Lichamelijke problemen aanpakken

Het fenomeen van een vergrijzende bevolking en de stijgende gemiddelde levensverwachting zijn opmerkelijke prestaties van de moderne geneeskunde en gezondheidszorg. We worden steeds ouder, en dat opent nieuwe perspectieven en uitdagingen voor onze samenleving. '80 is het nieuws 65', kopte De Standaard enige tijd terug.

Maar met het ouder worden komen vaak ook lichamelijke problemen die onze levenskwaliteit kunnen beïnvloeden.

Om zolang mogelijk gezond en actief te blijven, zijn sociale contacten en het leiden van een actief leven met zinvolle tijdsbesteding even belangrijk als genetische aanleg, voldoende beweging en een evenwichtige voeding.

Biologische veranderingen en veroudering

We hebben het vaak over 'ouder worden', maar wat is dat puur medisch gezien? Biologisch gezien is veroudering een onvermijdelijk proces waarbij de meeste lichaamsfuncties geleidelijk afnemen na het dertigste levensjaar. De snelheid waarmee dit gebeurt varieert van persoon tot persoon en hangt af van diverse lichaamsfuncties. Onderzoek gepubliceerd in het "Journal of Gerontology" toont aan dat het verlies van spiermassa en -kracht na het dertigste levensjaar aanzienlijk kan zijn, en dit benadrukt het belang van regelmatige lichaamsbeweging om spierverlies tegen te gaan.

Veroudering kan ook gepaard gaan met andere fysiologische en metabolische veranderingen, zoals een afname van de botdichtheid, afname van de elasticiteit van de huid, veranderingen in het metabolisme en een verhoogd risico op chronische ziekten zoals diabetes, hart- en vaatziekten en osteoporose.

Het begrijpen van deze veranderingen is van cruciaal belang om de kwaliteit van leven op latere leeftijd te behouden en gezond ouder worden te bevorderen. Naast lichaamsbeweging spelen ook voeding, slaap en stressmanagement een essentiële rol in het vertragen van het verouderingsproces en het behoud van een goede gezondheid op oudere leeftijd. Het blijven nastreven van een gezonde levensstijl is dus van groot belang bij het omgaan met de biologische uitdagingen van veroudering.

Beweging en lichamelijke conditie

Naarmate we ouder worden, neemt onze spierkracht en lichamelijke conditie af. Talrijke studies hebben aangetoond dat regelmatige lichaamsbeweging het verlies van spiermassa kan vertragen en de algehele lichamelijke conditie kan verbeteren. Oudere volwassenen die actief blijven, hebben een lager risico op vallen en behouden hun mobiliteit langer. Dit wordt ondersteund door onderzoek in het "Journal of Aging Research."

Naast het fysieke aspect heeft lichaamsbeweging ook bewezen gunstig te zijn voor cognitieve functies bij ouderen, waaronder geheugen, aandacht en probleemoplossend vermogen. Het stimuleren van zowel lichaamsbeweging als mentale activiteit kan een krachtige combinatie zijn om de algehele gezondheid en levenskwaliteit op oudere leeftijd te verbeteren.

Het zekerste teken van ouderdom is eenzaamheid. Zolang iemand gezelschap bij zichzelve vindt en bij zijn werk, kan hij niet oud zijn, wat zijn leeftijd ook is. (Amos Bronson Alcott, Amerikaans filosoof)

Het is nooit te laat...

Sommige mensen op leeftijd laten zich gaan omdat ze het gevoel hebben dat ze 'het beste' wel gehad hebben.

Het is van belang te benadrukken dat het nooit te laat is om te beginnen met een regelmatig bewegingsprogramma, zelfs als men al op latere leeftijd is. Het aanpassen van de intensiteit en type oefeningen aan individuele behoeften en mogelijkheden kan helpen bij het veilig en effectief behouden van lichamelijke fitheid gedurende het verouderingsproces. Een gezonde levensstijl, inclusief regelmatige lichaamsbeweging, draagt bij aan een actief en vitaal ouder worden. Bewegen, hoe bescheiden ook, heeft op elke leeftijd een gunstige invloed.

Behoud van spiermassa en kracht: Naarmate mensen ouder worden, neemt hun spiermassa en -kracht af, wat kan leiden tot verminderde mobiliteit en zelfstandigheid. Regelmatige lichaamsbeweging, zoals krachttraining en aerobics, kan helpen om spiermassa en -kracht te behouden, waardoor ouderen in staat blijven om dagelijkse activiteiten uit te voeren en onafhankelijk te blijven.

Verbetering van de cardiovasculaire gezondheid: Fysieke activiteit kan de gezondheid van het hart en de bloedvaten bevorderen. Het vermindert het risico op hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk en beroertes, wat vaak voorkomende problemen zijn bij ouderen.

Bevordering van de botgezondheid: Ouder worden gaat vaak gepaard met een afname van de botdichtheid, wat kan leiden tot osteoporose en een verhoogd risico op botbreuken. Gewichtdragende oefeningen, zoals wandelen, joggen en krachttraining, kunnen de botdichtheid helpen behouden en het risico op fracturen verminderen.

Beheersing van het lichaamsgewicht: Regelmatige lichaamsbeweging helpt bij het handhaven van een gezond gewicht. Overgewicht en obesitas zijn risicofactoren voor veel chronische aandoeningen, waaronder diabetes type 2, gewrichtsaandoeningen en bepaalde vormen van kanker.

Verbetering van de mentale gezondheid: Lichaamsbeweging heeft positieve effecten op de mentale gezondheid, waaronder het verminderen van symptomen van depressie en angst. Het kan ook bijdragen aan een beter geheugen en cognitieve functie.

Sociale interactie: Deelname aan groepsactiviteiten of sporten kan ouderen de kans bieden om sociale contacten te onderhouden en een gevoel van gemeenschap te behouden, wat cruciaal is voor hun geestelijke welzijn.

Verhoogde levenskwaliteit: Door actief te blijven, kunnen ouderen langer genieten van een hogere levenskwaliteit. Ze kunnen deelnemen aan activiteiten die ze leuk vinden en onafhankelijk blijven, wat hun gevoel van eigenwaarde en tevredenheid met het leven bevordert.

Het afnemen van alle krachten, bij het toenemen van de ouderdom is stellig zeer droevig, maar het is noodzakelijk, daar anders de dood te zwaar zou vallen. (Arthur Schopenhauer)

Psychische gezondheid en lichamelijke klachten

Psychische problemen, zoals depressie, kunnen lichamelijke klachten verergeren of veroorzaken. Volgens een studie in "JAMA Psychiatry" uit 2019 is er een sterke associatie tussen depressie en een verhoogd risico op lichamelijke aandoeningen bij ouderen. Dit benadrukt het belang van een holistische benadering van gezondheid, waarbij zowel geestelijke als lichamelijke gezondheid in ogenschouw worden genomen.

Het is essentieel om te erkennen dat psychische gezondheid en lichamelijke gezondheid nauw met elkaar verbonden zijn, en het aanpakken van psychische problemen kan helpen bij het verbeteren van de algehele kwaliteit van leven bij ouderen.

Sociale contacten en eenzaamheid

Eenzaamheid en een gebrek aan sociale contacten zijn zorgwekkende factoren bij ouderen, omdat ze niet alleen de geestelijke gezondheid beïnvloeden, maar ook de lichamelijke gezondheid kunnen schaden. Studies in het "Journal of Gerontology: Psychological Sciences" benadrukken het belang van sociale interactie voor de geestelijke gezondheid van ouderen.

Mensen die weinig sociale contacten hebben, hebben niet alleen een grotere kans op depressie, maar lopen ook een verhoogd risico op lichamelijke achteruitgang, zoals een verzwakt immuunsysteem en een hoger risico op hart- en vaatziekten. Dit onderstreept het belang van het koesteren van sociale relaties gedurende ons hele leven en het actief zoeken naar manieren om verbonden te blijven met anderen.

Alcoholgebruik en eenzaamheid

Alcoholgebruik kan een potentieel probleem zijn voor mensen die alleen wonen en zich eenzaam voelen. Onderzoek gepubliceerd in "Alcohol Research: Current Reviews" in 2020 wijst op de link tussen eenzaamheid en overmatig alcoholgebruik, wat weer kan bijdragen aan gezondheidsproblemen. Het hebben van sociale steun kan helpen bij het beheersen van alcoholgebruik.

Het is belangrijk om te begrijpen dat alcoholgebruik als een manier om eenzaamheid te verdrijven, vaak contraproductief is en de geestelijke en lichamelijke gezondheid verder kan schaden. Het aanmoedigen van gezonde manieren om met eenzaamheid om te gaan en het zoeken naar sociale steun zijn belangrijke stappen om dit probleem aan te pakken.

Waar de vergrijzing van de bevolking ons uitdaagt met nieuwe gezondheidsproblemen, biedt het koesteren van sociale contacten en het leiden van een actief leven met zinvolle tijdsbesteding aanzienlijke voordelen voor ouderen. Wetenschappelijke studies en onderzoek ondersteunen deze argumenten en benadrukken dat het nooit te laat is om te investeren in een gezonde en betekenisvolle oude dag. Het bevorderen van sociaal welzijn en lichaamsbeweging kan een cruciale rol spelen in het verbeteren van de kwaliteit van leven naarmate we ouder worden.