Het Geheugen in Actie

[socrates]

Als de manier waarop ge iets doet - een hamer en een beitel vasthouden, een bezem gebruiken bij het vegen, piano of viool spelen, om het even wat - problemen geeft (wat een eufemisme is voor: pijn veroorzaakt) en ge wilt dat veranderen, dan moet ge die handeling, en de manier waarom ge uw lichaam daarbij gebruikt, opnieuw aanleren.

Dat kost tijd en moet zeer zorgvuldig gebeuren.
Het probleem dat zich voordoet is namelijk: dat de oude, ingesleten manier een veel sterkere impuls geeft dan de nieuw aangeleerde manier!

Als ge de prikkel krijgt om de handeling, die ge wilt veranderen, uit te voeren - en ge reageert onmiddellijk op die prikkel - dan kunt ge er donder op zeggen, dat ge het automatisch op de oude manier gaat doen!Kort samengevat zou ik hier zeggen: vermijdt zoveel mogelijk impulsief gedrag dat je nadeel bezorgt. Leef bewuster en rationeler, kies zelf het moment waarop je impulsief wil zijn.

Hoe dit op te lossen?

F. M. Alexander loste dit op de volgende manier op:

1. Ik krijg de prikkel om de handeling, die ik wil veranderen, uit te voeren.

2. Ik weiger bewust om onmiddellijk op die prikkel in te gaan en doe even niets.
Alexander noemde die fase "inhibitie", hetgeen niets de maken heeft met de term die Freud gebruikte.

3. Tijdens die bewust gekozen pauze overloop ik in gedachten wat ik geleerd heb in verband met een beter gebruik, een betere coördinatie van mijn lichaam.

4. Als ik voldoende vertrouwen heb in het uitvoeren van de handeling op de nieuwe, betere manier, voer ik ze uit, of doe iets helemaal anders, als controle.

5. Na verloop van tijd is de impuls om de handeling uit te voeren op de nieuwe, beter gecoördineerde manier, sterker dan de ingesleten gewoonte en is het probleem opgelost.

6. Een bijkomend gevolg van deze "techniek", is: een toegenomen alertheid voor de manier waarop ge uw lichaam gebruikt bij het uitvoeren van handelingen. Hetgeen Alexander: "constructieve bewuste controle" noemde.

Maar de oude verkeerde gewoonte is niet verdwenen, je moet dus de nieuwe gewoonte aankweken, om opnieuw "bewust" te overwegen wat je anders wil gaan doen en niet de automatische piloot aan het werk laten.

[Vesselin]

Maar de oude verkeerde gewoonte is niet verdwenen, je moet dus de nieuwe gewoonte aankweken, om opnieuw "bewust" te overwegen wat je anders wil gaan doen en niet de automatische piloot aan het werk laten.

Je antwoord is misschien ten dele ingegeven door je geloof in het geheugen als “hard-wiring” van het brein.
Daar spreek ik mij niet over uit. Ik weet dat daar in de neuro-wetenschappen tegenstrijdige meningen over bestaan.

Ik houd het liever bij de praktijk.

Een paar praktische voorbeelden:

Ik heb mijn hele leven, sinds ik auto rijd, manueel geschakeld.
Eind vorig jaar heb ik een “automatic” gekocht.
Ik hoefde mijn linkervoet dus ineens niet meer te gebruiken.
Ik moest dus in het begin ongelooflijk goed opletten om in onverwachte omstandigheden niet te gaan “schakelen”. En ik moet zeggen dat ik een paar keer door het oog van de naald gekropen ben.

Wij zijn nu een halfjaar verder en mijn linkerbeen reageert nooit meer, zonder dat ik daar hoef bij na te denken.
Is de oude gewoonte dan nog aanwezig?

Nog een voorbeeld...
Ik heb vijf jaar lang gewoond in een huis zonder trappen.
Nu woon ik in een duplex-appartement met een hele steile trap.
Al vlug had ik door dat het veiliger was (en minder belastend voor de knieën) om bij het afdalen van die trap, mij om te draaien en met het aangezicht naar de treden naar beneden te gaan.

In het begin voelde dat zeer ongemakkelijk aan.
Maar nu is het een automatisme geworden.
Is de oude gewoonte daar nog?

Wat zeker waar is - heb ik ondervonden - is: dat je je hele leven alert dient te blijven om niet toe te geven aan de zwaartekracht.
Die is er namelijk altijd en duwt alles naar beneden (sic).

Nu is, het geactiveerd houden van de anti-zwaartekracht-reflexen, absoluut noodzakelijk voor een goede coördinatie bij het gebruik van je lichaam.
Levenslange alertheid geboden dus! Maar dat is niet vermoeiend!
Dat verhoogt juist de kwaliteit van je aandacht bij alles wat je doet.

[socrates]

Ik denk dat de voorbeelden die je opgeeft onvoldoende relevant zijn om de thesis te bewijzen. In het voorbeeld dat ik al een paar keer heb aangehaald is een beslissende factor aanwezig die in uw voorbeelden ontbreekt namelijk : een acuut gevaar. Als bij het autorijden plots een hindernis opdaagt is ons automatisme er reflexief op gericht dat gevaar te mijden door te remmen. Bij aquaplanning of ijzel op de weg is remmen juist verboden. Als je dan bv. een slipcursus volgt en leert hoe je best een hindernis kan ontwijken zonder te remmen; blijft dan het vorige automatisme, bij opduikende hindernis remmen, nog actief, of is dat uitgegomd ? Met andere woorden kan je tot automatisme geworden gedrag uitschakelen ? Kan je totaal verworven kennis en kunde nog kwijtraken vb. fietsen, zwemmen, praten, lopen ??

[Vesselin]

Ik denk dat de voorbeelden die je opgeeft onvoldoende relevant zijn om de thesis te bewijzen. In het voorbeeld dat ik al een paar keer heb aangehaald is een beslissende factor aanwezig die in uw voorbeelden ontbreekt namelijk : een acuut gevaar. Als bij het autorijden plots een hindernis opdaagt is ons automatisme er reflexief op gericht dat gevaar te mijden door te remmen. Bij aquaplaning of ijzel op de weg is remmen juist verboden. Als je dan bv. een slipcursus volgt en leert hoe je best een hindernis kan ontwijken zonder te remmen; blijft dan het vorige automatisme, bij opduikende hindernis remmen, nog actief, of is dat uitgegomd ? Met andere woorden kan je tot automatisme geworden gedrag uitschakelen ? Kan je totaal verworven kennis en kunde nog kwijtraken vb. fietsen, zwemmen, praten, lopen ??

Eerst en vooral denk ikzelf niet in termen van "een thesis bewijzen". Dat is iets wat jij er blijkbaar van maakt...

Wat je aanhaalt is inderdaad interessant: je hebt het over "reflexmatig gedrag".

Zal bij acuut gevaar - als je bvb plots moet vertragen in het verkeer - je nieuw aangeleerde techniek niet "wijken" voor je oude reflex-gedrag?!

Het is duidelijk dat dit zuiver theoretisch niet te beantwoorden valt.
Dit kan alleen in de praktijk ondervonden worden.

Toch zijn er een paar punten die we kunnen bespreken:

Eerst en vooral: hoe goed ben je getraind in je nieuwe techniek?
Je neemt een slipcursus (nee grapjassen: niet in de seksuele betekenis van het woord!!! ) als voorbeeld...
Hoe dikwijls oefen je? Herhaal je de technieken regelmatig?
Ik kan me voorstellen dat, als je één keertje een slipcursus volgt - en een half jaar later kom je in een situatie waarin remmen de verkeerde reactie is - dat dan de kans groot is dat je "slipcursus" niet gaat werken!
Conclusie: het is absoluut noodzakelijk dat de nieuwe technieken "ingesleten" raken. En hoeveel daarvoor moet getraind worden kan alleen de praktijk uitwijzen.

Het tweede punt is: Hoe staat het met je "bewuste aandacht"?
Ben je een alert mens of ben je een "voortdurend verstrooid" mens?
In het verkeer, de dag van vandaag, is het belangrijk, met een rustige geconcentreerde aandacht bij de situatie te blijven.
In deze geestesgesteldheid reageer je anders op een onverwachte situatie, dan wanneer je met een kop vol zorgen, (of allerlei leuke fantasieën) achter het stuur zit!

Je laatste punt...
Waarom zou je in 's hemelsnaam, wat jij "totaal verworven kennis" noemt - zoals lopen, praten, fietsen, zwemmen - willen kwijtraken?!
Je kunt die, jammer genoeg, inderdaad kwijtraken, door verlamming en hersenbeschadiging.

Wat niet verhindert dat je "de manier waarop" je loopt, praat, fietst, zwemt, opnieuw kunt bekijken en kunt "her-trainen", om de kwaliteit te verhogen.

Ik vermoed, dat jij het wat té theoretisch ziet, terwijl ik, als man met praktische ervaring, en jarenlange adept van de "Alexander-techniek", wéét waarover ik spreek!

[socrates]

Nee die eigen gemaakte kennis en kunde raak je normaal niet kwijt. Vraagis of je de ongewenste gewoonte kwijtraakt door er een nieuw geleerde naast te zetten. Anders gesteld, de kans dat de ongewenste reflex weer opduikt blijft reflexmatig aanwezig. Men kan dus best niet op automatische piloot leven

[Vesselin]

Zo kun je het inderdaad stellen, ja!

[Vesselin]

Het meest verbluffende (en wellicht ook het moeilijkst te verteren) inzicht van F. M. Alexander was:

Dat je bij het doorbreken van een ingesleten gewoonte niet op je gevoel kunt vertrouwen!

En dat is gemakkelijk te verklaren: wat je gewoon bent, voelt juist aan!

Maar als die gewoonte niet de juiste (of beste) manier is om je lichaam te gebruiken bij een handeling, geeft ze op termijn onvermijdelijk problemen.
Toch gaan mensen die problemen (meestal is dat fysiek ongemak of pijn) niet associëren met de gewoonte, omdat die - inderdaad - "juist" aanvoelt.

Dit inzicht kan bij een therapie niet onderschat worden!

Het is dus van het grootste belang dat je, bij het volgen van de instructies voor een beter gebruik van je psycho-fysiek apparaat - in de eerste plaats een betere coördinatie van je lichaam -, moet vertrouwen op je denkvermogen en niet op je "aanvoelen van wat juist is". Anders kun je er donder op zeggen dat je automatisch in de oude fouten "klikt".

Deze toestand blijft duren tot, de nieuwe (betere) manier, gewoonte wordt en terecht juist aanvoelt. Hetgeen bewezen wordt door het geleidelijk afnemen van de problemen (pijn), die in het beste geval volledig verdwijnen.
Zware letsels, zoals serieuze artrose bvb, zijn spijtig genoeg blijvend, maar men kan daar, door de betere coördinatie van het lichaam, veel beter mee omgaan.

[Vesselin]

Dit onmiskenbare gegeven, dat:
"Dat wat fout is, juist aanvoelt" en "dat wat juist is, (initieel) fout aanvoelt",
was de reden waarom Alexander zo'n grote nadruk legde op wat hij "inhibitie" noemde.

Een woord, waarmee hij aangaf, dat verandering alleen mogelijk is als je weigert onmiddellijk op een prikkel te reageren!

Daarmee creëer je psychische "ruimte" om de ingesleten verkeerde gewoonte (of eigenlijk: elke gewoonte) buiten spel te zetten, en bewust te kiezen voor iets nieuw.

Dit inzicht maakte o.a. grote indruk op de filosoof John Dewey en de schrijver Aldous Huxley, die beiden leerling van Alexander werden.

[Vesselin]

Van "constructieve bewuste controle" wordt ge een heel beheerst iemand!

Zo ben ik, van een neurotische zenuwpees - die zich in alles en nog wat opjoeg - veranderd in... ttttdddd... een... nnnggg.... r-r-r-ustig... prrrkkrrr... v-v-v-redig m-m-m-ens!

[socrates]

Van "constructieve bewuste controle" wordt ge een heel beheerst iemand!

Zo ben ik, van een neurotische zenuwpees - die zich in alles en nog wat opjoeg - veranderd in... ttttdddd... een... nnnggg.... r-r-r-ustig... prrrkkrrr... v-v-v-redig m-m-m-ens!

Zo lang je neurotische aanleg noch jezelf noch je omgeving enig nadeel berokkent, kan dat "gebrek" evengoed een troef zijn. Beheersing staat immers makkelijk in de weg van creativiteit. Beheerste mensen moet je niet uitnodigen op een brainstorming sessie, die zullen weinig nieuwe ideeën aanvoeren.

[Vesselin]

Zo lang je neurotische aanleg noch jezelf noch je omgeving enig nadeel berokkent, kan dat "gebrek" evengoed een troef zijn. Beheersing staat immers makkelijk in de weg van creativiteit. Beheerste mensen moet je niet uitnodigen op een brainstorming sessie, die zullen weinig nieuwe ideeën aanvoeren.

Beheersing - in de vorm van onderdrukking van emoties, van impulsen - staat creativiteit zeker en vast in de weg!

Maar "neurose", zoals ik het bedoelde - in de Freudiaanse opvatting dan -, hindert het creatieve denken ook...

De neuroticus reageert voortdurend onderliggende emotionele drijfveren af - om de psychische spanning, die deze veroorzaken, kwijt te raken, en te kunnen blijven functioneren.

Deze onderliggende drijfveren moeten bewust gemaakt worden. En dat kan alleen als je de onlustgevoelens toelaat, en ze niet onmiddellijk afreageert.

Dat vraagt moed, omdat je meestal geconfronteerd wordt met je diepste existentiële angsten.

Pas als je daar een antwoord op vindt en je er mee kunt omgaan, en er niet meer door gehinderd wordt, heb je de grootst mogelijke "psychische ruimte" voor creativiteit.

En "beheersing" krijgt dan een heel andere betekenis!

[Vesselin]

Ik heb dat kolderieke berichtje hierboven gepost, om terug uit te komen bij de stelling, die ik al verdedigd heb in mijn topic: "Wat geeft de beste kwaliteit aan mijn leven."

Namelijk: het denken (en dus ook het geheugen) functioneert het best, als het niet gehinderd wordt door negatieve emoties, die allemaal terug te voeren zijn tot "angst en weerstand".

"Al lachende zegt een 'zot' zijn waarheid!"
Ik heb mijn eigen lange odyssee doorgemaakt, om te evolueren van een zéér onrustige geest naar een rustige geest!
Dus weet ik waarover ik spreek. (In details treden doe ik niet meer... Dat heb ik hier vroeger - en dat is misschien niet zo verstandig - impulsief genoeg gedaan. )

Wat mij uiteindelijk het meeste geholpen heeft, zijn de pedagogische inzichten van F. M. Alexander.
Niet alleen hebben ze mijn zangcarrière gered, maar ook een diep inzicht gegeven in hoe de menselijke geest werkt.

Daarom kon ik het niet laten, Alexander's principes eens onder woorden te brengen.

Hij is veel te weinig gekend. En dat komt waarschijnlijk doordat vooral mensen, die bedrijvig zijn in de podiumkunsten, ermee te maken krijgen.

De Amerikaanse filosoof John Dewey vond dat Alexander een pedagogisch genie was.
En ik ben het volkomen met hem eens!

[Vesselin]

Over het optimaal gebruik van het geheugen gesproken!!!

Heb je de prestatie van LukᨠVondrácek, op de Koningin Elisabethwedstrijd, gehoord en gezien?!

WHAAW! WHAAW!

Hoed af heren! Een genie!!!

[Vesselin]

Wat de meest efficiënt werking van het geheugen verstoort, wordt zeer plastisch uitgedrukt met het woord "Verstrooidheid".

Die verstrooidheid verhindert, dat je je, met behulp van al je vermogens, kunt concentreren: op wat je wilt gaan doen, of, op wát je aan het doen bent.

De verstrooidheid word meestal veroorzaakt door het, min of meer, onbewust (of onderbewust) bezig zijn met onopgeloste dingen.
Dingen, die je zorgen geven, angst veroorzaken, of je rancuneus maken.

Slaag je erin om het probleem van de verstrooidheid op te lossen - en dat is uiteindelijk, hoe je het ook draait of keert, een "conditio sine qua non" -, dan kun je de innerlijke "tijd en ruimte" creëren om zo efficiënt mogelijk te kunnen handelen.

Dan kun je, zoals John Dewey (de Amerikaanse pedagogische filosoof) het uitdrukte: "Denken in activiteit".

Tenslotte komt het erop neer, dat elk van ons bezig is met fysiek overleven.
En om dat zo efficiënt en plezierig mogelijk te kunnen doen, is de grootst mogelijke innerlijke vrijheid nodig, om je in gedachten voor te bereiden om de beste manier te vinden voor een zo aangenaam mogelijke efficiëntie bij het handelen.

"Denken in activiteit" is dan:

1. Tijd nemen om "voorbereidend te denken" (ik zal deze term dan maar gebruiken, in plaats van "voor-denken", waarvan de heer Cappa, uit ergernis, zweren van op zijn gat krijgt! ), over de beste manier om een handeling te verrichten.

2. Niet gehinderd door "verstrooidheid" (door wat die ook kan veroorzaakt zijn), met je volle aandacht te blijven, bij de manier waarop je "jezelf gebruikt" bij het uitvoeren van de handeling.

Dit maakt, zelfs de meest eenvoudige handelingen, boeiender.

[socrates]

Ik zou zeggen dat dat een kwestie van smaak kan zijn. Los van enige prestatiedrang of economische vereiste, kan het best aangenaam zijn om verstrooid te freewheelen, zijn gedachten te laten vlinderen van de ene mooie bloem naar de andere. Niet elk gedrag hoeft immers economisch efficiënt te zijn. Zo zou je kunst (wat dat ook moge zijn) totaal inefficiënt kunnen noemen en de auteur ervan een wereldvreemde dromer. Diffuus licht (verstrooidheid) kan zeker zo mooi zijn als kleurvol geconcentreerd laserlicht. Naargelang de omstandigheden kan de inefficiënte verstrooidheid doeltreffender zijn dan het a priori als efficiënt beschouwde gedrag. Was Alexander, behalve de "ontdekker" van zijn methode, ook de beste in de didactische overdracht ervan ?