Positioneren van home cinema speakers

1. Inleiding

Dit artikel is een inleiding voor beginners met een aantal tips i.v.m. het plaatsen van speakers in een home cinema omgeving. Ook komen nog een aantal tips over het instellen en tunen van de speakers aan bod.

 

Inwerking van de speakers

Nieuwe luidsprekers die uit de doos komen zijn nog niet ingewerkt. Dat wil zeggen dat de speakers vooral mechanisch nog niet soepel is en de houten kast nog niet warm genoeg is. Dat zorgt voor kleine vervormingen in het geluid.

Na een aantal weken zal je merken dat de speakers steeds beter gaan klinken.

 

Surround-opstelling

5.1 komt het meeste voor als surround-geluid. Veel materiaal is opgenomen in de volgende twee versies: Dolby Digital en Digital Theatre Sound (DTS) 5.1. Beiden zijn bedoeld voor weergave over vijf hoofdkanalen en een subwooferkanaal. Deze digitale geluidstypen staan garant voor een schitterend dynamisch bereik en volledig gescheiden kanalen. Een 5.1-opstelling bestaat uit vijf luidsprekers: twee voor de voorkanalen, twee voor de achterkanalen en één voor het middenkanaal. Daarbij komt dan nog een subwoofer.

Er zijn nog 6.1 en 7.1 opstellingen mogelijk ook.

 

2. Frontspeakers

Onder de meeste frontspeakers en standings voor frontspeakers kunt u spikes plaatsen. Dit zorgt ervoor dat vooral de bassen niet via de grond in contact komen met het meubilair in de kamer. Dit kan voor resonantie zorgen: trillende glazen, kasten en vervormde bassen. Deze spikes zorgen er ook voor dat de speaker goed vast op de grond staat. Spikes worden gebruik bij een ondergrond van tapijt. Als u een stenen ondergrond heeft, kunnen speciale rubberen pootjes bevestigd worden die hetzelfde effect hebben. Hetzelfde geldt natuurlijk ook voor de rearspeakers (achterkant).

De scherpe kant moet wel door het tapijt prikken. Let ook op: bij een houten vloer moeten de spikes natuurlijk niet IN de vloer gepeikt zijn, dan zou de spikes volledig zijn effect missen natuurlijk.

Positionering linkse en rechtse speaker

De linker en rechter frontspeaker worden natuurlijk links en rechts van uw scherm geplaatst. Het beste is een afstand tussen 0,5 m en 1 meter. Let erop dat wanneer de speakers niet magnetisch afgeschermd zijn er verkleuringen op de TV kunnen ontstaan als u de speakers dichter dan 0,5 meter van uw TV zet.

De afstand van de frontspeakers tot uw televisie is bepalend voor de beeldgrootte van het geluid. Onderstaande tekening zal dit duidelijk maken. Wanneer de luidsprekers te dicht of te ver staan zal het geluid niet meer overeenkomen met de beeldgrootte.

De tweeters (hoge tonen) benaderen best uw oren binnen een straal van 10 graden. Wanneer u ver buiten dit gebied zit, zullend e hoge tonen te zwak klinken.

Wanneer de frontspeakers te veel bas geven, kan men twee dingen doen. Plaats de luidspreker verder van de muur af.

Veel speakers maken gebruik van een basreflexpoort. Deze kunt u vaak met een meegeleverde schuimvulling afsluiten. Dit verlaagt de geluidssterkte van de bassen.

 

Positionering van de centerspeaker

Zorg ervoor dat de tweeters van de centerspeaker ongeveer op gelijke hoogte van de tweeters van de linkse en rechtse speakers staan.

Het is noodzakelijk dat de tweeters precies op dezelfde hoogte staan, maar blijf toch redelijk anders zult u volgende probleem krijgen:

Plaats de centerspeaker ongeveer op oorhoogte, vaak boven de televisie of achter het projectiedoek, maar zeker niet te laag.

3. Rearspeakers

Er bestaat geen universele regel voor de hoek de de luidsprekers achter u moeten hebben t.o.v. het scherm en uw luisterpositie. Maar bij de meeste opnames gebruikt men een hoek tussen de 110 en 130°. Dit is dus aan te raden.

Plaats uw achter speakers wanneer u gebruik maakt van een 6.1 (Dolby EX of DTS ES) naast u, in plaats van achter u. De zogenaamde back-rear speaker(s), moeten recht achter u staan.

Wanneer u gebruikt maakt van een 5.1 opstelling is het aan te raden de speakers achter u naar het midden van de luisterpositie te keren:

Uiteraard geldt voor de hoogte van de achter speakers hetzelfde als bij de front speakers, op oorhoogte, maar dit is niet altijd mogelijk. Probeer in ieder geval uw speaker niet hoger dan 60cm boven oor hoogte te plaatsen:

4. Andere problemen

Akoestische problemen

Heel kort nog een aantal opmerkingen i.v.m. akoestiek voor beginners om dit artikel af te sluiten.

De akoestiek in de kamer is belangrijker dan de meeste mensen denken. AL heeft uw apparatuur duizenden euro's gekost, wanneer de akoestiek slecht is, zal uw geluidsinstallatie ook niet goed klinken. Het is belangrijk dat de geluidsgolven gebroken worden en dat daardoor geen staande golven ontstaan.

Wanneer u niet tevreden over de akoestiek bent, kunt u uw kamer anders inrichten. De gordijnen half dicht doen, een bank anders plaatsen, planten neerzetten, kasten tegen de muur plaatsen,...

Kabels

Een goede speaker heeft een goede kabel nodig. Er zijn een hoop mensen die te dunne of goedkope kabels gebruiken voor hun speakers. Welke bekabeling het beste is, hangt af van de fabrikant van de speaker. Wanneer u gebruik maakt van slechte kabels, zult u dit zeker horen. Verder is het belangrijk dat de kabels van de linker en rechter speaker ongeveer dezelfde lengte heeft. Een regel is dat de ene speakerkabel minimaal de halve lengte moet hebben van de andere speakerkabel.

 
Bron: Stereo House (Frans Van Eeckhout)