Van onschatbare waarde
De 65+plussers worden steeds talrijker. In 2023 zitten we in Vlaanderen zelfs al aan 21,1%, dus zowat een vijfde. Omgerekend gaat het om 1.430.423 65-plussers. Op twintig jaar tijd groeide het aantal 65-plussers in Vlaanderen met bijna 400.000 mensen. Ter vergelijking: in Brussel is maar 13 procent van de bevolking 65 jaar en ouder, in Wallonië 19,2 procent.
Negatieve houdingen tegenover senioren kunnen voortkomen uit vooroordelen, misvattingen of gebrek aan begrip over ouder worden en de uitdagingen waarmee oudere mensen worden geconfronteerd. Leeftijdsdiscriminatie, het stereotype beeld dat senioren zwak, vergeetachtig en een kost voor de samenleving zijn: soms lijkt het alsof 'oud' een vloek, is plaats van de zegen die het eindelijk zou moeten zijn.
Senioren dragen bij aan de economie, het welzijn van anderen en de cohesie van onze gemeenschappen. Het is van groot belang dat de samenleving hun positieve bijdragen erkent en koestert, in plaats van enkel te focussen op mogelijke negatieve gevolgen van een vergrijzende bevolking.
Ervaring en kennisoverdracht
Senioren hebben een schat aan levenservaring en kennis opgebouwd over de jaren heen. Deze wijsheid kan worden doorgegeven aan jongere generaties, wat de maatschappij ten goede komt. Bijvoorbeeld, in het bedrijfsleven kunnen gepensioneerden als mentoren fungeren voor jongere werknemers, wat de productiviteit en de groei van het bedrijf stimuleert.
Vrijwilligerswerk en sociale ondersteuning
Vaak zijn senioren actieve vrijwilligers in onze gemeenschappen. In België zijn er tal van verenigingen en organisaties die sterk afhankelijk zijn van de inzet van oudere vrijwilligers. Deze betrokkenheid draagt bij aan de sociale cohesie en het welzijn van onze samenleving.
Mantelzorg
Senioren spelen vaak een cruciale rol als mantelzorgers voor hun partners, familieleden of vrienden die zorg nodig hebben. Ze bieden emotionele steun, verzorgen hen en helpen bij dagelijkse taken. Hierdoor kunnen mensen met beperkingen of gezondheidsproblemen langer in hun eigen huis blijven wonen, waardoor de druk op formele zorginstellingen wordt verminderd.
Cultureel behoud
Senioren zijn vaak bewakers van tradities en culturele erfgoed. Ze hebben een diepgewortelde kennis van lokale geschiedenis, gebruiken en gewoonten. Door deze kennis door te geven, kunnen we onze culturele identiteit behouden en verrijken.
Consumenten en belastingbetalers
Senioren spelen een belangrijke rol in de economie als consumenten en belastingbetalers. Ze dragen bij aan de vraag naar goederen en diensten, wat gunstig is voor lokale bedrijven en werkgelegenheid. Bovendien betalen ze belastingen, waarmee ze bijdragen aan overheidsvoorzieningen en -programma's.
Ondersteuning van de lokale economie
Senioren dragen bij aan de vitaliteit van lokale economieën. Veel senioren geven de voorkeur aan het winkelen bij lokale ondernemingen en ondersteunen zo de plaatselijke middenstand. Door deze lokale economische activiteit te stimuleren, helpen senioren bij het behouden van levendige buurten en de werkgelegenheid binnen hun gemeenschap.
Erfgoedbehoud en toerisme
Senioren spelen vaak een belangrijke rol bij het behoud van historisch erfgoed. Als actieve deelnemers in historische verenigingen en culturele organisaties, helpen ze bij het bewaren van tradities, gebouwen en verhalen die de geschiedenis van België weerspiegelen. Dit trekt ook toeristen aan, wat weer bijdraagt aan de economie en het culturele begrip.
Sociale cohesie en buurtbewaking
Senioren zijn vaak goed ingebed in hun lokale gemeenschappen. Ze kennen hun buren en buurtgenoten en spelen een rol bij het handhaven van sociale cohesie. Deze sociale verbondenheid draagt bij aan een gevoel van veiligheid en buurtbewaking, waarbij mensen elkaar ondersteunen en oog hebben voor elkaars welzijn.
Erfenis van kennis en ambachten
Veel senioren zijn meesters in ambachten, traditionele technieken en ambachtelijke vaardigheden. Het doorgeven van deze kennis aan jongere generaties helpt bij het behoud van ambachten die anders verloren zouden kunnen gaan. Het behouden van ambachten draagt ook bij aan de culturele identiteit en het artistieke erfgoed van België.
Politieke betrokkenheid
Senioren zijn vaak erg betrokken bij het politieke proces. Ze vormen een aanzienlijk deel van de kiezers en zijn actief in maatschappelijke debatten en politieke organisaties. Hun deelname aan het democratische proces helpt ervoor te zorgen dat beleidsbeslissingen rekening houden met de belangen van alle leeftijdsgroepen.
Zorg voor het milieu
Senioren hebben vaak een diep besef van ecologische verantwoordelijkheid en duurzaamheid. Ze zijn vaak betrokken bij milieubewuste initiatieven en dragen bij aan het behoud van natuurlijke hulpbronnen en het creëren van een gezondere leefomgeving voor toekomstige generaties.
Intergenerationele solidariteit
Senioren spelen een essentiële rol in het bevorderen van intergenerationele solidariteit. Door hun aanwezigheid en betrokkenheid kunnen ze een brug slaan tussen verschillende leeftijdsgroepen, waardoor wederzijds begrip, respect en steun tussen generaties worden gestimuleerd. Dit draagt bij aan een inclusievere en samenhangende samenleving.
Mentale gezondheid en welzijn
De aanwezigheid van senioren kan een positieve invloed hebben op de mentale gezondheid van mensen van alle leeftijden. Oudere mensen kunnen een bron van wijsheid en troost zijn voor jongeren en volwassenen die te maken hebben met stress, angst of depressie. Het gezelschap en de steun van senioren kunnen helpen bij het verminderen van eenzaamheid en het bevorderen van welzijn.
Erfenis van mondelinge tradities
Oudere mensen zijn vaak de bewaarders van mondelinge tradities en verhalen die van generatie op generatie worden doorgegeven. Deze verhalen omvatten vaak belangrijke lessen, culturele waarden en historische gebeurtenissen die anders verloren zouden kunnen gaan. Door deze tradities levend te houden, dragen senioren bij aan een rijk cultureel erfgoed.
Flexibele arbeidskrachten
Veel senioren blijven na hun pensionering (vaak noodgedwongen maar soms ook uit vrije wil) actief in de arbeidsmarkt. Ze kunnen waardevolle, flexibele arbeidskrachten zijn, vooral in sectoren waar ervaring en expertise van onschatbare waarde zijn. Het inzetten van hun vaardigheden kan leiden tot een betere benutting van menselijke hulpbronnen en een hogere productiviteit.
Onderwijs en educatie
Senioren kunnen ook een rol spelen in het informele onderwijs en educatie van jongere generaties. Ze kunnen bijvoorbeeld deelnemen aan leesprogramma's voor kinderen, bijles geven of hun kennis delen op scholen. Hierdoor kunnen jongeren profiteren van de ervaring en het inzicht van ouderen.
Technologische adoptie
Oudere generaties spelen een steeds actievere rol in het omarmen van technologie. Hun bereidheid om nieuwe digitale hulpmiddelen te leren en te gebruiken, kan de digitale kloof helpen overbruggen tussen jongere en oudere generaties. Dit bevordert de inclusie van senioren in de moderne maatschappij en vergroot hun mogelijkheden om deel te nemen aan verschillende aspecten van het leven.
Richtlijnen voor het beleid
Een veel gehoorde kritiek bij senioren is dat het beleid onvoldoende aandacht aan deze steeds groeiende leeftijdsgroep besteedt. Wij hebben even ons huiswerk gemaakt en geven graag deze richtlijnen mee.
Inclusieve samenleving met aandacht voor mantelzorgers
In hun streven naar het creëren van een inclusieve samenleving waarin alle generaties samenwerken en profiteren van elkaars bijdragen, erkent het officiële beleid van België het belang van het aanpakken van de uitdagingen die gepaard gaan met vergrijzing.
Een van de belangrijkste doelstellingen van het beleid is het ontwikkelen van beleidsoplossingen die gericht zijn op het ondersteunen van senioren en hun mantelzorgers, die een cruciale rol spelen bij het bieden van zorg en ondersteuning aan oudere burgers. Het beleid erkent dat mantelzorgers vaak voor uitdagingen staan, zoals het combineren van zorgtaken met hun eigen professionele en persoonlijke leven.
Daarom zullen programma's en beleidsmaatregelen worden geïmplementeerd om mantelzorgers te ondersteunen, zoals flexibele werkregelingen, respijtzorgmogelijkheden en psychosociale ondersteuning.
Stimuleren van verbondenheid
Verder streeft het beleid naar het creëren van gemeenschappen waarin senioren een actieve rol kunnen blijven spelen en een gevoel van verbondenheid kunnen ervaren. Initiatieven die gericht zijn op het bevorderen van inclusie en participatie van ouderen in de samenleving zullen worden ondersteund.
Dit omvat het toegankelijker maken van openbare ruimtes, het stimuleren van sociale interactie tussen verschillende leeftijdsgroepen en het bevorderen van mogelijkheden voor ouderen om vrijwilligerswerk te doen en bij te dragen aan de gemeenschap.
Levenslang leren
Ook is levenslang leren een essentieel onderdeel van het beleid ten aanzien van ouder worden. Er zal worden gestreefd naar het bevorderen van educatieve kansen voor senioren, zodat zij zichzelf kunnen blijven ontwikkelen en actief kunnen blijven deelnemen aan de samenleving. Dit omvat het aanbieden van levenslang leren-programma's, trainingen en workshops die zijn afgestemd op de interesses en behoeften van oudere burgers.
Werkgelegenheid
Tot slot erkent het beleid het belang van het bevorderen van werkgelegenheidskansen voor senioren. Er zal worden gestreefd naar een inclusieve arbeidsmarkt waarin oudere werknemers gewaardeerd worden om hun ervaring, vaardigheden en kennis. Maatregelen zullen worden genomen om leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt tegen te gaan en werkgevers aan te moedigen om oudere werknemers in dienst te nemen en te behouden.
Via deze beleidsinitiatieven moet het beleid een positieve verandering teweegbrengen en een inclusieve samenleving bevorderen waarin senioren kunnen floreren en een actieve rol blijven spelen. Tevens moet het beleid ervoor zorgen dat alle generaties kunnen samenwerken om een gezamenlijke toekomst op te bouwen.
Deze aanpak zal niet alleen de levenskwaliteit van senioren verbeteren, maar ook de samenleving als geheel zal verrijken met de waardevolle bijdragen van oudere burgers.
3 reacties
Vrijwilligerswerk dan weer wel, maarja niet ok hé. Kom je ziek is er een probleem, trek je plan. Vlaanderen het is triestig met het beleid, de kracht van verandering, amaai 't is mooi, om te lachen neen, 't is triestig.