Waar vandaan: Boek > De Belgen in Engeland 1940-1945 > Bibliografie

De Belgen in Engeland 1940-1945

Inhoud De Belgen in Engeland

osteo6 Woord vooraf
osteo6 Dankwoord
osteo6 Inleiding. De Belgen in Engeland
osteo6
Deel 1. Ontreddering (1940-1941)
osteo6
Deel 2. Wederopstanding (1942-1943)
osteo6
Deel 3. Overwinning (1944-1945)
osteo6 Besluit. De Belgen ná Engeland...
osteo6 Bibliografie

19,95 € - 218 pagina's
ISBN 978-90-209-6981-8

Auteur: Frank Decat
Uitgeverij: Lannoo

Boek verkrijgbaar bij
Fnac, Cosmox, Proxis, Bol.com, Azur, Standaard Boekhandel.

Bestel boek online via SeniorenNet: klik hier.

<<< Vorige pagina

Bibliografie

Geraadpleegde literatuur

Een goed vertrekpunt om de geschiedenis van de Belgische strijdkrachten in Groot-Brittannië te bestuderen is het werkje van wijlen professor Jean-Leon Charles van de Koninklijke Militaire School in Brussel: Charles, J.L., Les forces armées belges au cours de la deuxième guerre mondiale 19401945. Brussel, 1970. Ook interessant is: Schepens, L., De Belgen in Groot-Brittannië 1940-1944. Nijmegen-Brugge, 1980. Het boek bespreekt ook de ruimere politieke en sociaal-economische context en biedt divers bronnenmateriaal. Over de verdere uitbouw van het Belgische leger na september 1944 vinden we bij Schepens echter niets.

Verschillende (vooral Franstalige) officieren hebben hun ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog opgetekend. Het zijn erg interessante informatiekanalen met vele details, maar ze moeten met de nodige zin voor kritiek geraadpleegd worden. Vermeldenswaard is het werk van Pirons inlichtingenofficier: Didisheim, R., L’Histoire de la Brigade Piron. Brussel-Luik, 1946. Ook de bevelhebber zelf publiceerde zijn oorlogsmemoires: Piron, J., Souvenirs 1913-1945. z.pl., 1969. Verder zijn er een aantal werken met een sterke autobiografische inslag, geschreven door Belgische RAF-piloten. De belangrijkste zijn: Demoulin, Ch., Mes oiseaux de feux. Parijs, 1982; Donnet, M., Ik vloog voor de vrijheid. Brussel, 1970; Lallemant, R., Rendez-vous avec la chance. Parijs, 1962 (in 2005 vertaald door uitgeverij De Krijger als: Afspraak met het geluk).

Andere Engelandveteranen hebben zich als historicus ontpopt en hebben geprobeerd wat afstand te nemen tegenover de gebeurtenissen. Zij plaatsen hun verhaal in een ruimere context. We vermelden hier: Rens, G., Pas de panache en altitude. La force aérienne belge durant la deuxième guerre mondiale (après le 28 mai 1940). Brussel, 1963 en Les Belges dans la Bataille d’Angleterre 1940. Brussel, 1988; Dewandre, R., Au galop de nos blindés. Ottignies-Louvain-la-Neuve, 1981; Weber, G., Les Belges et la Légion Etrangère. Brussel, 1984, De vergeten mannen van de Brigade Piron. z.pl., 1981 en L’heure du choix ou des séquelles du drame belge de 1940. Brussel, 1985. Belangrijk om te vermelden is het feit dat Guy Weber – in 1944 pelotonscommandant in de 3de Gemotoriseerde Eenheid van Piron – na de oorlog ereadjudant van Leopold III en prinses Lilian werd. Ook de bevelhebber van de commando’s in Groot-Brittannië heeft een aantal feiten bij elkaar geschreven in een korte brochure: Danloy, G., De Commando’s. z.pl., z.j. (uittreksel uit Bulletin d’Information). Uitgebreider is het werk van Carlo Seghers: Seghers, C., Donnez-nous un champ de bataille. L’histoire des commandos belges (1940-1945). Aalter, z.j. en Commando’s (1942-1945). z.pl., z.j. Seghers behoorde tot de eerste lichting commando’s in Groot-Brittannië. Voor de Belgische parachutisten tijdens de Tweede Wereldoorlog kunnen we terecht bij oud-SAS’er Jean Temmerman: Temmerman, J., Les paras belges dans l’action. Brussel, 1987. Een boeiend getuigenis over het Belgische leger in de maanden na de Duitse capitulatie vinden we bij oud-krijgsgevangene Albert Crahay: Crahay, A., Une vie au XXième siècle. Brussel, 1988.

Bovengenoemde werken bevatten een schat aan informatie over de lucht- en landcomponent in Groot-Brittannië tijdens de Tweede Wereldoorlog. Twee onmisbare basiswerken voor de Belgische bijdrage aan de strijd op zee zijn: Anrys, H., Congé pour mourir. Les Belges dans la guerre navale 1939-1945. Brussel, 1975 en Machielsen, R., De Belgische koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog. Antwerpen, 1991. Laatstgenoemde auteur diende tijdens de Tweede Wereldoorlog op een vrachtvaarder en hij brengt een heel gedetailleerd historisch relaas, doorspekt met ‘histoire vécue’.

Een hele batterij amateurhistorici heeft zich de voorbije decennia gewijd aan de studie van een eenheid of aan een deelaspect van het Belgische leger in Groot-Brittannië. Nogal wat werken blijven steken op het niveau van de brochure van de gepassioneerde verzamelaar. Maar in enkele gevallen gaat het om verdienstelijke, goed gedocumenteerde publicaties. Specifiek voor de Belgische ‘special forces’ verwijzen we naar De Pierpont, G. & Lefevre, A., De geschiedenis van de Belgische regimenten parachutisten S.A.S., commando’s en para-commando’s. Brussel, 1978, en naar het werk van oud-paraofficier Genot: Genot, E., Rode mutsen, groene mutsen… 50.000 Para-Commando’s. Brussel, 1986. Het aspect luchtmacht wordt behandeld in het compilatiewerk: De Belgen en de verovering van het luchtruim. Brussel, 1976. Minpunt van het werk is de slechte vertaling uit het Frans. Royalistisch gekleurd, maar gestoffeerd met heel wat waardevolle informatie is het werk van Capron: Capron, F., L’aviation belge et nos souverains. Brussel, 1988. Vermeldenswaard voor de geschiedenis van de Belgische Sectie bij de Royal Navy is het rijk geïllustreerde werk van marineonderofficier Johnny Geldhof: Geldhof, J., De strijd op zee in 1940-1945. Kortrijk, 2000. Laatstgenoemde auteur heeft ook een interessante website uitgebouwd: http://users.skynet.be/royalnavy.sectionbelge/index.htm.

Geraadpleegde websites

Daarnaast zijn er nog tal van andere bruikbare websites. Voor de beginperiode van de Belgen in Engeland en meer bepaald de verhouding tussen minister Jaspar en de rest van de regering in 1940 is er de gedigitaliseerde licentiaatsverhandeling van Joris van Eetvelt (K.U.Leuven 2002): http://www.ethesis.net/jaspar/jaspar_inhoud.htm. Een eerste kennismaking met het Belgische leger 1940-1945 (land-, lucht- en zeemacht) kan het best gebeuren via http://www.belgianbadges4046.be/index4.htm. Hoewel enigszins belgicistisch gekleurd biedt de site, samen met de vermelde werken van J.L. Charles en L. Schepens, een goed kader om een onderzoek of verdere lectuur aan te vatten. Ook vrij belgicistisch is de website van de amateurhistorici en verzamelaars Prosper Vandenbroucke en Francis Deleu: http://www.freebelgians.net/pages/index.php. Een sterk punt is wel de vermelding van getuigenissen van en over combattanten.
Een must voor de geschiedenis van de Brigade Piron is: http://users.skynet.be/brigade-piron/.

De site is het werk van Jean-Louis Marichal. Hij is de kleinzoon van commandant Houbion, Pirons rechterhand, en daardoor bezit hij heel wat waardevolle informatie en documenten. Het verdient wel de voorkeur de originele Franstalige versie te consulteren. Voor de eenheid SAS verwijzen we naar de Engelstalige website van amateurhistoricus en ex-paracommando Marc Backx, in samenwerking met de jonge Engelse geschiedkundige Des Thomas: http://www.belgiansas.com/. De website bevat een schat aan feiten- en bronnenmateriaal, dat in de loop der jaren werd vergaard. Een ander degelijk informatiekanaal is de Franstalige website van The 5th SAS Souvenir Group: http://users.skynet.be/5th.sas.souvenir.group/index.htm. Wat betreft de eenheid Commando heeft het internet niet zo veel te bieden. Er is de website van het Museum Commando in Flawinne, maar die is erg summier: http://www.cdomuseum.be/FRANCAIS/00_fr.htm. Een probleem is het traceren van de herkomst van de informatie. De site kan wel aangevuld worden met gegevens op: http://perso.dromy.com/2cdo_cl70/veterans.html.

Over de luchtmacht is er wel veel verifieerbaar en relevant materiaal te vinden. Voor informatie over de Belgen van 609 squadron kun je terecht op: http://www.baha.be/Webpages/Navigator/Belgian_Aviation_History/ww_ii/609_squadron.htm. Uitermate gedetailleerd en met veel zorg samengesteld is de website van BAHA over 350 squadron: http://users.skynet.be/bonge.gemoets/index.htm. De leden van BAHA hebben in de loop der jaren trouwens ook heel wat relevant onderzoekswerk in publicaties omgezet. Die zijn terug te vinden op: http://www.baha.be/Webpages/Navigator/Literature/BAHA_Members_Books/BAHA_Members_Book.htm. Biografieën van piloten en heel wat andere gegevens over de Belgische ‘Luchtmacht’ tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn te vinden op de website van De Vieilles Tiges van de Belgische Luchtvaart vzw: http://www.huisdervleugels.be/vieillestiges/index.htm. De website biedt onder meer een interessante inleidende tekst over de Belgen bij de Zuid-Afrikaanse luchtmacht. Net als bij verschillende andere tweetalige websites over de Belgen in Groot-Brittannië verdient het ook hier aanbeveling de Franstalige versie te raadplegen.

Een minder bekend, maar toch interessant aspect is de bijdrage van de Joodse gemeenschap aan de Belgische oorlogsinspanning tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een belangrijke, maar soms nogal hagiografische bron in dit verband is de tekst van baron Jean Bloch, te raadplegen op: http://www.fmc-seh.be/files/L.pdf.

De uitgebreide informatie op de vermelde Belgische websites kan worden gelinkt aan (en gecheckt op) buitenlandse sites. Erg relevant en goed gedocumenteerd is de website van de Britse 6de Luchtlandingsdivisie. Daarop wordt geregeld gerefereerd aan de Brigade Piron: http://www.pegasusarchive.org/. Speciaal over de commando’s en het aspect ‘gecombineerde operaties’ is er: http://www.combinedops.com/Walcheren.htm.

Ook voor informatie over de maritieme oorlogvoering kunnen we terecht op het internet. Gedetailleerde informatie over de Atlantische konvooien is te vinden op de Noorse site: http://www.warsailors.com/convoys/index.html. Ook erg gedetailleerd en nauwkeurig is http://uboat.net/index.html. Deze site is samengesteld door een heel gevarieerd internationaal team van geïnteresseerden in de maritieme oorlogvoering tijdens de beide wereldoorlogen. De site biedt een schat aan informatie over het U-bootwapen en de slag op de Atlantische Oceaan. Een van de vele topics is dat over de Flowerklassekorvetten, met onder meer een beschrijving van de Godetia en de Buttercup. Een bijzondere verdienste van Uboat.net is de uitbouw van een audioarchief met een aantal recente interviews met Duitse duikbootcommandanten. Een andere waardevolle informatiebron is te vinden op de door Duitse onderzoekers samengestelde site http://ubootwaffe.net/index.html. Je kunt er onder meer terecht voor een heel gedetailleerde databank (op datum) met gegevens over alle door U-boten vernietigde schepen van september 1939 tot mei 1945.

De Belgen in de RAF komen ook vrij uitvoerig aan bod op Britse websites. Zo bijvoorbeeld op http://www.the-battle-of-britain.co.uk/index.html. De site is enigszins patriottisch gekleurd, maar bevat een schat aan bruikbare feiten, onder andere over de 29 Belgen die deelnamen aan de slag om Engeland. Voor (het deels Belgische) 609 squadron verwijzen we naar http://myweb.tiscali.co.uk/609photos/index.htm, een site met een behoorlijk uitgebreid digitaal archief, waarin ook de Belgen ruimschoots aan bod komen. Voor een vlot leesbare geschiedenis van 609 squadron kunnen we terecht op: http://www.geocities.com/murraycat_2000/609typhoonsqd.htm. Algemene informatie over álle RAF-squadrons en hun operationele inzet tijdens de Tweede Wereldoorlog vind je op: http://www.raf.mod.uk/squadrons/sqns_all.html.

Ten slotte vermelden we ook de twee belangrijkste archiefbewaarplaatsen met betrekking tot de Belgische strijdkrachten in Groot-Brittannië: het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij (SOMA) en het Koninklijk Legermuseum, beide in Brussel. Het SOMA beschikt ook over een uitgebreid archief mondelinge geschiedenis. Dat bevat onder meer enkele interviews met officieren die tijdens de Tweede Wereldoorlog met de geallieerden meevochten, zoals Frans Burniaux (SAAF) en Roger Dewandre (Piron). Een inventaris van de uitgebreide collectie foto’s, documenten en andere van het SOMA is digitaal te raadplegen via: http://www.cegesoma.be/webOpacN.htm.

Voor de noten, klik hier.

Voor de fotoverantwoording, klik hier.

<<< Vorige pagina