Aanneming: offerte en mogelijkheden bij wanprestaties

Juridisch advies

< Vorige	Archief	Volgende >

Er bereiken ons heel wat vragen omtrent aanneming en vooral hoe er kan opgetreden worden bij wanprestaties. We zetten de belangrijkste bepalingen hieromtrent even op een rij.

Een "aanneming van werk" gebeurt ofwel op grond van een zogenaamd "bestek" of gewoon louter mondeling. Een "bestek" is eigenlijk een lijst van alle werkzaamheden en de leveringen die de aannemer voor zijn rekening zal nemen. De "offerte" is een schriftelijke overeenkomst waarbij de aannemer zich ertoe verbindt om een bepaald werk uit te voeren en dit tegen een vaste prijs. Verder haalt hij hierin een opgave aan van alle werkzaamheden die hij zal uitvoeren en de materialen die hij hierbij nodig zal hebben om het werk binnen een bepaalde tijdspanne af te werken.

Gaat het om het uitvoeren van eerder kleine werkzaamheden, dan wordt er meestal geen offerte of bestek opgemaakt en komt de overeenkomst mondeling tot stand. De besteller van de werken wordt dan geacht de tarieven van de desbetreffende aannemer te kennen en te aanvaarden.

Verplichtingen van de aannemer

De aannemer is er in de eerste plaats toe verplicht om het werk dat hij heeft aangenomen effectief uit te voeren. Hij dient dus datgene te doen waartoe hij zich verbonden heeft. Hij moet dit werk goed en tijdig uitvoeren ofwel zoals dit in de overeenkomst werd afgesproken, of volgens de regels van een goed vakmanschap, of zoals door de plaatselijke gebruiken bepaald is, of zoals enig ander aannemer dit zou doen. Hij is dus gehouden tot zijn contractuele verplichtingen en is aansprakelijk voor wanprestaties.

Wanprestatie

Indien de aannemer zijn werken niet naar behoren uitvoert, of helemaal niet uitvoert dan zijn hier de regels inzake contractuele aansprakelijkheid van toepassing (wanprestatie, ingebrekestelling, ontbinding van de overeenkomst enz...).

In de eerste plaats moet bij wanprestatie beroep gedaan worden op de "ingebrekestelling".
Door de ingebrekestelling kan de aannemer nog een laatste maal aangespoord worden om de werken alsnog uit te voeren. Werd in het contract door de partijen overeengekomen dat bij wanprestatie het contract van rechtswege ontbonden zal zijn, dan is het toch nog noodzakelijk om een ingebrekestelling toe te sturen. Er moet dan echter geen ontbinding via de rechtbank gevorderd worden.

Op grond van de artikels 1143 en 1144 van ons Burgerlijk Wetboek kan diegene voor wie de werken moeten uitgevoerd worden (de meester van de werken) zich door de rechter laten machtigen om datgene dat door de aannemer niet of niet goed werd gedaan, op zijn kosten te laten vervangen of uitvoeren. Daarenboven kan de meester van de werken in deze omstandigheden ook nog aanspraak maken op een schadevergoeding.

Het is echter wel mogelijk dat de partijen in de door hen afgesloten overeenkomst regels aanbrengen voor het geval de aannemer zijn werken niet of niet goed uitvoert. Indien ze een dergelijke regeling opnemen in hun contract, dan is het ook niet nodig om de rechter in te schakelen, hetgeen natuurlijk veel tijd en geld zal uitsparen! Het gaat hier dan om een "beding van herbesteding". Er moet hier dan wel duidelijk bepaald worden in welke omstandigheden het mogelijk is om deze werken te laten uitvoeren door een andere aannemer.

Indien de uitvoering van de werken spoedeisend is, de aannemer vooraf reeds in gebreke werd gesteld en de kans heeft gekregen om de werken toch nog uit te voeren, en de stand van de werken werd op tegenspraak door de partijen vastgesteld; dan bestaat de mogelijkheid voor de meester van de werken dat hij reeds vooruitloopt op een gerechtelijke procedure. Dit dus ook ingeval er geen herbestedingsbeding werd opgenomen in de overeenkomst.

Het niet betalen van de factuur of het uitstellen van de werkzaamheden, is in de praktijk een veel toegepast drukkingmiddel om de partijen er toch nog toe aan te zetten haar verplichtingen nog ten uitvoer te brengen. Iedere partij mag van rechtswege haar eigen prestaties uitstellen zolang ook de tegenpartij niet overgaat tot het uitvoeren van haar eigen verplichtingen. Deze partij die haar prestaties uitstelt, moet echter te goeder trouw zijn, anders maakt zij zich evenzeer schuldig aan een wanprestatie. Bovendien is noodzakelijk dit aan te halen in de schriftelijke overeenkomst.

Opdat de meester van de werken zeker zou kunnen zijn dat de door hem gevraagde werken zouden uitgevoerd worden, kan hij een zogenaamd "schadebeding" opnemen in het contract. Dit zet in de praktijk de aannemer aan om de werken toch goed en tijdig uit te voeren.

Een dergelijk beding kan inhouden dat de aannemer een bepaalde schadevergoeding zal moeten betalen indien hij het werk niet, laattijdig of gebrekkig uitvoert.

De meester van de werken kan bij wanprestatie de ontbinding van de overeenkomst vragen (mits ook het betalen van een schadevergoeding), of hij kan de rechter vragen om de uitvoering van de werken te bevelen. Bij het vorderen van de ontbinding kan de rechter aan de aannemer ook uitstel verlenen voor het uitvoeren van de werken. Het is namelijk zo dat niet elke wanprestatie onmiddellijk aanleiding geeft tot het ontbinden van de aannemingsovereenkomst. Het is de rechter die zich in de praktijk over deze zaken zal moeten uitspreken.

Vrijdag 15 Januari 2010