Is vluchten mogelijk?

Juridisch advies

< Vorige	Archief	Volgende >

Er bereiken ons geregeld vragen omtrent problemen met de aannemer en de architect bij de bouw van een nieuwe woning, stal of ander bouwwerk. Velen stellen zich namelijk de vraag wat er precies bedoeld wordt met "voorlopige oplevering" en wat zij kunnen ondernemen bij het vaststellen van mankementen. Hoe beoordeelt de rechter dit alles in de praktijk?

Wat moet men nu verstaan onder "voorlopige oplevering"?

Deze "oplevering" is eigenlijk een verplichting van de aannemer. Deze is ertoe gehouden om het werk dat hij aanvaard heeft ook effectief te leveren. Het gaat hier dus over een "leveringsplicht"; de oplevering is de uitvoering van deze verplichting van de aannemer. Wat betreft de taak van de architect is het zo dat hij ten tijde van de voorlopige oplevering zijn medewerking moet verlenen. Werd er in het proces-verbaal van oplevering geen melding gemaakt van gebreken waarvan de architect kennis had (of diende te hebben), dan kan hij hiervoor aansprakelijk gesteld worden. Van de architect wordt verwacht dat hij de bouwheer alle mankementen en gebreken mededeelt die hij ziet of zou moeten zien. Een nalatigheid bij de oplevering van de werken of tijdens de controle, kan een fout zijn in hoofde van de architect.

Elke partij welke betrokken is bij een bouwwerk, is ertoe gehouden zijn taak zo goed mogelijk uit te voeren en dit volgens de door hen afgesloten contracten en volgens de regels van goed vakmanschap. Wordt er tijdens de samenwerking vastgesteld dat partijen onderling niet meer kunnen samenwerken omwille van het niet naleven van deze verplichtingen, dan kan de andere partij zich tot de rechter wenden om het afgesloten contract te laten ontbinden en dit op basis van artikel 1184 van ons Burgerlijk Wetboek. Dit artikel zegt duidelijk dat in wederkerige contracten de ontbindende voorwaarde steeds stilzwijgend begrepen is voor het geval dat één der partijen haar verbintenis niet nakomt. In een dergelijk geval is het contract echter niet van rechtswege ontbonden. De partij jegens wie de verbintenis niet werd uitgevoerd, heeft de keuze om;

·         ofwel de andere partij te noodzaken de overeenkomst toch nog uit te voeren wanneer dit nog mogelijk is;

·         ofwel de ontbinding van de overeenkomst te vorderen en dit mits schadevergoeding.

 

Uit de praktijk

Sonia laat een nieuwe woning bouwen door aannemer Bernard en doet hiertoe beroep op architect Marcel die de nodige plannen en bestekken opmaakt. Sonia stelt echter een aantal gebreken vast in de bouw van de woning. Er wordt vastgesteld dat haar architect Marcel niet aanwezig was bij de voorlopige oplevering. Bij deze oplevering werden duidelijke mankementen vastgesteld aan de bouw; zelfs door Sonia konden deze vastgesteld worden! Uit de feiten blijkt echter dat er onenigheid was ontstaan tussen Sonia en haar architect en dat deze laatste niet meer was komen opdagen omwille van het feit dat Sonia hem ontslagen had! Toch acht Sonia hem aansprakelijk voor de mankementen. Partijen komen onderling niet tot een akkoord en er wordt naar de rechter gestapt. Hier wordt een deskundige aangesteld om de oorzaak van de mankementen te achterhalen en na te gaan wie er verantwoordelijk kan gesteld worden.

 

Beslissing van de rechter in eerste aanleg

Hier beslist de rechter dat architect Marcel niet het bewijs heeft kunnen aanleveren van het feit dat Sonia hem ontsloeg. Als architect was hij ertoe gehouden om de werken dagelijks te controleren en de oplevering te verzorgen. Door zijn afwezigheid bij de voorlopige oplevering, oordeelde de rechter dat Marcel kon aangesproken worden wegens het opleveren van gebrekkige werken. De rechter besliste dat indien Sonia de overeenkomst tussen haar en architect Marcel wenste te beëindigen, dan had Marcel dit met een aangetekende brief moeten bevestigen aan Sonia. Volgens deze rechter is de architect de "beroepsbeoefenaar" en moet hij de leek (de bouwheer) steeds bijstaan met raad en daad! De rechter beslist dat architect Marcel aansprakelijk is voor het niet vervullen van de controletaak die hij heeft.

Anderzijds oordeelt de rechter dat ook Sonia enige verantwoordelijkheid draagt daar zij de werkzaamheden gewoon heeft laten verdergaan zonder de aanwezigheid van een architect. Doch haar aansprakelijkheid is niet zo groot daar de rechter haar aanziet als een leek. Architect Marcel wordt door de rechter aansprakelijk gesteld en moet een vergoeding betalen aan Sonia.

 

De beslissing in hoger beroep

Architect Marcel kan zich niet vinden in de uitspraak van deze eerste rechter en hij gaat in beroep. Doch ook hier beslist de rechter dat architect Marcel in deze omstandigheden kan aangesproken worden voor de oplevering van gebrekkige werken! Wel had Sonia op geen enkel ogenblik haar architect aangemaand om zijn controletaak verder te zetten, maar ook hier oordeelt de rechter dat het de architect is die de afwezigheid van toezicht en leiding kan inschatten zodat zijn verantwoordelijkheid ook veel groter is dan deze van Sonia! Architect Marcel wordt ook door de rechter in hoger beroep aansprakelijk gesteld voor de oplevering van de gebrekkige werken en moet ook hier instaan voor de betaling van een vergoeding!

 

 

 

Vrijdag 04 Mei 2012