroot de kans op succesvolle behandeling en kan de noodzaak van agressievere en ingrijpende behandelingen verminderen.

Verminderen van de gezondheidskosten

Huidkanker kan leiden tot aanzienlijke medische kosten, vooral in gevallen waarin de ziekte gevorderd is. Door preventieve maatregelen te nemen, kunnen de incidentie van huidkanker en de daaruit voortvloeiende gezondheidskosten worden verminderd.

Voorkomen van mogelijke complicaties

In gevorderde stadia kan huidkanker zich verspreiden naar andere delen van het lichaam, wat kan leiden tot ernstige complicaties en een verminderde levensverwachting. Door preventie kan men het risico op deze complicaties verminderen.

Hier zijn enkele tips:

Beperk blootstelling aan de zon

Probeer tussen 10.00 uur en 16.00 uur uit direct zonlicht te blijven, wanneer de zon het sterkst is. Zoek indien mogelijk de schaduw op.

Draag beschermende kleding

Bedek de huid zoveel mogelijk met lichte, loszittende kleding, een brede hoed en een zonnebril met UV-bescherming.

Gebruik zonnebrandcrème

Breng altijd een breedspectrum zonnebrandcrème aan met een SPF van 30 of hoger, minstens 15-30 minuten voordat u naar buiten gaat. Herhaal het aanbrengen elke twee uur en na zwemmen of transpireren.

Vermijd zonnebanken

Blootstelling aan zonnebanken verhoogt het risico op huidkanker. Het is het beste om ze te vermijden.

Let op moedervlekken en veranderingen in de huid

Controleer regelmatig je huid op verdachte plekjes, zoals moedervlekken die van kleur, grootte of vorm veranderen. Raadpleeg een dermatoloog als je iets verdachts opmerkt.

Behandeling van huidkanker 

Als huidkanker wordt gediagnosticeerd, zijn er verschillende behandelopties beschikbaar, afhankelijk van het type en de ernst van de kanker.

Veel voorkomende behandelingen voor huidkanker zijn onder andere chirurgie, cryotherapie, bestralingstherapie en medicatie, zoals chemotherapie en immunotherapie. 

Chirurgie

Chirurgie is een veelgebruikte behandeling voor huidkanker. Het omvat het verwijderen van de kanker en een omliggend weefselgebied, dat bekend staat als de marge, om er zeker van te zijn dat alle kankercellen zijn weggenomen.

Het type chirurgische procedure hangt af van de omvang en locatie van de huidkanker. Voor kleine tumoren kan een lokale excisie worden uitgevoerd, waarbij de kanker eenvoudig wordt weggesneden. Voor grotere tumoren kan een Mohs-chirurgie nodig zijn, waarbij dunne laagjes weefsel worden verwijderd en onmiddellijk onder de microscoop worden onderzocht om de aanwezigheid van kankercellen te controleren, waardoor een maximale behoud van gezond weefsel mogelijk is.

Cryotherapie

Cryotherapie, ook bekend als bevriezingstherapie, wordt gebruikt voor oppervlakkige huidkankers. Hierbij wordt vloeibare stikstof gebruikt om de kankerweefsels te bevriezen en te vernietigen.

Na de behandeling vormt zich een korst op de plaats van de bevroren kanker, die na verloop van tijd vanzelf afvalt. Deze procedure kan enig ongemak en tijdelijke verkleuring van de huid veroorzaken.

Bestralingstherapie

Bestralingstherapie maakt gebruik van gerichte straling om kankercellen te vernietigen. Het kan worden gebruikt als een primaire behandeling voor huidkanker in gebieden waar chirurgie moeilijk is, zoals het gezicht, of als een aanvullende behandeling na chirurgie om eventuele resterende kankercellen te vernietigen. Het aantal bestralingssessies en de duur van de behandeling variëren, afhankelijk van de specifieke situatie.

Medicatie

Voor gevorderde of uitgezaaide vormen van huidkanker kunnen medicijnen worden voorgeschreven. Chemotherapie omvat het gebruik van medicijnen om kankercellen te doden of hun groei te remmen. Immunotherapie maakt gebruik van medicijnen om het immuunsysteem van het lichaam te stimuleren en te helpen bij het herkennen en aanvallen van kankercellen. Targeted therapy maakt gebruik van medicijnen die gericht zijn op specifieke genetische mutaties in de kankercellen om hun groei te remmen.

Het is belangrijk om met een medisch professional te praten bij de diagnose van huidkanker om de meest geschikte behandeloptie te bepalen. De keuze van de behandeling hangt af van verschillende factoren, waaronder het type en stadium van de huidkanker, de locatie en grootte van de tumor, de algemene gezondheidstoestand van de patiënt en de voorkeuren van de patiënt.

Samen met een medisch professional kan een individueel behandelplan worden opgesteld dat het beste past bij de specifieke situatie en behoeften van de patiënt.