In de LIFE-studie werd bewezen dat losartan (Cozaar, Loortan) het risico van een beroerte bij hypertensieve patiënten met 25% meer laat dalen dan een standaardbehandeling

Dr Lins, Nefroloog, Stuivenbergziekenhuis, Antwerpen.

Het laten dalen van de bloeddruk met diuretica, bèta-blokkers, calciumantagonisten en ACE-inhibitoren zorgt voor een vermindering van het risico op cardiovasculaire mortaliteit en morbiditeit (hartaanval, beroerte, …)

De Framingham Heart Study bewees voor de eerste maal in de jaren zestig dat patiënten met een verhoogde bloeddruk een sterk gestegen cardiovasculair risico hadden.

Snel werd het duidelijk dat een doeltreffende bloeddrukverlagende behandeling het risico op cardiovasculaire mortaliteit en morbiditeit (hartaanval, beroerte, …) op een significante wijze vermindert. Verschillende grootschalige klinische studies toonden immers aan dat zowel diuretica als bèta-blokkers op een significante wijze het risico van cardiovasculaire verwikkelingen verminderen in vergelijking met een placebobehandeling.

Later werd in andere grootschalige klinische studies aangetoond dat de volgende generatie bloeddrukverlagende geneesmiddelen, zoals de ACE-inhibitoren en de calciumantagonisten, inzake cardiovasculaire mortaliteit en morbiditeit een vergelijkbaar effect hadden aan dat van de diuretica en bèta-blokkers.

Het was wachten op de LIFE studie om een nieuwe sprong voorwaarts in te luiden.

De LIFE-studie: opzet

De LIFE-studie is een prospectieve, dubbelblinde klinische studie waarin 9.193 hypertensieve patiënten met linkerventrikelhypertrofie gerandomiseerd werden naar een antihypertensieve behandeling op basis van losartan (Cozaar®, Loortan®), een AIIA, of van atenolol (Tenormin®), een bèta-blokker. Tijdens de 4,8 jaar durende follow-up hebben de onderzoekers bij 1.096 patiënten een primair eindpunt (cardiovasculaire mortaliteit, CVA of myocardinfarct) vastgesteld. De basiskarakteristieken van de patiënten in beide groepen (losartan of atenolol) zijn
vergelijkbaar wat betreft de leeftijd, het geslacht, de body mass index, de bloeddruk, het hartritme, de linkerventrikelhypertrofie en het cardiovasculaire risico.
Ongeveer 14% (n = 1.326) van de patiënten had bij de aanvang van de LIFE-studie geïsoleerde systolische hypertensie (bloeddruk ? 160/< 90 mm Hg) en 13% (n = 1.195) leed aan diabetes.
Zowel in de losartan- als in de atenololgroep daalde de systolische en de diastolische bloeddruk op een uitgesproken wijze. De gemiddelde daling van de bloeddruk was in beide groepen nagenoeg identiek.

De LIFE-studie: resultaten

Losartan verminderde het risico van beroerte bij hypertensieve patiënten met 25% meer dan een standaardbehandeling en dit bij een vergelijkbare bloeddrukdaling.

Voor de eerste keer slaagde een bloeddrukverlagende behandeling erin een superieur klinisch effect te hebben in vergelijking met een standaardbehandeling. In de LIFE-studie werd een significante (p = 0,009) risicoreductie van het gecombineerde primaire eindpunt (CVA, myocardinfarct en cardiovasculaire mortaliteit) met 13,0% in het voordeel van losartan vastgesteld. De risicoreductie bereikt met losartan is supplementair aan die vastgesteld met de standaardbehandeling. De superieure risicoreductie met losartan laat vermoeden dat losartan effecten heeft die verder gaan dan het bloeddrukverlagende effect alleen.
Bovendien werd losartan significant beter verdragen dan atenolol.

Losartan verminderde het risico op fataal en niet-fataal CVA – een belangrijke oorzaak van overlijden en invaliditeit – met 25% extra in vergelijking met een standaardbehandeling. Deze risicoreductie was hoog significant en eveneens supplementair aan de risicoreductie vastgesteld met de referentiebehandeling.

Eén van de belangrijkste vragen met betrekking tot de LIFE-studie is hoe het superieure effect van losartan in vergelijking met een standaardbehandeling kan verklaard worden. Het meer terugdringen van de linkerventrikelhypertrofie (= verdikking van de wand van het hart) met losartan en molecuulspecifieke eigenschappen zoals het urinezuurverlagende effect, en momenteel in onderzoek zijnde effecten zoals specifieke receptorbinding, anti-thrombolytisch effect en onstekingsremmend effect kunnen een verklaring vormen voor het vastgestelde gunstigere resultaat met losartan.

De LIFE-studie: conclusie

Losartan toonde als enige antihypertensivum bij vergelijkbare bloeddrukdaling een superieure risicovermindering van de gecombineerde cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit en een 25% superieure risicovermindering van beroerte in vergelijking met een standaardbehandeling (bèta-blokker).