de tijd van toen 70+ /TE BEWAREN

[Fokke]

Goeienavond,
Ja, Jeronimo en Fokke die dikke varkens van 300 kilo en meer, daar heb ik destijds ook van horen spreken, misschien wel gezien, ik weet het niet meer. Zelf heb ik 2 keer een varken laten "opzetten", dat wil zeggen: een boer die vette een varken, en als het iets boven de 100 kilo was dan vroeg hij 100 fr voor een zak meel voor het nogd wat aan te dikken. Een maand nadien was het tijd om een slachter te laten komen, de sukkelaar (het varken, niet de slachter), zo jong nog, altijd in een donker kot gezeten, nen boer kan ook wel eens wreed zijn.
Maar goed, er werd niet verdoofd, mijn gedacht, een flinke haal met een groot scherp mes, daaronder een emmer voor het bloed. Het varken werd met zijn poten aan een ladder gebonden, de stekelige haren werden tot het laatste haartje afgeschreept, totdat er een heel bloot varkentje zonder kop en met een fijne gladde huid overbleef. Ik meen dat er nog een doek werd over gehangen, alles netjes gekuist, en iedereen ging naar huis... Het versnijden was voor de volgende dag, of was er nog een dag tussen? Want het vlees moest "afsterven" zo zei men...
Wij naar huis met een paar manden koteletten, en nog van alles, een emmer bloed, een zak met de huid, en zak met de kop en een met nog wat ingewanden. We kregen ook het nodige gerief mee om worsten te draaien. De darmen moesten we in 't passeren afgeven bij iemand, die ik maar een darmen-kuiser zal noemen; die kreeg ik dan een dag of 2 later terug, proper gewassen.
Dat maken van kop, en het draaien van de worsten en den beuling was gene zever. Het bloed, de huid, en wat weet ik nog werd gekookt. In den beuling gingen de huid en ook de longen. En ook voor de kop werd van alles bijeen gedaan, en toen hebben die dingen snel in de diepvriezer gedaan, de kinderen waren naar school, zodat zij hebben veel later alles met veel smaak lekker opgegeten zonder te weten wat er allemaal in die kop en in dien beuling zat.
Kop heet hier in de Antwerpe Kempen "kop" of Gentse kop, of beter nog: zure frut. Er zit iets of wat verschil in kwaliteit, stukjes tong of niet. Zure frut is het goedkoopst, maar vind ik veruit het lekkerst. Ik heb eens ooit bij een "echte" beenhouwer, en keurslager heet dat, ik heb daar eens naar zure frut gevraagd, denkende dat zure frut van een keurslager echt iets was voor fijnproevers. Ik had mij misrekend, een grote fout gemaakt. Hij keek mij ut de hoogte aan, een beetje minachtend, hij had geen zure frut. Ik voelde dat ik voor zure frut ergens anders moest zijn. De mensen in de winkel, allemaal mensen van 't stad, keken mij ook al aan laatdunkend aan, ik voelde hun blikken in mijn rug. Een beetje verlegen, en uit trots kocht ik stomweg dan maar 2 dikke dure biefstukken.
Bloedworst heet hier beuling, maar is ook nog bloedworst, dat zijn groter ringen en ik geloof dat er stukken spek in ziten. En vanuit de vallei van de Dommel brengt mijn dochter al wel eens een soort lekkere bloedworst mee in dikke grote plakken, waarvan de naam mij ontsnapt maar het is iets met "..brak.."
En morgen moet ik toch eens wat vroeger opstaan. Nog eens spek eten.
Daag.
---------------
En dat we toffe jongens zijn, dat willen we weten.

Amadee, als het varken gekeeld was werd bij ons het haar er afgebrand met stro. Dan konden de restjes van het haar er gemakkelijk afgeschraapt worden. En voor de hersenen vochten mijn broers, bij wijze van spreken. Die werden in de pan gebakken. Maar ik lustte dat niet.

[jeronimo]

Denk aan uw colesterol man.
En zeggen dat het door het jong volk niet meer gegeten wordt.
Ikzelf eet nog regelmatig een paar sneetjes spek, hetzij gekookt,
gebakken of gerookt, slecht voor de gezonheid ? ? ? ? ?
Die dikke zwarte pensen was dezelfde spijs als de gewone zwarte
maar in de dikke darm gedraaid, deze werden in sneetjes op de pan gebraden, bij onze beenhouwer kan men die ook nog kopen.
Dat " kuisen" van de darmen was wel een vies werkje, de darmen
werden het binnenste buiten gekeerd en met een patattemesje
op een plankje afgekrapt, in water gespoeld en met een stropijp
werd er lucht doorgeblazen.
Amadee, ge hebt nog niet gesproken over de oren en poten jong,
zo'n vettig goedje met gedroogde pruimen, lekker hé.

[amadee]

Goeiedag,

Ik kan me wel nogal wat herinneren, als ik er op tijd maar bij geholpen word. Maar er is véééél meer dat ik ben vergeten. Nu dat ge het zegt Jeronimo, die varkens hadden allebei oren en poten, daar ben ik zeker van, maar waar die gebleven zijn weet ik niet meer. Wij hebben thuis ne vollen dag gezwoegd aan het mengen van allerlei stukken varken en het draaien van worsten (daar moest ook brood bij), het versnijden van vlees voor stoofvlees, maar die poten en die oren ....en van de kop kan me ook niets meer herinneren; ik begin te denken dat dien boer of den beenhouder die zelf hebben gehouden als bijdrage voor logistiek aandeel. Maar dat branden van de haartjes weet ik nu wel.
Van kindsbeen af waren varkenshersens voor mij een lekkernij. De meesten mensen lustten en lusten dat niet, kennen het gewoon niet. Ik weet dat wij dat destijds bij onzen beenhouwer moesten bestellen, later ging ik al eens mee met mijn gebuur de schapenboer naar de slachterij in Antwerpen. Voor hersenen moesten we naar 't Schijnpoort, nabij de gasketels, daar hield er zich iemand bezig met de koppen en voornameijk met koeiehuiden; die kon ons ook hersenen bezorgen. En nog later kocht ik dat hier in 't dorp bij een slachter-handelaar. Een zak hersenen van
1 kg, dagvers, heel gemakkelijk om te pellen. Heerlijk gebakken met veel boter in de pan, peper en zout, en op den boterham. Wat ook lekker was, dat was het merg uit een mergpijp. Dat was nogal zeldzaam denk ik, ik zie dat nu heelemaal niet meer. Destijds kregen wij dat op een half boterhammetje, of op een geroosterd broodje als een soort aperitief.
Misschien is dat nu zo lekker niet meer, of zijn er heelemaal geen mergpijpen meer???...
Koeiehersenen zijn ook lekker, maar niet zo mals, niet smeerbaar op de boterham. Mijn moeder maakte die klaar met stukjes spek.
En dan is er nog de lever om te versterken, het hart, de maag, en de nierkens, die zijn heel lekker, als ze meer op de goeie manier worden klaargemaakt, en wat er nog allemaal in zo'n varken of koe zit; ik geloof dat den overschot gewoon bij den beuling of kop wordt gedraaid of aan den hond wordt gegeven. Alleen stierenkloten heb ik niet gegeten, althans niet wetens en willens, maar het is naar 't schijnt smakelijk. Wat ik wel eens heb gegeten, na lang aandringen van een vriend uit Ronse, dat waren "vette dâârms", vette darmen, in Ronse is dat een kulinair hoogstandje. Zo werden mijn vrouw en ik uitgenodigd om van dat gastronomisch festijn te genieten. Vergeet het maar... De vette dâârms zagen er uit zoals men zich vette darmen kan voorstellen en de smaak ook, maar ja;.. met een goei sauske...In Frankrijk, het land van de gastronomie, is iets vergelijksbaar; "des Tripes" (pensen, ingewanden). We hadden daar eens een blik "Tripes" gekocht om op de Camping van te proeven. Dat is ook maar één keer gebeurd, want na kennismaking met de inhoud is het blik in de vuilbak beland.
Daag.
-----------
Is dat bij jullie ook zo'n prachtig weer??

[erca]

Amadée,
nogmaals bedankt voor die leuke liedjes. En ja, dat de vriezeman nu maar in de kast blijft hé. Alhoewel, zolang de ijsheiligen niet gepasseerd zijn, kunnen we nog niet helemaal op zeker spelen.
groetjes,
Erca
ps: wij wonen in de buurt van Mechelen

[amadee]

Goeiedag,

Dag Erca, ik denk dat ik de liedjes die ge graag had heb opgestuurd, maar ik weet het niet zeker. Voor dat gij op dit forum kwam, had iemand privé geschreven, een vraag naar liedjes, en daar ook op geantwoord, maar ik ben alles daarvan kwijtgespeeld, en nu weet ik niet wie dat was, gij Erca, maar ik dacht dat het een andere naam was. Als het iemand anders was (ik ben de naam vergeten), en die zou dat nu hier lezen, dan moet die maar iets van zich laten horen.
Maar Erna, hoe komt het dat gij uit Zanglust namen van liedjes kunt halen, maar niet de tekst?

Toch nog iets over het eten van varkens en koeien. Weten jullie wat ik ook zo lekker vind? Koeieuier, met zout en peper; lekker... (Koeieuier, dat woord gebruik ik graag omdat het 7 klinkers achter elkaar heeft.)

Saluut.

---------
Met dit weer is 't moeilijk binnen te blijven.

[Tillie]

Mergpijpen worden wel veel gebruikt om bouillon te trekken voor de soep;
het is ook een lekkernij voor de liefhebbers van osso buco.
Ik vind dat het nogal naar vet smaakt, ben er niet zo'n liefhebber van. Wel van de bouillon maar niet van het merg zelf.

Oren, poten en staart werden nogal eens in hutsepot gebruikt of in erwtensoep;
De darmen moesten vooraf worden gekuist. Dat vond ik zo wee ruiken.

[Tillie]

Hallo, waar zitten onze zeventigplussers? Ik ben al een paar keer komen kijken maar zag telkens nog mijn naam staan. En dat nog wel op 1 april.

Beer op het land aan het gieten? Of volop bezig met aardbeiplanten en worteltjes. Winterkoren onderspitten zou nu toch al moeten zijn gebeurd. Rug belastend.

[jeronimo]

Hé Tillie,
Ja, ik denk dat iedereen uitverteld is.
Heb al gedacht van deze topic te laten afsluiten.
Heb getracht nieuw leven in te blazen met oude
documenten maar niemand reageerde er op .
Ja die 70+ers beginnen gaten in hun geheugen te krijgen.
Allé zie, 'k zal nog maar een beetje geduld hebben hé.
Dank voor uw reactie.
grtjs
jeronimo

[amadee]

Goeiedag,

Wat ik nog wou zeggen voor het slapen gaan, is dat ik nog wel wat kwijt wou. Ik heb wel schrik of iemand daar nog iets interssants in gaat vinden is wat anders, ik weet dus niet of ik hier nog wel een luisterend oor gaat kunnen vinden.
Er is eigenlijk zoveel te vertellen geweest de laatste tijd. Maar dat behoorde eerder tot de tijd van heden dan tot die van toen.
De jaren beginnen wat door te wegen, iets te veel vind ik. Zowat een maand geleden kreeg ik wat de dokter toeschreef aan een bloedruk-terugval - een slag van de molen, un coup de bambou. en ik ben daar een tijd niet goed van geweest. Het heeft wat geduurd eer ik het Noorden terug vond. Mijn hersencellen staan nu min of meer terug op zijn plaats al is het op een schuin ingezakt lijntje. Hoe het er aan toe is ga ik volgende maandag weten, ik heb dan een afspraak met een psychodingens (=iemand die de inhoud van mijn hersenpan gaat opmeten om te zien wat daar nog van bruikbaar is). Ik hoop dat het de moeite is om in staat te zijn hier nog heel wat uit de tijd van toen te onthullen.
Ik laat het hier bij voor vandaag.
Met veel schroom durf ik Tilliie vragen nog eventjes de deur open te laten.
Ik weet het, oude mannen kunnen zeveren, maar allee...
Sorry Geronimo (wanneer komt ge eens hier in de geburen??).
Als ge 't goed vindt zou ik eerstdaags iets willen vertellen over Charel Ré.
En verhaal dat eigenlijk begint in 1964, teruggaat naar de jaren 20 en eindigt in 1985.

groeten
------------
We zijn nog niet aan de nief petatten.

[jeronimo]

Amadee,
De oude dag brengt zijn plagen mee zegt men hé
Neem uw tijd jong, misschien komen er nog andere
70+ ers die deze topic ontdekken en graag de ervaringen
uit hun jonge tijd komen vertellen.
Eens afkomen? de Kempen die zijn groot zulle,
en....ik weet niet eens waar ge woont.
Ik heb wel een legerviend wonen in Wiekevorst
die we jaarlijks eens gaan bezoeken.
Neen, Tillie kan deze topic niet sluiten ik ben het
die hem ooit eens begonnen ben.

[Fokke]

Allez, nog iets uit mijn prille jeugd.
Ik ben van september '40. Onze boerderij was nogal strategisch gelegen en kreeg dus ook de verschillende legers over het erf. Eerst de Belgen, maar toen was ik nog niet geboren. Dan de Duitsers en bij de bevrijding de Canadezen. Als peuter moet ik dikwijls op de arm van Duitse soldaten hebben gezeten maar daar herinner ik mij nog heel weinig van. Bij de bevrijding kwamen de Canadezen, met heel wat voertuigen. Ook een drietal kleine tanks en afweerkanonnen. Ik zie ze nog altijd arriveren. De Duitsers waren enkele dagen daarvoor vertrokken en hadden heel wat nutteloze munitie in een gracht gegooid en aangestoken. De ontploffingen volgden elkaar op en de boerderij werd soms getroffen door ontploffende kogels. In allerijl vertrokken we tijdelijk met het vee naar familie, terwijl de granaten soms over onze hoofden suisden. Ook hadden ze een grote camion volgeladen met niet meer bruikbaar oorlogsmateriaal. Die stond op een 30 meter van de boerderij en heeft dagenlang gebrand.
De Canadezen installeerden zich in een deel van de kiekenhangar en kookten hun potteke in het ovenbuur waar ook de broodbakoven was. Waar ze sliepen weet ik niet meer. Voor kinderen kan een oorlog ook wel goede momenten hebben. Ik was zoiets als hun mascotte en at bijna altijd bij die mannen. Zij hadden veel variatie en de erwtjes uit dozen vond ik heel lekker. In de kiekenhangar hadden ze hun geweren staan in een rek en ook een grote kist met chocoladen koeken. Op ne goeie keer was ik daar binnengegaan, had die koffer open gedaan en begon te smullen van de koeken, tot ik iemand hoorde komen. Ik verstopte mij in de koffer en deed het deksel dicht. Ik hoorde heel veel geloop en toen ze uiteindelijk de koffer openden stonden ze met nen hele hoop soldaten lachend toe te kijken!
Eén keer begonnen ze in de vroege morgen met het luchtafweergeschut te schieten. Ik sliep bij een grote broer en hij ging kijken. Ik wou dat ook zien maar ik mocht niet; ik was nog te klein! En blijten dat ik deed!
Toen de Canadezen verder trokken mochten wij als afscheid allemaal een ritje meemaken in zo een rupsvoertuig. Ze maakten een rondje op het erf en op zeker ogenblik hadden ze hunnen bocht slecht gepakt en reden ze een stuk uit de muur van de koeienstal! En kwaad dat mijn vader was!
Er bleven nog honderden mitrailleur- en geweerkogels, obussen en zelfs Duitse handgranaten achter. Nadien hebben we daar veel mee "gespeeld" en uiteindelijk verkocht tijdens de Koreaanse oorlog, toen het koper heel veel waard was!

[amadee]

Goeiedag,

Al goe dat we de Fokke nog hebben.
En Geronimo ook natuurlijk.
Het is al eens noodzakelijk dat ik wakker geschud wordt, want van mijn eigen geschrijf val ikzelf in slaap. Mensen gelijk de Fokke (en de Jerom natuurlijk) moeten we hier meer hebben.

Maar goed, de nieuw petatten zijn daarmee aangekomen. Misschjien zijn er hier mensen die niet weten at er bedoeld wordt met die nieuw petatten bedoeld wordt. Met nieuw petatten wordt gewoonweg nieuw petatten dedoeld, van die jonge meestal kleine petatjes, die nieut gescheld maar wel proper geschrapt weren, of wel ongepeld gekookt, om er niets van verloren te laten gaan. Tegenwoordig komen de aardappelen desnoods van den andere kant van de aardbol, maar destijds keek men er naar uit alsof het Sinterklaas was, en dat voornamelijk in de oorlog. De laatste half rotte petatten werden toch nog verwerkt in platte petatjes met nog wat er bij;mijn moeder bakte zelfs taarten van petatten, hetgeen de illusie gaf dat we aan een rijkelijke tafel zaten. We hebben nog bevroren petatten gegeten, en zelfs raapkolen, en zelfs bevroren raapkolen.

efkens verpozen het is te goei weer om binnen te blijven.
ik kom seffes vroem.

[jeronimo]

De aardappelen werden bewaard in de patattenkelder of in een gleuf onder het stro in de schuur. Voor de verkoop moesten de patatten eerst
van de "kisten" ontdaan worden hetgeen een saai werkje was.
In de jaren 50 kwam dan chemische industrie opgang, wat was het een opluchting toen het patattenpoeder ( een samenstelling van ipc en cipc)
op de markt kwam, iedereen is nu bezeten van het vergiftigingsgevaar
toen werd dat poeder in een gesloten ruimte verstoven zonder masker
of enige bescherming, neen ik ben er niet van doodgevallen.
Wist ge dat DDT de redding was voor de aardappelteeld, toen werden
er de scholen op uitgestuurd om coloradokevers te gaan vangen bij de boeren, die beesten en vooral hun larven waren zó vraatzuchtig dat er op korte tijd allen nog de stengels overbleven.
Andere boerenverhalen laat ik over aan Fokke.

[amadee]

Goeienavond,

Ik heb zo'n 3 jaar in den DDT en HTH(gammexane) gezeten, zodat ik in dien tijd maar weinig muggenbeten heb gehad,.. maart dat is wat anders, in dien tijd wisten ze nog niet dat dat ongezond was, dus .. niets aan d'hand.
Terug naar de nief petatten en naar den oorlog.
Ons vader was tegen het smokkelen en het hamsteren. Uit principe (en misschien ook wel wat omdat dat fysiek wat boven zijn kunnen was). Maar als ge bevroren rapen aan uw kinderen moest geven, en als ge geen geld had om die beroepssmokkelaars te betalen, en iedereen ging op den duur smokkelen, ja dan moest ge wel. En zo geschiede. Met de fiets, richting Heist-op-den-berg, dat was meen-ik, in die tijd het centrum van de petattensmokkel (de mensen die het beter weten moeten mij verbeteren, want mijn herinnering is niet 100 percent te vertrouwen). Ik ben eens of misschien wel 2 keer meegereden, misschien zelfs meer, op een donkere koude avond, en toen was het echt donker, zelfs op de fiets was geen verlichting. Dat herinner ik me vagelijk: een stille stoet een bedevaart naar het petattenland en beladen terug. Mensen in de nacht op de fiets met achterop duurbetaalde petatjes, hoe we eigenlijk aan die petatjes kwamen weet ik niet meer. Allemaal stoere mannen, velen met langs weerskanten van het bagagerek een grote zak en dan nog een grote zak er boven op. Mijn vader in kostuum, zoals een bureauman past, maar 't zal wel niet zijn zondagskostuum geweest zijn.
De stilte in de stoet werd alleen onderbroken door een vloek als eer weer eens iemand lek reed, of als een wiel het onder het gewicht niet meer uit hield, of een alarmkreet als iemand dacht dat er gendarme, op controle stonden. Vagelijk herinner ik me zo een gebeurtenis, en dat de mannen met de grot zakken de eerste beste zijweg instoven. Mijn vader die van het principe was dat men met 10 kilo geen smokkelaar was reed rustig verder en voor zover ik weet moest hij niets afgeven. Hij ging al eens naar Beveren met de trein voor een beetje petatjes en 2 broden, hij kende iemand in Beveren. Hij nam daarvoor een valies mee, meer kon hij toch niet dragen. Hij moest daarvoor door de tunnel onder de Schelde, en daar stonden vrijwel altijd gendarmen. Hij deed zijn valies ongevraagd open voor die gendarmen die hem gewoon door lieten.

Vervolg en slot is voor morgen.
Grustsie.
----------------
Eén vroege petat maakt de zomer niet.

[mira]

Hallo meisjes en jongens 70plussers

Jullie waren waarschijnlijk nog snotneuzen tijdens de oorlog 40-45 maar misschien hebben jullie toch herinneringen van het muziekleven in die periode (van thuis of elders). Een dame deed een oproep in dat verband :

http://www.seniorennet.be/forum/viewtopic.php?t=129103

mira