Welke valkuilen moet ik bij het beleggen proberen te vermijden?

U maakt geen duidelijk persoonlijk financieel plan (PFP)
Als u niet duidelijk afbakent wanneer u bepaalde bedragen nodig hebt, kent u uw beleggingshorizon niet. Dan loopt u het risico dat u ofwel:

• te voorzichtig tewerk gaat en onnodig grote sommen op een spaarrekening laat staan, tegen een vergoeding die nauwelijks hoger ligt dan de inflatie. Op die manier lijdt u een substantieel opportuniteitsverlies: uw geld kan eigenlijk meer rendement opbrengen.
  
  
• op te lange termijn belegt, waardoor u tussentijds gelden moet vrijmaken. Afgezien van eventuele penalisaties (bv. uitstapkost en/of taks), loopt u het risico dat de omstandigheden op dat ogenblik niet ideaal zijn.
  Voorbeelden:
  
  
  • obligaties: als gevolg van een rentestijging noteert de koers fors beneden pari omwille van de lange restlooptijd.
    
    
  • kapitaalbeschermde aandelenfondsen: de kapitaalbescherming geldt uitsluitend op eindvervaldag. U lijdt onder tussentijdse rentestijgingen of beursdalingen indien u vroegtijdig moet verkopen.

U mijdt aandelen uit vrees voor het daaraan verbonden risico
Aandelen leveren op lange termijn het hoogste rendement op. Zij krikken het rendement van een portefeuille op. Aandelen horen thuis in de portefeuille van alle beleggers met een voldoende lange beleggingshorizon. Naargelang het risicoprofiel verschillen het gewicht en de vorm:

• een (zeer) dynamische belegger zal meer in aandelen beleggen. Hij kiest bovendien meestal voor een open aandelenfonds of zelfs voor een ruime set van individuele aandelen.
  
  
  
• een (zeer) defensieve belegger zal minder gewicht toekennen aan de activaklasse aandelen. Zijn voorkeur gaat eerder uit naar kapitaalbeschermde aandelenfondsen.

U kiest uw beleggingen lukraak
Onderzoek toont aan dat heel veel mensen lukraak een of meerdere beleggingen kopen wanneer ze op een bepaald moment geld op overschot hebben. De ene keer kopen ze een kasbon, de volgende keer gaan ze op zoek naar een individueel aandeel waarmee ze in een klap rijk hopen te worden. Ze besteden dikwijls te weinig aandacht aan hun risicoprofiel en de doelportefeuille die daarbij hoort.

Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat de activaspreiding op het ‘hoogste niveau’ de belangrijkste beslissing is die u als belegger moet nemen. Die invulling van uw portefeuille verklaart namelijk een veel groter deel van het beleggingsresultaat dat u uiteindelijk realiseert dan de keuze van de individuele beleggingen.

U legt alle eieren in één korf
Als u kiest voor een enkele activaklasse of binnen die activaklasse voor een enkele sector of regio, bent u zeer kwetsbaar indien deze negatief evolueert.

Een goede diversificatie over alle activaklassen is aanbevolen. Op die manier bewaart u een evenwicht tussen rendement en risico:

• beurzen stijgen gemiddeld langer en meer dan dat ze dalen (want bedrijven streven winstgroei na). Daardoor zorgen aandelen voor rendement op lange termijn
  
  
• bij een beursdaling zorgen obligaties voor bescherming

U belegt in effecten waar u niets van begrijpt
Grote beursgoeroes zoals Warren Buffett en Peter Lynch waarschuwen al jaren om niet te beleggen in bedrijven waarvan u niet weet wat ze doen of verkopen. KBC stelt een uitgebreide waaier ondersteuningsmateriaal ter beschikking om de werking van de beleggingsoplossingen die ze aanbiedt, toe te lichten.

Enkele voorbeelden:

• Risicospectrum
• Productfiches en fondsenfiches
• Fondsencommentaren
• Simulaties
• (half-)jaarverslagen
• Prospectus
• Aandelenfiches
• 1 400 goed opgeleide adviseurs Sparen en Beleggen in meer dan 800 kantoren

U neemt te grote risico’s
Een goede belegging is in de eerste plaats een belegging waar uw nachtrust niet onder lijdt. Ook niet wanneer zich een beurscrash voordoet. U kunt hier op twee manieren aan werken:

• Kiezen voor een activaspreiding die afgestemd is op uw risicoprofiel
  
  
• Een individuele productkeuze die overeenstemt met uw beleggingshorizon en uw persoonlijke verwachtingen.
  Voorbeeld:
  een dynamische belegger die binnen 5 jaar een nieuwe keuken wil laten plaatsen, mag gerust kiezen voor een dynamisch kapitaalbeschermd fonds met dezelfde looptijd. Op de eindvervaldag van het betrokken fonds, geniet hij namelijk kapitaalbescherming.

U laat zich (mis)leiden door de marktpsychologie
De mens volgt graag “de grote groep”. Dat komt ook tot uiting op het vlak van beleggen:

• einde 1999, kort voor het uiteenspatten van de internetzeepbel, stonden vele beleggers in de rij om individuele technologieaandelen aan te kopen
  .
• na de beurscrash noteerden aandelen in maart 2003 bijzonder goedkoop. Het ging om een koopkans van een generatie. Toch hadden de kantooradviseurs het moeilijk om beleggers daarvan te overtuigen. De correctie had begrijpelijk diepe sporen nagelaten

Rationeel blijven denken (hoe staan de fundamenten ervoor?) en uw emoties vervangen door de ratio van een computer kunnen helpen. Dit laatste kan bijvoorbeeld door via een beleggingsplan periodiek eenzelfde bedrag in een mooi gespreid fonds te beleggen dat afgestemd is op uw risicoprofiel. Voor een zelfde bedrag koopt u meer goedkope deelbewijzen wanneer de markten corrigeren en minder dure deelbewijzen in voorspoedige tijden.

U hebt te weinig geduld
Soms kan een correctie op de financiële markten vrij lang duren. Aanvankelijk zijn beleggers vaak vol goede moed. Als de daling wat lang aansleept, beginnen ze te twijfelen. Het risico is reëel dat ze tegen (fors) gedaalde koersen verkopen, waardoor ze het herstel van de markten missen. Daarom is het nuttig om:

• vooraf uw persoonlijk financieel plan te maken, zodat u gelden met de juiste beleggingshorizon in aandelen kunt beleggen
  
  
• te weten dat beurzen tot nu toe altijd al hersteld zijn.

U probeert aan markttiming te doen
Beurzen stijgen niet lineair, maar vertonen tamelijk grote schommelingen. De totale beurswinst van een volledig jaar wordt vaak bij elkaar gesprokkeld op een klein aantal transactiedagen. Als u die omwille van een foutieve timing zou missen, komt dat uw beleggingsresultaat niet ten goede.

Daarom is het beter om voortdurend belegd te zijn in aandelen, uiteraard voor het percentage dat afgestemd is op uw risicoprofiel.