4.3.4 Assertief zijn t.a.v. hulpverleners en diensten

Een thuisverzorger verwacht in de eerste plaats dat hij erkend wordt als diegene die de zorgbehoevende persoon en zijn situatie, zijn behoeften en verlangens het beste kent en dat hij als gelijkwaardige gesprekspartner in de zorgverlening wordt behandeld. Hij verwacht van professionelen dat ze daadwerkelijke hulp bieden, met respect voor zijn leefgewoontes, voor zijn normen en waarden en voor zijn privacy.

Vaak hebben thuisverzorgers en zorgbehoevende personen al een lange weg afgelegd wanneer een hulpverlener of vrijwilliger bij hen aan huis komt. Ze hebben zelf al vele oplossingen gezocht voor hun moeilijkheden, ze hebben geleerd met vallen en opstaan. De thuiszorgsituatie waarin de buitenstaander plots terechtkomt, is misschien met veel moeite en tijd opgebouwd. Een thuisverzorger verwacht dat de hulpverlener respect heeft voor deze inspanningen en voor het gezin waarin hij komt. Hij verwacht dat de hulpverlener hem betrekt bij beslissingen of veranderingen. Wanneer een hulpverlener zoekt naar oplossingen voor bepaalde problemen, mag hij daarbij de ervaring van de thuisverzorger niet negeren !

Professionelen kunnen ook effectief helpen door thuisverzorgers de nodige vaardigheden aan te leren: hef- en tiltechnieken bijvoorbeeld, of de wijze waarop u het bed van een zwaar zorgbehoevende persoon verschoont, het voorkomen en verzorgen van decubituswonden (doorligwonden), ...

Thuisverzorgers zijn geen verpleegkundigen, geen medici. Zij hebben geen opleiding in die richting genoten en zijn dus ook geen professionele zorgverleners. Maar thuisverzorgers zijn wel extreem gespecialiseerd in de zorg voor die éne patiënt. Hun ouder, hun partner of hun kind kennen zij door en door en daarom kunnen professionelen ook wat van hen leren. Niet over zorgverlening in het algemeen, maar wel over de zorg voor die éne specifieke patiënt. Een thuisverzorger kent de zorgbehoevende persoon bovendien niet enkel als patiënt, maar ook als mens: wie hij is, wat hij wil, waar hij naar verlangt. Zeker wanneer de zorgbehoevende persoon zelf zijn wensen niet meer kan verwoorden, is het belangrijk om de thuisverzorger als woordvoerder van de zorgbehoevende persoon te benaderen. Thuisverzorger en professionele hulpverlener vullen elkaar op die wijze perfect aan in de zorg voor hun patiënt.

Nicole is Parkinson-patiënte en verblijft thuis. Soms is een opname in het ziekenhuis echter noodzakelijk. Haar vader brengt haar erheen en vraagt steeds een onderhoud met de verpleegkundigen van de dienst. Hij ervaart immers al jaren dat Nicole veel minder pijn heeft wanneer zij op haar linkerzij kan liggen. Als ervaringsdeskundige vraagt hij de verpleegkundigen om daar rekening mee te houden. Nicoles vader kan dus goede raad geven met betrekking tot zijn eigen dochter, ook al is hij daarom nog niet even deskundig wat betreft de patiënt in de andere kamer.

Thuisverzorgers verwachten dat professionelen hun ervaringen serieus nemen en beluisteren. Net zoals professionelen elkaar informeren over een patiënt, verwachten thuisverzorgers dat ook hen gevraagd wordt : 'Hoe gaat het met hem ?' 'Wat is de voorgeschiedenis ?' 'Hoe verzorgt u hem gewoonlijk ?' 'Wat is er volgens u aan de hand ?'

Als thuisverzorger dient u ook hierin assertief te zijn. Vraag de hulpverlener of het diensthoofd om een gesprek, vertel hem uw wensen en verwachtingen, eerder dan af te wachten (subassertief) en u te ergeren omdat men uw mening niet vraagt. Ook wanneer u het niet zo best kan vinden met een bepaalde hulpverlener blijft praten erg belangrijk, in het belang van uw eigen draagkracht en het welzijn van de zorgbehoevende persoon.

Thuisverzorgers verwachten ook dat professionelen hen een zo volledig en objectief mogelijk overzicht kunnen geven van de beschikbare ondersteuningsmogelijkheden . Het geheel van voorzieningen en tegemoetkomingen waarop ze recht kunnen hebben, is zo'n kluwen dat het voor hen bijna niet haalbaar is om een overzicht te krijgen. Bovendien hebben zij hun energie nodig voor de verzorging. Thuisverzorgers verwachten dan ook van professionelen dat zij hen wegwijs maken of hen naar de juiste personen doorverwijzen, en niet van het bekende kastje naar de muur.

Opmerking :
Thuisverzorgers 'klagen' wel eens dat diensten niet werken zoals zij het zouden willen. Het is erg belangrijk om klachten als 'wensen' te aanhoren. Thuisverzorgers wensen het beste voor de zorgbehoevende persoon, wensen een aanbod dat is afgestemd op hun vraag. Het uitgangspunt bij de zorg moet steeds het maximaal belang van de zorgbehoevende persoon zijn. Indien u het gevoel heeft dat dit niet zo is, blijf dan onderhandelen tot er een bevredigende oplossing is.

Bron: Werkgroep thuisverzorgers vzw