Deel via

Statiegeld op blikjes en plastic flessen: een vergiftigd geschenk of niet?

November 2023
Het statiegeld op blikjes en plastic flessen komt er - willen of niet - aan. Maar zijn er (naast de onmiskenbare voordelen voor het milieu) ook nadelen aan verbonden?

Minder zwerfvuil

Statiegeld op blikjes en plastic flessen is een beleidsmaatregel die wereldwijd wordt overwogen en geïmplementeerd om de plasticvervuiling en de hoeveelheid zwerfafval te verminderen. In België is het debat over de invoering van statiegeld de laatste jaren op gang gekomen, en het is een kwestie die zowel voor- als tegenstanders verdeelt. T

erwijl België worstelt met de vraag of het statiegeld moet invoeren, kunnen we leren van Nederland, dat al geruime tijd statiegeld op flessen heeft. Laten we de pro's en contra's van deze maatregel verkennen en kijken naar de Nederlandse ervaring.

De voordelen van statiegeld

Minder zwerfafval

Een van de meest voor de hand liggende voordelen van statiegeld is het verminderen van zwerfafval. In Nederland is zichtbaar dat statiegeld op flessen heeft geleid tot minder rondslingerende flessen en blikjes in het milieu.

Dit heeft een positieve impact op de natuur en het landschap. Het biedt ook voordelen voor de volksgezondheid, omdat zwerfafval kan leiden tot vervuiling van waterwegen en natuurlijke habitats.

Milieubescherming

Statiegeld draagt bij aan de bescherming van het milieu door recycling te bevorderen. Het moedigt mensen aan om flessen en blikjes in te leveren voor hergebruik in plaats van ze weg te gooien, waardoor de druk op natuurlijke hulpbronnen wordt verminderd.

Dit vermindert ook de behoefte aan de productie van nieuwe plastic flessen en blikjes, wat op zijn beurt de uitstoot van broeikasgassen vermindert.

zwerfvuil-1140

Bewustwording en gedragsverandering

Het betalen van statiegeld kan mensen bewust maken van de waarde van recycling en het effect van zwerfafval op het milieu.

Dit kan leiden tot gedragsverandering en een grotere betrokkenheid bij milieubewuste praktijken. Statiegeld kan fungeren als een educatieve tool die mensen aanspoort om na te denken over de impact van hun consumptiegedrag op het milieu.

Verbeterde afvalinzameling

Statiegeldsystemen vereisen vaak de oprichting van speciale inzamelingspunten waar consumenten flessen en blikjes kunnen retourneren. Dit kan leiden tot een betere en meer georganiseerde afvalinzameling, wat uiteindelijk gunstig is voor de lokale gemeenschappen en het milieu.

De nadelen van statiegeld

Kosten voor de consument

Voorstanders van tegenstanders beweren dat statiegeld de consumenten extra kosten oplegt. Hoewel het statiegeld in theorie wordt terugbetaald bij het inleveren van de flessen en blikjes, kan het aanvankelijke prijskaartje afschrikken.

Consumenten moeten een extra bedrag betalen bij de aankoop van producten in verpakkingen die onder het statiegeldsysteem vallen.

Critici beweren dat het inleveren van flessen en blikjes een extra stap is die consumenten moeten zetten, wat als ongemakkelijk kan worden beschouwd. Dit kan mensen ontmoedigen om deel te nemen aan het statiegeldsysteem, vooral als ze het als tijdrovend beschouwen.

Fraude en flessenvervalsing

Een ander potentieel nadeel is fraude, waarbij mensen flessen en blikjes inleveren die niet van hen zijn. Dit kan leiden tot verlies voor producenten en retailers. Fraude kan ook leiden tot tekorten in het systeem, waardoor het minder effectief wordt in het verminderen van zwerfafval en het bevorderen van recycling.

Kosten voor de detailhandel en producenten

Het invoeren van een statiegeldsysteem brengt kosten met zich mee voor de detailhandel en producenten. Zij moeten investeren in de infrastructuur voor het inzamelen en verwerken van ingeleverde flessen en blikjes. Bovendien moeten zij het statiegeld terugbetalen aan consumenten, wat administratieve lasten met zich meebrengt.

De Nederlandse ervaring met statiegeld

Nederland heeft een statiegeldsysteem voor plastic flessen en sommige blikjes. Dit heeft geleid tot aantoonbare voordelen zoals minder zwerfafval en een hoger recyclingpercentage. Het systeem heeft echter ook te maken met uitdagingen, waaronder kosten voor producenten en retailers.

Het Nederlandse model toont aan dat statiegeld effectief kan zijn bij het verminderen van zwerfafval en het bevorderen van recycling. Het heeft echter ook geleid tot discussies over de kosten en de vraag of de huidige aanpak moet worden uitgebreid naar andere soorten verpakkingen, zoals blikjes.

zwerfvuil3-1140

Het debat over de invoering van statiegeld op blikjes en plastic flessen in België is complex en heeft zowel voor- als tegenstanders. Het is belangrijk om zowel de voordelen als de nadelen van deze beleidsmaatregel in overweging te nemen en lessen te trekken uit de ervaring van Nederland. De uiteindelijke beslissing zal afhangen van de belangen van het milieu, de consumenten en de industrie, en zal een evenwicht moeten vinden tussen het verminderen van zwerfafval en het minimaliseren van kosten voor alle betrokken partijen. Het is essentieel dat de overheid, de industrie en consumenten samenwerken om een duurzaam en effectief statiegeldsysteem te ontwikkelen dat aan de behoeften van de samenleving voldoet.

In Nederland heeft het statiegeldsysteem een lange geschiedenis en heeft het bewezen effectief te zijn bij het verminderen van zwerfafval. De flessen en blikjes die onder het statiegeldsysteem vallen, worden vaker ingeleverd voor hergebruik of recycling. Dit heeft geleid tot schonere straten, parken en waterwegen. Het systeem heeft ook bijgedragen aan een toename van het bewustzijn over recycling en het belang van een schoner milieu.

Financiële prikkel

Een ander positief aspect van het Nederlandse statiegeldsysteem is de financiële prikkel voor consumenten. Door statiegeld in rekening te brengen bij de aankoop van flessen en blikjes, worden consumenten aangemoedigd om de verpakkingen terug te brengen voor recycling. Dit heeft geleid tot een verbetering in de terugnamepercentages en een vermindering van de hoeveelheid zwerfafval.

Desondanks zijn er ook uitdagingen verbonden aan het Nederlandse systeem. Producenten en retailers dragen de kosten voor de inzameling en verwerking van de ingeleverde flessen en blikjes, wat tot administratieve lasten en financiële druk kan leiden. Er zijn ook zorgen geuit over fraude, waarbij mensen flessen en blikjes inleveren die ze niet hebben gekocht, wat resulteert in verlies voor producenten.

Het is belangrijk om de Nederlandse ervaring als leidraad te nemen bij het overwegen van statiegeld in België. Het laat zien dat statiegeld effectief kan zijn bij het verminderen van zwerfafval en het bevorderen van recycling, maar het brengt ook kosten met zich mee. Het is essentieel om een gebalanceerde aanpak te vinden die rekening houdt met de belangen van alle belanghebbenden.

Het debat over statiegeld in België blijft voortduren, en er zijn verschillende standpunten. Voorstanders benadrukken de milieuvoordelen en het verminderen van zwerfafval, terwijl tegenstanders wijzen op de financiële kosten en de mogelijke ongemakken voor consumenten. Het uiteindelijke besluit zal moeten afgewogen worden op basis van wetenschappelijk bewijs en de specifieke behoeften van België.

In conclusie biedt het Nederlandse model van statiegeld op blikjes en plastic flessen waardevolle inzichten voor België, terwijl het land streeft naar duurzame oplossingen voor de uitdagingen van plasticvervuiling en zwerfafval. Het is een kwestie die zorgvuldige overweging verdient, met het oog op een schonere en meer verantwoorde toekomst voor ons milieu.

Het debat over de invoering van statiegeld op blikjes en plastic flessen in België heeft een nieuwe wending genomen, en niet iedereen is blij met de voorgestelde aanpak. Het plan om statiegeld alleen in Vlaanderen te introduceren en Brussel en Wallonië buiten beschouwing te laten, heeft geleid tot kritiek en zorgen over de effectiviteit en eerlijkheid van deze maatregel. Laten we enkele van de belangrijkste kritieken onder de loep nemen.

Een ongecoördineerde aanpak

Een van de belangrijkste kritiekpunten op de selectieve invoering van statiegeld in België is het gebrek aan coördinatie tussen de regio's. Het land bestaat uit drie gewesten met verschillende regelgevingskaders, en het ontbreken van een uniforme aanpak roept vragen op over de doeltreffendheid van het beleid. Zwerfafval kent geen regionale grenzen, en het lijkt logischer om een eenduidige nationale strategie te hanteren.

Milieueffecten stoppen niet bij de regiogrenzen

Milieuvervuiling en zwerfafval houden geen rekening met administratieve grenzen. Het besluit om statiegeld alleen in Vlaanderen in te voeren, kan leiden tot verschuivingen van afvalstromen naar Brussel en Wallonië, waar geen statiegeld van toepassing is. Dit zou niet alleen de inspanningen van Vlaanderen teniet kunnen doen, maar ook de milieuproblemen elders verergeren.

zwerfvuil2-640

Eerlijkheid en consumentengelijkheid

Een andere belangrijke zorg heeft betrekking op de eerlijkheid voor consumenten. Waarom zouden consumenten in Vlaanderen statiegeld betalen, terwijl consumenten in Brussel en Wallonië dat niet hoeven te doen? Dit kan als onrechtvaardig worden ervaren en kan de vraag oproepen of alle burgers op gelijke voet worden behandeld.

Gemiste kans op samenwerking

Het introduceren van statiegeld in slechts één regio van België creëert een gemiste kans voor samenwerking en synergie. Door gezamenlijke inspanningen te bundelen, kunnen de gewesten effectiever strijden tegen zwerfafval en plasticvervuiling. Deze selectieve aanpak lijkt deze mogelijkheid te laten liggen.

Meer info vind je op de website van Fevia.

Auteur: Stefaan Van Laere

11 reacties

rolanddries
kosten voor de producenten versta ik niet. Volgens mij is de plastic verwerkende industrie verwerkende verantwoordelijk voor deze materie,het metaal en aluminium verkopen ze op hun beurt. consumenten betalen al genoeg bij aankoop. Twee maal betalen voor verpakking kan niet.
6/11/23 14:14 REAGEER
Cyper
Ze zullen het vooral hebben over de kosten om de verpakkingen op te halen en naar de fabriek terug te doen, ofwel naar een recyclagebedrijf. Aluminium kan eindeloos hergebruikt worden zonder verlies aan kwaliteit, dat is een ideaal materiaal voor recyclage. Plastic een beetje minder, dat hangt helemaal af van de mengeling van de verschillende soorten plastic, en of er papier of iets anders tegen geplakt zit zoals met brikpakken bv.
De producenten zullen altijd tegenstribbelen, ook al is de meerkost voor hen minimaal. Die willen niets anders dan veel plastic en veel verpakkingen verkope, het milieu kan hen niets schelen.
7/11/23 00:18 REAGEER
Jerre
Sinds 1 mei ben ik actief als 'Mooimaker' en kan enkel vaststellen dat de invoering broodnodig is.
Misschien moeten onze politici eens goed nadenken over de multinationals zoals Coca-Cola en AB Inbev -die via allerlei constructies erin slagen om nauwelijks belastingen te betalen en vooral megawinst maken- mee te laten opdraaien voor de kosten. Want bij het invoeren van statiegeld zullen eventueel de winkeliers hun statiegeld toestellen moeten aanpassen aan het nieuwe systeem.
Het is geen toeval dat je enorm veel meer blikjes (flesjes) vind van hun grootste merken tussen het zwerfvuil.
13/11/23 08:53 REAGEER
VGGerrit
Kijk hier eens naar: https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20231115_93618590
Statiegeld gaat dat probleem dus NIET oplossen.
Statiegeld wordt wel een nieuw "verdienmodel". Aan het maken van die automaten die de lege blikjes en flesjes aannemen valt wel wat te verdienen, aan de onderhoudscontracten voor die automaten valt nog meer te verdienen. Wij zullen wel betalen.
15/11/23 13:15 REAGEER
jdbeo
Ik versta niets van het hele verhaal !!
Ik doe al jaar en dag alle blikjes en alle plastiek flessen in de blauwe zak.
Deze wordt opgehaald door ILVA .
Resultaat : GEEN ZWERFVUIL !!
Waarom moet ik dan betalen voor de verpakkingen ??
13/11/23 14:43 REAGEER
alex019
het buitenland leert dat er nog veel wordt weggegooid, doch de arme mensen gaan het oprapen om wat bij te verdienen. en als de blikjes plat geduwd worden kan de machine de barcode niet lezen en krijg je geen statiegeld dat wordt nooit vermeld ze moeten gaaf zijn ,ook de kleine flesjes.
waarom niet zoals vroeger een grote glazen fles en als je iets wil meenemen doe het in een drinkbus die neem je mee naar huis. maarja iemand moet geld verdienen aan die komedie.
13/11/23 17:54 REAGEER
VGGerrit
Glazen flessen zijn slecht voor het klimaat en het milieu. De productie ervan vraagt massa's energie. Het vervoer ervan, zowel vol als leeg, vraagt ook extra energie omdat ze zoveel wegen.
Het klaarmaken om ze te hervullen vraagt water en krachtige reinigingsmiddelen omdat je zeker moet zijn dat er geen ongezonde restanten in de fles zitten.
En tot slot, het aantal malen dat een glazen fles kan hergebruikt worden is beperkt. Om ze dan te recycleren moet men ze hersmelten, wat alweer massa's (gas) energie gebruikt.
Glas scoort dus slechter dan aluminium blikjes en zelfs slechter dan PET.
14/11/23 15:10 REAGEER
Cyper
Glas is duurder om te recycleren dan aluminium, en bovendien ook veel zwaarder. En daarnaast zijn er heel andere machines nodig om flessen te recycleren dan aluminium. Als er overgestapt zou worden naar glas, zou iemand wél al die machines moeten maken... en betalen. Dus jouw idee zou wel goed zijn, maar niet goedkoper.
17/12/23 01:18 REAGEER
VGGerrit
Ik zou niet te hoog oplopen met het Nederlandse "succes" van het statiegeld. Bij ons wordt 90 % van de verpakkingen via de blauwe zak gerecycleerd.
In Nederland is uit een recent onderzoek naar voor gekomen dat er maar 68% van de verpakkingen met statiegeld worden ingeleverd. Ze zoeken nu naar middelen op dat slecht resultaat op te krikken.
Het aantal blikjes en PET flesjes mag dan wel dalen door het statiegeld maar het heeft geen invloed op het ander zwerfvuil zoals sigarettenpeuken, dat het grootste aandeel van zwerfvuil uitmaakt, gevolgd door kauwgom, voedselverpakkingen, huishoud afval. De gemeenten zullen dus nog steeds moeten uitrukken om afval te gaan opruimen.
Het is ook niet zo dat het statiegeld ons niets kost omdat je het terugkrijgt. De kosten van de inlever automaten, hun verbruik, de kosten van hun onderhoudscontracten en de opslag en het vervoer van het ingeleverde worden gewoon doorgerekend aan de klant.
14/11/23 15:59 REAGEER
Cyper
het is niet het via de blauwe zakken reeds geselecteerde plastic en blik dat het probleem is. het is het NIET geselecteerde, in de natuur gesmeten plastic en blik dat het probleem is!
En nee, het aantal vermeden plastic and alu-afval zal het aantal peuken niet doen verminderen. Maar betekent dat, dat je géén plastic en alu-afval moet vermijden, omdat er ook nog peuken zijn? Dat zou hetzelfde zijn om nooit meer te proberen, moorden te vermijden omdat er ook nog diefstal bestaat... Je moet érgens beginnen.
17/12/23 01:22 REAGEER
Traveler2020
hoi, ;)
vraagje ? wie weet nog de tijd van (toen) papier inzamelen voor de scuuts, of je jeugdbeweging , voor hun zomerkamp of materiaal aankoop ? bracht een flinke duid op ( prijs per kilo gram !!) ik dee het graag ieder jaar, nu ? papier (en karton) niks meer ;(, ---- is er op die manier geen oplossing , ga eens zien bij de resiclage bedrijven (als je toegang krijgt ?) het staat er vol van , blik,glas,metaal, kleeding, baterijen, enz, (breng uw bateijen, kleding ,oude toestelen enz, (gatis) binnen) maar !!! ze krijgen er geen geld meer voor (beurs-prijzen per kilo) is dat resiclase ?
20/11/23 16:13 REAGEER

Login Registreer

Stefaan Van Laere

Hoofdredacteur
Hoofdredacteur
Hoofdredacteur van SenNet Magazine Stefaan Van Laere (1963) wilde als kind de Tour de France of toch minstens het wereldkampioenschap veldrijden winnen. Door omstandigheden geheel buiten zijn wil is dat er vooralsnog niet van gekomen. Hij is sinds 1988 actief als beroepsauteur en journalist met een brede waaier aan interesses. Hij schreef intussen meer dan 80 boeken (zowel fictie als non-fictie) voor jeugd en volwassenen en publiceerde artikels in tal van kranten en magazines. Ook heeft hij zijn eigen uitgeverij (Partizaan). Hij is van oordeel dat elk onderwerp interessant genoeg is om over te schrijven en dat leeftijd vooral een getal is. www.stefaanvanlaere.be www.partizaan.befacebook

Meer artikels van Stefaan Van Laere

Recente Artikels

Gerelateerde Artikels