Aansprakelijkheid tijdens testrit!

Juridisch advies

< Vorige	Archief	Volgende >

Je bent van plan een nieuwe wagen te kopen en je begeeft je naar de showroom van je garagehouder. Je vraagt met een bepaalde wagen een testrit te mogen maken. Geen enkel probleem! Tijdens deze testrit gebeurt er een ongeval waardoor de auto als totaal verlies moet beschouwd worden. Wie zal moeten opdraaien voor deze schade? Was er eigenlijk een bepaalde "overeenkomst" tot stand gekomen tussen de jou en je garagehouder?

Wat voor overeenkomst komt hier ter sprake?

Om een dergelijke vraag te beantwoorden is het in de eerste plaats noodzakelijk om de juiste feiten en omstandigheden na te gaan. Zo zal er moeten nagegaan worden door welk soort overeenkomst de garagehouder en zijn klant eigenlijk verbonden waren. Of was er misschien toch geen eigenlijke overeenkomst?

In deze geschetste situatie zou men kunnen spreken van een zogenaamde "bewaargeving".

"Bewaargeving" is een overeenkomst waarbij de ene partij aan de andere partij een zaak afgeeft om daarvan gebruik te maken, en dit onder de verplichting voor diegene die de zaak ontvangt, om ze terug te geven na er gebruik van te hebben gemaakt. "Bruiklening" komt tot stand op het ogenblik dat er een werkelijke afgifte van de zaak is aan de lener.

Diegene die de zaak gebruikt (de lener) is ertoe gehouden om de zaak, als een goede huisvader, voor de bewaring en het behoud van de geleende zaak te zorgen. De zaak moet aldus gebruikt worden voor een geoorloofd doel en op een geoorloofde wijze. Op het einde van de bruiklening moet de lener de zaak teruggeven.

Of een dergelijke overeenkomst tussen een garagehouder en een klant die een testrit doet, effectief wordt aanzien als een "bewaargevingcontract" wordt in de praktijk beoordeeld door de rechter indien de partijen niet tot een vergelijk komen. Hoe hij erover kan denken illustreren we aan de hand van onderstaand praktijkgeval.

Een voorbeeld uit de praktijk

Jan maakt een testrit met een wagen van garagehouder Wim. Tijdens de testrit gebeurt er een ongeval waardoor het voertuig volledig vernield geraakt. Nadat de verzekeringsmaatschappij garagehouder Wim heeft uitbetaald, lijdt hij toch nog een verlies van 5.000 EUR. Garagehouder Wim wenst zijn klant Jan hiervoor aansprakelijk te stellen. Hij baseert zich daarvoor op het feit dat er een "bewaargevingovereenkomst" tot stand was gekomen tussen hem en Jan.

Garagehouder Wim meent dat overeenkomstig artikel 1883 van het Burgerlijk Wetboek, de lener aansprakelijk is voor het verlies van de zaak, zelfs wanneer de zaak door toeval teniet is gegaan.

Daarenboven meent garagehouder Wim eveneens zijn vordering te kunnen steunen op artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek. Dit artikel stelt namelijk dat elke daad van de mens waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt, verplicht degene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze te vergoeden.

Klant Jan van zijn kant is uiteraard niet akkoord met de argumenten van garagehouder Wim.

Jan meent dat Wim hem de auto heeft meegegeven zonder dat hij eigenlijk voldoende verzekerd was waardoor hij dus een zeker risico nam. Jan vindt dat Wim daar nu de gevolgen moet voor dragen en hij zelf moet instaan van het verlies van deze 5.000 EUR!

In eerste aanleg oordeelt de rechter dat de ingestelde vordering door garagehouder Wim gebaseerd moet worden op basis van artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek en dus niet op een overeenkomst die er tussen de partijen zou ontstaan zijn. De rechter is hier de mening toegedaan dat het ongeval zich voordeed ten gevolge van een foutief rijgedrag van Jan, zodat hij ook moet instaan voor het betalen van de schade die garagehouder Wim leed.

Jan kan zich niet akkoord verklaren met de uitspraak van deze rechter. Hij vindt dat er ten onrechte toepassing werd gemaakt van artikel 1382 BW. Bovendien meent Jan dat hij op geen enkel moment roekeloos zou hebben gereden en dat dit ook niet kan aangetoond worden. Jan gaat in beroep!

De rechter in hoger beroep denkt eigenlijk hetzelfde dan de eerste rechter; doch op grond van andere motieven! De rechter in hoger beroep is van oordeel dat er wel degelijk een overeenkomst was tussen beide partijen; het gaat hier volgens hem effectief om een "bewaargevingovereenkomst". De rechter baseert zijn redenering op het feit dat er tussen garagehouder Wim en klant Jan wel degelijk een afspraak werd gemaakt: Jan kon een testrit maken met de wagen in kwestie waardoor hij deze wagen dan ook "gebruikte"en hem daarna onbeschadigd moest terug geven. De rechter meent dat er hier geen sprake kan zijn van enig andere overeenkomst.

Bij "bruiklening" is het van essentieel belang dat de lener als een goede huisvader voor de bewaring en het behoud van de geleende zaak zorgt en dat deze zaak ook onbeschadigd wordt afgeleverd na het gebruik. Gaat de zaak teniet door toeval of overmacht, dan is het de eigenaar van de zaak die hiervoor het risico draagt. Het is dan wel de lener (Jan) die het bewijs zal moeten leveren dat de zaak ook effectief door toeval of overmacht teniet ging.

De rechter stelt hier vast dat garagehouder Wim niet bewijst dat de aanrijding gebeurde door het roekeloos rijgedrag van Jan, of dat Jan een fout heeft gemaakt. Anderzijds levert Jan niet het bewijs dat de aanrijding het gevolg is van toeval of overmacht (als lener draagt hij hiervoor de bewijslast).

Uit dit alles stelt de rechter in hoger beroep vast dat de eerste rechter eigenlijk gelijk heeft, doch op grond van andere motieven. Deze rechter meent dat er wel degelijk sprake is van een "bewaargevingsovereenkomst" en dat Jan zich niet gehouden heeft aan zijn teruggaveplicht van het voertuig. De rechter steunt zijn redenering dus niet op basis van artikel 1382 BW.

De gevolgen zijn echter wel dezelfde: Jan moet instaan voor het betalen van de schade die garagehouder Wim nog leed na de uitbetaling door de verzekeringsmaatschappij. Jan zal dus wel degelijk moeten overgaan tot betaling van de overblijvende 5.000 EUR schade aan garagehouder Wim.

Vrijdag 04 September 2009