Consumentenbescherming bij aankoop van een tweedehandswagen

VAB voert sinds 1998 actie voor een betere bescherming van de koper van een tweedehandswagen. Aanleiding daartoe zijn de alarmerende resultaten van een VAB-studie uit 1998. Uit de studie bleek dat 1 op 4 van de verkochte tweedehandswagens min of meer ernstige gebreken vertoonde. De fraude met de kilometerteller was éévan de meest opvallende fenomenen.
 
Op basis van dit onderzoek formuleerde VAB toen volgende aanbevelingen om aan die situatie te verhelpen:

• introductie van een standaard verkoopscontract, waarin de rechten en plichten van de koper en verkoper duidelijk en gedetailleerd omschreven staan;
• een gedetailleerde beschrijving van de staat van het voertuig op basis van een objectieve technische diagnose;
• creatie van een officieel databestand waarin de kilometerstand van alle voertuigen op gezette ogenblikken wordt ingebracht.

 

Het VAB-kwaliteitslabel

Om aan de sector een impuls te geven om mee te werken aan de sanering van de markt ontwikkelde VAB een kwaliteitslabel voor tweedehandswagens. VAB startte in Zwijndrecht ook zelf met de verkoop van tweedehandswagens die aan deze strikte kwaliteitsnormen voldoen. Elke aangeboden wagen heeft een uitgebreide diagnose ondergaan waarvan de weerslag te lezen staat in een gedetailleerd diagnoseverslag. Er wordt gewerkt met een type verkoopovereenkomst gebaseerd op Test-Aankoop criteria en elke wagen krijgt een volwaardige garantie van minimum  één jaar.
Ondertussen is de tweedehands markt geëvolueerd. De door VAB in gang gezette bewustwording heeft een en ander in een stroomversnelling gebracht. Veel automerken bieden tegenwoordig in navolging van VAB een eigen kwaliteitsprogramma voor tweedehandswagens aan.

 

De wettelijke garantie

Met de Europese richtlijn 1999/44/EG, omgezet naar Belgisch recht op 1 september 2004, werd een wettelijk kader geschapen om de consument in gans Europa een eenvormige basisbescherming te bieden hij de aankoop van consumptiegoederen (opm.: regeling geldt enkel voor aankopen door een particulier bij een handelaar).
Bij aankoop van een consumptiegoed (vb. een auto) geldt een verplichte wettelijke garantie van twee jaar. Voor tweedehands goederen wordt die termijn contractueel veelal teruggebracht tot één jaar.          
Basisprincipe is dat het aangekocht goed moet “overeenstemmen” met wat initieel tussen partijen werd overeengekomen. Alle elementen van niet overeenstemming vormen dus een gebrek, en kunnen basis zijn voor een tussenkomst onder garantie (herstelling, vervanging, prijsvermindering, ontbinding van de verkoop).
De nieuwe regeling maakt het voor de consument een stuk eenvoudiger omdat de bewijslast grotendeels verschoven wordt naar de professionele verkoper. De eerste zes maanden bijvoorbeeld is het nu de verkoper die moet aantonen dat een eventueel gebrek niet onder garantie valt, daar waar vroeger de consument moest bewijzen dat het wél onder garantie viel.    
 

Het typecontract van de sector        

Federauto, de federatie van garagehouders, heeft een soort typecontract ontwikkeld dat een deel van haar leden gebruikt bij de verkoop van een tweedehandswagen. Dit contract voorziet ondermeer in een gedetailleerde beschrijving van de staat van het voertuig. Aangezien deze manier van werken aansluit bij de aanpak die VAB voorstaat (cf. ons diagnoseverslag), heeft VAB meegewerkt aan de totstandkoming van dit contract. Wij hopen dat alle tweedehands verkopers dit typecontract zullen gebruiken. 
De koper moet evenwel beseffen dat die grotere duidelijkheid bij de aankoop ook een keerzijde heeft. Hoe beter de koper geïnformeerd bij de aankoop, hoe minder nadien kan gediscussieerd worden. M.a.w. voor schade of een gebrek dat reeds genoteerd stond op de beschrijvende fiche, en waar de koper dus kennis van nam, kan nadien geen vordering meer worden ingesteld. Het is dus zeer belangrijk dat de beschrijving van de staat van de wagen correct gebeurt en ook door de koper gecontroleerd wordt.

 

De Car Pass

De introductie van een kilometerdatabank, gekend als Car Pass is op 1 september 2006 een feit geworden. 
Het systeem houdt in dat op gezette tijdstippen de kilometerstand van een voertuig in een centrale databank wordt ingevoerd, en dat ten allen tijde kan nagegaan worden of er al dan niet gefraudeerd werd met de kilometerteller. 
Nadat VAB het systeem van de Car Pass is gaan bepleiten in het parlement zijn we, samen met de sector, tot een consensus gekomen en werd het nodige wetgevende werk gerealiseerd. VAB is verheugd dat de sector zelf de nodige initiatieven heeft genomen voor de oprichting van de Car Pass. Vanaf 1 december 2006 kan de beroepsverkoper een Car Pass met een historiek van de geregistreerde kilometerstanden afleveren bij de verkoop van een tweedehandswagen. VAB adviseert geen wagen meer te kopen zonder de aanwezigheid van een recente Car Pass. De afgeleverde Car Pass mag maximum 2 maanden oud zijn en de kost (6 euro) moet door de verkoper gedragen worden.

Opgelet voor "valse particulieren"

Doordat de wet over de garantieverplichting enkel van toepassing is op verkopen door beroepsverkopers aan particulieren bestaat het risico dat het fenomeen van de “valse” particulieren zal toenemen. Met “valse” particulieren wordt dan bedoeld de professionele verkopers die zich voordoen als particulier om aldus te ontsnappen aan de fiscale, sociale, maar vooral de garantieverplichtingen. Door antiselectie zullen vermoedelijk precies de minder goede voertuigen op die manier te koop aangeboden worden. Kopers van dergelijke voertuigen kunnen geen beroep doen op de garantieregeling, en lopen het risico in geval van problemen in de kou te blijven staan.

De praktijk van “valse particulieren” wordt enigszins tegengegaan door een aangepaste procedure bij de technisch controle, maar toch blijft het een reëel probleem. Het verplicht gebruik van een typecontract zou dit fenomeen verder kunnen indijken en alvast het grote voordeel hebben dat:

• de rechten en plichten van beide partijen steeds duidelijk omschreven zijn,
• de gegevens van koper én verkoper gekend zijn, en er een omstandige beschrijving van de staat van het voertuig wordt gegeven.

Door het feit alleen dat zo’n typecontract wordt gebruikt zouden al heel wat discussies worden vermeden of geschillen worden opgelost.

 

Bron : VAB