Van alle markten thuis
Mijn wandeling begint op de Grote Markt, met een bezoekje aan deze fraaie kraam van de bloemenmarkt. Dag na dag baden de zonverlichte gevels in een felle kleurenweelde. Maar op zondag ziet mijn marktroute er volkomen anders uit. Dan loop ik langs bij de antiekhandelaars op de Zavel of laat ik mij verleiden door de vlooienmarkt op het Vossenplein, een paar honderd meter verderop. En in de Marollen, de volksbuurt bij uitstek, tref ik de ware Brusselaar. Kortom, markten en mensen zijn voor elkaar gemaakt.
Creativiteit in de vitrine
Mmm… shoppen, denk ik, en voor ik het weet loop ik langs de exclusieve etalages van de Sint-Hubertusgalerijen. Even later, in de Antoine Dansaertstraat, keur ik met een kennersblik de nieuwste creaties van de Belgische ontwerpers. Tussendoor stap ik even binnen in kleine winkeltjes waar Brussel en zijn inwoners hun diepste geheimen prijsgeven. Uiteindelijk beland ik in de bovenstad, waar de mode van de grote namen op de Waterloolaan één en al luxe en weelde uitstraalt.
Terrasjes en poppenspel
Als de avond valt, pik ik een verkwikkend terrasje mee. Brusselaars van de oudere generatie drinken er een glas tussen uitbundige jongeren en vermoeide toeristen. Ik geniet van het contrast.
En overal werp ik een geïnteresseerde blik op de bierkaart. Als ik de charmes van Faro, Gueuze, Lambiek of Kriek één voor één wil doorgronden, blijf ik vast een hele nacht aan de zwier. Dus stap ik maar weer eens op en neem ik een kijkje bij Toone, de beroemde poppenspeler die zijn publiek zoals altijd aan het lachen krijgt.
Voor fijnproevers en lekkerbekken
In Brussel hoef je nooit lang te zoeken naar een lekkere maaltijd. Mijn vertrouwde restaurantgids “Gourmet” telt meer dan 200 namen, en het gastronomische Brussel weet zijn gasten te verwennen met heerlijke kroketjes van grijze garnalen, “stoemp”, “américain met frietjes”, konijn met gueuze of waterzooi. In Brussel eet je altijd lekker, van mosselen met friet tot vijfsterrenmenu. Geen wonder dat deze stad wereldwijd een culinaire reputatie geniet.
Een bevreemdende stad
Brussel is ongewild eigenlijk zelf een meesterwerk van Magritte. Als geen andere stad brengt zij verrassende combinaties, ontdoet zij elementen van hun functionaliteit, geeft ze hen een andere invulling. Of hoe zowel Brussel als de kunstenaar de realiteit anders interpreteren… Kortom, in Brussel viert het surrealisme hoogtij.
Denk maar aan het volkse “gezwans”, de extravagantie van het Atomium, het megalomane Justitiepaleis. Maar Brussel geeft die bizarre schoonheid slechts moeizaam prijs. Dus ga ik op verkenning langs de ongerijmde wegen waarop de kunstenaars uit de jaren '20 zich zo goed thuis voelden. En met Ensor in 1999 zaait het surrealisme weer volop verwarring tijdens een groots opgezette retrospectieve. Het doek als allesbehalve open boek.
Magritte vandaag
Zijn schilderijen gaan uit van de dagelijkse werkelijkheid maar geven die een totaal andere invulling. Schaalveranderingen verstoren de hiërarchie van de motieven, specifieke kenmerken ondergaan wijzigingen, functies zijn aan verschuiving toe.
Magritte doet een beroep op ons werkelijkheidsbesef en onze zin voor surrealisme. Vindt u ook niet dat de milde spot in deze werken merkwaardig aansluit bij een typisch Brusselse mentaliteit ?
Voorloper
Hoewel James-Sydney Ensor nooit helemaal los zou komen van zijn geboortestad Oostende, was Brussel voor hem zowat een tweede thuis. Zijn “Intocht van Christus in Brussel” is het werk van een meedogenloos waarnemer die kwistig het wapen van de ironie hanteert. Zijn teugelloze verbeelding verbijstert mij met fantasmen die alleen Brussels kunnen zijn. Ensor is onmiskenbaar een wegbereider van het surrealisme.
Koninklijke pracht
Brussel, het kloppende hart van de federale staat, is eerst en vooral hoofdstad van het koninkrijk. Het Koningsplein, met de triomferende Godfried van Bouillon, valt misschien wat tegen in grootte, maar de schitterende gebouwen er omheen maken veel goed.
Ik laat de Koninklijke Musea voor Moderne Kunst en Oude Kunst letterlijk en figuurlijk links liggen en stap richting Warande, het fraaie, volmaakt symmetrische bindteken tussen de verkozenen der Natie (het Parlement) en de monarchie (het Paleis). Een van de frontons van het Paleis trekt mijn aandacht : België in bas-reliëf, met in de ene hand de nationale vlag en in de andere een medaillon dat “Koning-Bouwer” Leopold II voorstelt.
Sprookje
Dat andere Paleis, het Paleis van Laken, biedt onderdak aan onze vorsten sedert 1830. Op een dag in het voorjaar loop ik er door de lanen naar de serres in het Koninklijk Park, anderhalve hectare wintertuin onder een schitterende art nouveau-koepel, geurend naar de zeldzaamste essences en met een collectie sinaasappelbomen die tot de mooiste ter wereld behoort.
Onschatbare rijkdommen
In het verlengde van twee fonteinen strekken zich de reusachtige boogconstructies van het Jubelpark uit. Sedert de bouw ervan in 1880, voor de viering van de 50ste verjaardag van het Koninkrijk, zijn hier ontelbare schatten bijeengebracht voor het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis, de Autoworld en de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis. Zoals zo vele Belgen liep ik hier, diep onder de indruk, langs de uitgestalde kostbaarheden, en maakte ik op de 2de verdieping kennis met het oude Egypte, in de vorm van 9.000 kunstwerken en gebruiksvoorwerpen uit de Nijlvallei.
“Kongo”
Het Museum voor Midden-Afrika in Tervuren, een erfstuk van Leopold II, herinnert ons eraan dat België ooit een koloniale wereldmacht was. Twintig reusachtige zalen stillen moeiteloos de honger naar een groots verleden. Wat duizelig sta ik later weer buiten, waar ik bewust verdwaal tussen de waterpartijen en het groen. België herdenkt zijn vroegere ambities en wat mij betreft, mijn nieuwsgierigheid is nog aangescherpt.
Muzikale smeltkroes
U houdt van klassiek ? Dan neem ik u mee naar de Munt, één van de drukst bezochte operahuizen van Europa. En over klassiekers gesproken : “Otello”, “Parsifal” en “Orfeus” krijgen er samen met tal van andere beroemde werken een ereplaats op het podium.
Aan klassieke dans al evenmin gebrek : Anna Teresa De Keersmaeker is hier de vaste choreografe. En dan zijn er uiteraard nog de klassieke concerten in het kader van 70 jaar Filharmonisch Orkest van Brussel. Bach, Händel en Debussy zijn slechts enkele van de grote componisten wier muziek het Muntpubliek weet te bekoren, samen met minder bekende stukken en andere muziekgenres.
Het hele jaar door loopt er in Brussel altijd wel ergens een muziekfestival. Zo heeft het prestigieuze Internationale Festival van Vlaanderen ongeveer 300 opvoeringen te bieden, en niet alleen in de hoofdstad. Ook het programma van het Festival de Wallonie blijkt elk jaar opnieuw erg vindingrijk. Vergeet voorts niet een bezoek te brengen aan Ars Musica, het festival voor hedendaagse muziek dat vooral fascineert door zijn gedurfde vernieuwing. Nieuw in april is de “Barokke Lente”, waarmee de Zavel opnieuw aanknoopt bij zijn glorierijke verleden.
Als de kat van huis is…
…dansen de muzen. Het hoeft zelfs niet in de concertzaal. De Brusselse straat is net zo goed. Voor de vele fanfares en festiviteiten bijvoorbeeld, die straten en parken in rep en roer zetten.
Of voor het syncopische ritme van de jazz, een muziekgenre dat niet alleen aan bod komt tijdens het Herfstfestival maar met swing en blues ook de muzikale harten verovert tijdens de Jazz Marathon in de maand mei. Jazz bij de metroingang of op een terrasje ? Moet kunnen. Want Brussel sprankelt en bruist en brengt me in een feestelijke stemming.
Van toen en nu…
In de schaduw van het Koningsplein liggen de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België mij geduldig op te wachten. Oude en moderne kunst zijn er via een gang met elkaar verbonden en hebben de bezoeker een aangenaam parcours te bieden.Ik verlies me met ontstellend gemak in de meesterwerken van Rubens en Jeroen Bosch en trek dan naar de Breugelzaal, waar enkele van de fraaiste werken van de meester te bewonderen zijn :“De volkstelling van Bethlehem”, “De aanbidding der wijzen”, “De val van Icarus”…. Nadien laat ik me vertellen dat de collectie Nederlandse meesters uit de 17de eeuw één van de omvangrijkste in Europa is…In de ondergrondse verdiepingen, waar de moderne kunsten zijn ondergebracht, laat ik me overweldigen door het fauvisme, het expressionisme en het surrealisme. In het voormalige paleis van Karel van Lotharingen krijgt de moderne kunst een extra uitstraling, zoals een sieraad nog mooier oogt in een prachtig juwelenkistje. Een enorme lichtput verspreidt een haast magisch licht over de opeenvolgende etages, en ik zet mijn wandeling voort langs sculpturen van Wouters, Anthoons, Strebelle, Long… Heerlijk, bedenk ik, en dan heb ik nog niet eens het werk van Miro, Dali, Boltanski of Picasso gezien.Dit uitgebreide bezoek aan twee kunsttempels mag ons niet doen vergeten dat de Kunststad Brussel nog talloze andere schatten te bieden heeft. Loopt u even mee naar het Wiertzmuseum of het kleine Museum van Elsene. Neemt u gerust van me aan, ze zijn meer dan de moeite waard.
In het hart van de ruimte
Even later volg ik de lokroep van Victor Horta en sta ik in zijn museum in Sint-Gillis, waar letterlijk alles door Horta werd ontworpen. Alles ademt hier de laat 19de-eeuwse Art Nouveau, tot in het kleinste detail van meubilair en sierwerk. De mens als middelpunt van ruimten en volumes. Van de Velde, Hankar en Van Rysselberghe, zijn leerlingen, geven hun verbeelding ook vorm, hier en elders in de stad. Ik geniet van de aanblik van het Hotel Hannon, het voormalige warenhuis Old England en vooral het Belgisch Centrum van het Beeldverhaal.
Aandacht voor de 9de kunst
Kunst is ook volop aanwezig in het vroegere warenhuis Waucquez, waar het art nouveau-genie van Victor Horta wonderwel harmonieert met alle facetten van het stripverhaal. In dit unieke decor kom ik alles te weten over de technieken die gestalte geven aan de verbeelding. Geen wonder dat de Brusselaars alom erkenning genieten als de grootmeesters van de strip.
Bron tekst: OPT |
