Ook kopzorgen voor de kinderen

De prijzen van de rusthuizen en woonzorgcentra blijven stijgen. De stijgende woonkosten voor ouderen en zorgbehoevenden geven de betrokkene niet alleen kopzorgen, maar vaak ook zijn kinderen. Wat als het wettelijk pensioen van je ouder niet meer voldoet om de woonkosten te betalen? Wat als je zelf een ouder thuis wil laten inwonen? Het zijn vragen die notarissen steeds vaker op hun bord krijgen.

Verplicht om de kosten voor het rusthuis of woonzorgcentrum te betalen?

“Ik heb inderdaad af en toe cliënten die vrezen dat ze zullen moeten opdraaien voor de woonkosten van hun ouder. Omdat hun ouders schulden hadden of het niet zo breed hebben” legt notaris Joni Soutaer, woordvoerster van Notaris.be, uit. “Dat het OCMW de kinderen aanspreekt voor de betalingen zou in theorie kunnen, maar dat is de hete aardappel gewoon doorgeven: je verschuift de financiële problemen naar de volgende generatie. Wat wel gebeurt als er een eigendom is, is dat het OCMW een hypotheek neemt op de woning. Zo recupereren ze een deel van de kosten bij de verkoop”.

Met vader of moeder in huis

De maandkosten van een huurder in een woonzorgcentrum kunnen al vlug oplopen van 1.800 tot 2.000 euro en zelfs nog (veel) meer. Een bedrag dat vaak niet te betalen valt met een wettelijk pensioen.

Mensen zoeken alternatieven. Eén van deze alternatieven is je ouder(s) bij jou thuis laten inwonen. Onthoud wel: als je een bestaande woning opsplitst om een appartement, woonkamer of studio te voorzien, moet je in principe wel een vergunning vragen, ook al gaat de opdeling niet gepaard met bouwwerken. Er geldt wel een uitzondering voor zorgwonen. Wil je daadwerkelijk je woning uitbreiden, dan zal je hiervoor wel een vergunning moeten vragen.

“Zorgwonen”

Het gaat om een zorgwoning als je in of bij een bestaande wooneenheid, een kleinere eenheid creëert zodat maximaal twee oudere of hulpbehoevende personen kunnen inwonen. Je moet, als je aan voorwaarden voldoet, een melding doen, maar geen vergunning aanvragen.

De voorwaarden om te voldoen aan deze flexibelere regeling kan je terugvinden op de website van Omgeving Vlaanderen. De melding kan digitaal gebeuren, via het Omgevingsloket.

Melding bij de gemeente

“Opgelet: vergeet geen melding te doen bij je gemeente als de zorgsituatie tot een einde komt. Neem bijvoorbeeld het omvormen van een schuur tot een zorgwoning voor je moeder. Als je moeder overlijdt, is er geen sprake meer van een zorgsituatie. Je zal die zorgwoning niet zomaar kunnen gebruiken voor eender wat. Een melding zal nodig zijn en je gemeente zal je verder informeren over de stappen die je moet nemen om op stedenbouwkundig vlak in orde te zijn.” legt notaris Joni Soutaer uit. 

Invloed op de inkomensgarantie (IGO) bij het inwonen van een ouder

Het laten inwonen van een ouder bij je thuis kan een invloed hebben op uitkeringen. Zo genieten 65-plussers die niet over voldoende middelen beschikken eventueel van een de IGO (Inkomensgarantie voor ouderen).

De Federale pensioendienst houdt bij het berekenen van de IGO rekening met de gezinssituatie van de oudere persoon. Een oudere die alleen woont, krijgt een verhoogd basisbedrag. Dit bedrag kan echter herzien worden indien de oudere komt inwonen bij iemand anders. Een ouder die komt inwonen bij zijn kind, zal zijn verhoogd basisbedrag echter niet zien slinken.

Dat is anders als het inwonen gebeurt bij iemand anders dan een kind, bijvoorbeeld een vriend. Dan worden de bestaansmiddelen van die persoon wél in rekening gebracht bij de berekening van het IGO. Dat is ook een aandachtspunt als het kind bij wie de oudere inwoont een feitelijk samenwonende partner heeft. De feitelijk samenwonende partner van het kind wordt beschouwd als iemand die los van het gezin staat. De IGO kan in zo’n geval wel herzien worden.

Is het kind gehuwd of wettelijk samenwonend, dan zal dat geen invloed hebben.