Plasma of LCD ?

1. Inleiding

De televisiemarkt wordt bestormd door platte beeldschermen. Het aandeel plasma- en LCD schermen groeit snel. Helaas wordt er omwille van de commercie nog al wat "gekleurde" informatie op ons losgelaten.

Het is opvallend dat de traditionele TV merken veel energie stoppen in LCD. Logisch, want LCD is vooralsnog geschikter om de traditionele CRT toestellen te vervangen. LCD is geschikt voor de meest gangbare beeldmaten van de traditionele tv toestellen en daar ligt de grootste vervangingsmarkt. Deze markt kan slechts voor een klein gedeelte ingevuld worden door plasma, hoewel er een duidelijke tendens naar grotere beeldformaten merkbaar is.
Plasma fabrikanten zien wel degelijk een grote toekomst voor de plasmatechniek. Er wordt o.a. door Panasonic fors geïnvesteerd in de uitbreiding van de productiefaciliteiten. Hier is duidelijk sprake van evolutie in techniek en beeldkwaliteit. Zo zullen er in de naaste toekomst technieken beschikbaar komen om plasmaschermen met metersgrote doorsneden te produceren.

Voor beide technieken zal er toekomst zijn, met ieder met z'n eigen specifieke mogelijkheden en kwaliteiten.

Door de boven genoemde "gekleurde" informatie zijn velen op het verkeerde been gezet. Daarom is het goed de voor- en nadelen van plasma- en LCD schermen, waarover misvattingen zijn ontstaan, eens op een rijtje te zetten en te nuanceren.

	Plasma	LCD
Levensduur	+	+/-
Inbranden	+	+
Kijkhoek	+	-
Kleurruimte	+	-
Lichtopbrengst	+	-
Contrast-omvang	+	-
Aanspreeksnelheid	+	-
Dieptebeeld	+	-
Stroomverbruik	-	+

2. Levensduur

De half-helderheidstijd van een kwaliteits plasmascherm bedraagt gegarandeerd 30.000 uur (Fujitsu). Bij een dagelijks gebruik van 6 uur per dag goed voor ca. 14 jaar kijkplezier. Dit wil dus niet zeggen dat dit het einde van het plasmascherm is! Er is geen reden om aan te nemen dat deze niet nog vele jaren dienst kan doen. Anders is dit bij LCD. De lichtbron achter het LCD scherm gaat tussen de 10.000 en 25.000 uur mee (specifiek wordt hierover weinig informatie verstrekt of aandacht aan geschonken) voordat deze ermee ophoudt. Wordt deze verlichting niet vervangen dan is de levensduur beëindigd. Over de kosten van de vervanging van de lichtbron zult u bij de betreffende fabrikanten moeten informeren. Zoals bij de meeste reparaties zal dit een relatief kostbaar karwei zijn en tegen die tijd mogelijk de investering niet waard. Het LCD scherm zelf gaat dus langer mee dan de lichtbron. Sommige LCD schermen, met name de grotere  formaten, bevatten meer dan één lamp. Indien de lampen niet even snel slijten, hetgeen niet ondenkbaar is, wordt het LCD scherm onge-lijkmatig verlicht. Het scherm is hierdoor niet meer prettig om te bekijken. Plasma heeft hier geen last van.

3. Inbranden

Zowel een plasmascherm als een LCD-scherm kunnen niet inbranden.
Inbranden is feitelijk het minder worden van de lichtopbrengst. Indien een scherm gelijkmatig gebruikt wordt zijn inbrandverschijnselen niet waarneembaar. Stilstaande objecten kunnen evenwel als fantoombeelden zichtbaar blijven indien ze langdurig op één en dezelfde plek zichtbaar zijn geweest. In het begin dat plasmaschermen bestonden, kon men daar al eens last van hebben, maar nu is dit al lang verleden tijd onder meer door het gebruik van ALIS (Alternate Lighting of Surfaces). Meer uitleg hierover kan je vinden bij de werking van een plasmascherm (zie links in het menu).

4. Kijkhoek

De kijkhoek van plasmaschermen is 160 - 180° horizontaal en verticaal. Bij LCD schermen wisselt dit nogal per type en merk maar te allen tijden beduidend lager dan bij plasmaschermen. Het meest opvallend is dit met de verticale kijkhoek. Indien een LCD scherm niet precies recht van voren wordt bekeken, treedt verkleuring en verlies aan contrast en helderheid op. Plasma heeft hier geen last van. De beeldkwaliteit is onder elke hoek even briljant.

 

5. Kleurruimte

Het totaal aantal kleuren dat door LCD schermen kan worden weergegeven is aanzienlijk kleiner dan dat van plasmaschermen. Met de huidige stand van de techniek kunnen plasma's meer dan 1 miljard kleuren weergeven. Plasmaschermen kunnen 1,4x méér kleuren weergeven dan LCD schermen. Dit garandeert altijd zeer natuurgetrouw gereproduceerde kleuren, zelfs van de kleinste details.

 

6. Lichtopbrengst

Uit technische gegevens van LCD- en plasma fabrikanten blijkt dat LCD schermen ongeveer de helft minder licht geven dan plasma's. De lichtopbrengst van een huidig LCD scherm ligt op een niveau van plasmascherm van ca. 4 jaar verleden. Toen werd beweerd dat deze lichtopbrengst te laag was voor normale woonkamertoepassingen. Concreet betekent dit dat men overdag naar een plasma kan kijken zonder de ruimte te verduisteren, terwijl onder die omstandig-heden het contrast bij een LCD scherm te laag is, het beeld flets en verduistering noodzakelijk.

7. Contrastomvang

Bij plasma geven de beeldpunten zelf licht. Als een beeldpunt uit moet zijn dan is het ook echt uit. Dit verhoogt de contrastomvang. Bij LCD straalt er een lichtbron, die achter het scherm geplaatst is. Deze is altijd aan. Ook als er geen licht moet zijn. Het LCD scherm bepaalt op welke plaats een lichtstraaltje doorgelaten wordt. Ook als er geen licht moet zijn valt er nog licht door het LCD paneel. In de praktijk is het hierdoor onmogelijk een geheel donker LCD scherm te realiseren. Dit valt het meest op in verduisterde ruimten. Dankzij de grote contrastomvang suggereert een plasmascherm duidelijk meer diepte dan een LCD scherm. Contrastspecificaties van een plasma zijn ca. het dubbele van een LCD.

8. Aanspreeksnelheid

De aanspreektijd is de tijd die nodig is om een beeldpunt in de gewenste kleur te realiseren. Inherent aan het LCD systeem hebben deze schermen een trage en naijlende beeldweergave. Dit effect is groter naarmate het beeldscherm groter is. De beelden van een plasmascherm daarentegen zijn bliksemsnel en uiterst scherp. De aanspreektijd van een plasmascherm is 8.000x korter dan van een LCD scherm.

9. Stroomverbruik

Een LCD scherm heeft een constant stroomverbruik omdat de lichtbron altijd aan is. Ongeacht het beeld dat bekeken wordt. Normaal gesproken ligt het stroomverbruik bij een 30" scherm onder de 150 Watt.

Bij plasma varieert het stroomverbruik met de beeldinhoud. Een film vraagt minder stroom dan een journaaluitzending, bijvoorbeeld. Een 37" plasmascherm verbruikt maximaal ongeveer 325 Watt.

Het stroomverbruik van plasmaschermen wordt bij elke nieuwe generatie lager. Dankzij voortschrijdende integratie van elektronische onderdelen wordt minder stroom gebruikt waardoor voedingen minder stroom verbruiken en er minder warmte ontwikkeling plaatsvindt.

 

 
Bron: Stereo House (Frans Van Eeckhout)