Val in de supermarkt: de aansprakelijkheid!

Juridisch advies

< Vorige	Archief	Volgende >

Bij het winkelen in de supermarkt kwam ik ten val in de groetenafdeling door de aanwezigheid van een selderblad op de vloer. Ik heb mij hierbij vrij ernstig gekwetst en ik vind dat de manager moet instaan voor het betalen van mijn schade. Kan ik deze manager aansprakelijk stellen? Welke zijn de wettelijke bepalingen die terzake van toepassing zijn en hoe beoordeelt de rechter dergelijke gevallen in de praktijk?

De wettelijke principes: artikel 1382 en 1384 van ons Burgerlijk Wetboek

Artikel 1382 BW stelt dat elke daad van de mens waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt, verplicht de schuldige persoon om de opgelopen schade te vergoeden. Bovendien is elke persoon aansprakelijk voor de schade welke hij door zijn daad heeft veroorzaakt, maar ook voor de schade welke ontstond door zijn nalatigheid of onvoorzichtigheid.

Kortom betekent dit dat diegene die door zijn fout of nalatigheid aan iemand anders schade toebrengt, deze schade zal moeten vergoeden. Dit is de zogenaamde "foutaansprakelijkheid". Een fout kan hier gedefinieerd worden als een daad die een normaal voorzichtig en maatschappelijk bewuste burger in dezelfde omstandigheden geplaatst, niet zou gesteld hebben.

Opdat er sprake kan zijn van deze "foutaansprakelijkheid" moet er aan drie voorwaarden worden voldaan. In de eerste plaats moet er "schade" zijn. Deze schade moet het gevolg zijn van een effectieve fout en bovendien moet er een oorzakelijk verband bestaan tussen deze schade en de fout. Met "oorzakelijk verband" bedoelt men hier dat de schade niet zou ontstaan zijn zonder de fout.

Anderzijds stelt artikel 1384, lid 1 BW dat men moet instaan voor de schade welke veroorzaakt wordt door zaken die men onder zijn bewaring heeft. Opdat de bewaarder van een zaak aansprakelijk kan gesteld worden, moet de benadeelde het bewijs leveren van een gebrek aan de zaak en van het oorzakelijk verband tussen dit gebrek en de opgelopen schade. Of de bewaarder nu kennis had van het gebrek, speelt geen rol.

Bij dit soort aansprakelijkheid is het dus niet nodig dat een fout werd vastgesteld.

De bewaarder van de zaak kan zich ontdoen van zijn aansprakelijkheid indien hij kan aantonen dat de schade te wijten is aan een vreemde oorzaak (bijvoorbeeld toeval of overmacht). In de praktijk is het de rechter die beslist of een zaak aangetast is door een gebrek en of er sprake kan zijn van overmacht of toeval. We illustreren dit aan de hand van een paar praktijkgevallen.

De rechter oordeelt!

Mieke doet boodschappen in de supermarkt. Op een bepaald ogenblik komt zij in de buurt van de kassa ten val: er bleek een selderblad op de vloer te liggen dat bijna onmogelijk door de klanten kon opgemerkt worden. Mieke vindt dat de supermarkt hier aansprakelijk is voor de schade die zij opliep. De supermarkt gaat hier niet mee akkoord en uiteindelijk stappen zij naar de rechter. Deze laatste oordeelt dat de aanwezigheid van een selderblad ter hoogte van de kassa in de supermarkt deze vloer ongeschikt maakt voor een normaal gebruik ervan. De rechter ging er hier van uit dat dit selderblad op een plaats lag (aan de kassa) waar het eigenlijk niet verwacht wordt. Zo kan de aanwezigheid van een selderblad op de vloer in de groentenafdeling wel verwacht worden! Deze rechter stelt de supermarkt aansprakelijk voor de val van Mieke. De supermarkt kan zich niet akkoord verklaren met deze uitspraak en zij gaat in hoger beroep. De rechter in hoger beroep is echter dezelfde mening toegedaan dan de eerste rechter. Deze rechter in hoger beroep voegt er nog aan toe dat de vloer ter hoogte van de kassa een "abnormaal" kenmerk vertoonde door de aanwezigheid van het selderblad.

De rechter steunt zijn zienswijze op het hierboven aangehaalde artikel 1384, lid 1 BW. Hij meent dat de supermarkt hier de bewaarder van de zaak is en dat deze gebrekkige zaak (de vloer met het selderblad) de oorzaak is van de schade van Mieke. Hij concludeert uit dit alles dat de supermarkt in deze omstandigheden aansprakelijk is voor de ontstane schade!

Andere feiten, andere uitspraak?

In een andere zaak komt Sandra ten val in de groentenafdeling van de supermarkt. Er bevond zich een slablad op de vloer waardoor Sandra uitschoof en ten val kwam. Hier meende de rechter dat de vloer niet gebrekkig was louter en alleen door het feit dat er zich een slablad op de vloer bevond en dan nog wel in de groentenafdeling! Naar zijn mening was er hier dus geen sprake van enige aansprakelijkheid in hoofde van de supermarkt!

Besluit

Uit deze praktijkgevallen blijkt duidelijk dat het steeds van groot belang is om de precieze feiten en omstandigheden na te gaan. Elk detail is van belang en is soms voldoende opdat een heel ander licht op de zaak kan geworpen worden. De rechter zal in de praktijk steeds deze feiten nagaan en daarna op een soevereine manier een uitspraak doen!

Vrijdag 23 September 2011