Vlaamse vrijstelling van successierechten voor familiebedrijven gewijzigd

Meer over nalatenschap planning: Schenken van aandelen op naam Een restschenking: iets voor u? Vrijstelling van successierechten op de gezinswoning voor de langstlevende partner Erfrecht wettelijk samenwonen Een perfect huwelijkscontract De gezinswoning binnen een nieuw samengesteld gezin Wijziging van huwelijkscontract: procedure vereenvoudigd Huwen: tien weetjes omtrent contracten De gesplitste aankoop: Een meerwaarde bij uw successieplanning? Een deel van uw erfenis belastingvrij naar uw kleinkinderen Beding van aanwas voor roerende goederen Vlaamse vrijstelling van successierechten voor familiebedrijven gewijzigd De optimalisatie van de overdracht van onroerende vermogen naar de kinderen

Vrijstelling voor familiebedrijven
Mits naleving van een aantal voorwaarden kan men in Vlaanderen en Wallonië genieten van een vrijstelling van successierechten bij de overdracht door overlijden van een familiale onderneming of vennootschap. In de Vlaamse regeling werd onder meer vereist dat de onderneming of vennootschap minstens 5 werknemers voltijds tewerkstelt in het Vlaamse Gewest.

Het Hof van Justitie oordeelde op 25 oktober 2007 (zaak Vogten) dat de tewerkstellingsvoorwaarde van de Vlaamse regeling strijdig was met de vrijheid van vestiging dat wordt gewaarborgd door het EG-verdrag. Het hof stelde dat de regeling discriminerend was gezien er een onderscheid wordt gemaakt naargelang de plaats van tewerkstelling van een bepaald aantal werknemers.

Loonlasten in de EER
De Vlaamse regering heeft snel de nodige stappen ondernomen om de Vlaamse regeling in overeenstemming te brengen met de beslissing van het Europese Hof van Justitie. De wetswijziging werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 31 december 2007 en treedt retroactief in werking voor overlijdens vanaf 1 november 2007.

Om van de vrijstelling te kunnen genieten zal men nog steeds werknemers moeten te werk stellen. In plaats van vijf voltijdse werknemers in het Vlaamse gewest, is nu vereist dat een minimumbedrag aan loonlasten werd betaald aan werknemers die in de Europese Economische Ruimte tewerkgesteld zijn.

De vrijstelling wordt volledig toegekend voor de vererving van ondernemingen die minstens € 500.000 (te indexeren) aan loonlasten uitbetaald hebben in de drie jaren vóór het overlijden. Indien men onder voormeld bedrag blijft kan men, voor zover voldaan aan de andere voorwaarden, genieten van een proportionele vrijstelling (bv. bij € 300.000 aan loonlasten is 60 % van de nettowaarde van de onderneming vrijgesteld van successierechten).

Loonlasten
De uitbetaalde loonlasten worden beoordeeld op basis van de aangiften vereist voor de sociale wetgeving, of bij gebrek aan dergelijke aangiften, voor de fiscale wetgeving. Er wordt gerekend per volgemaakt kwartaal.

Onder loonlasten wordt begrepen het gewone basis- of minimumloon of -salaris en alle overige voordelen in geld of in natura die de werknemer uit hoofde van zijn dienstbetrekking direct of indirect van de werkgever ontvangt, met inbegrip van alle sociale zekerheidsbijdragen die op dit loon drukken.

Om de vrijstelling te kunnen behouden moet de onderneming in de vijf jaar na het overlijden een bedrag betalen dat minstens gelijk is aan 5/3e van de loonlasten die werden betaald in de drie jaar vóór het overlijden.
Loonlasten m.b.t. arbeid verricht in het huishouden van één van de bedrijfsleiders van de vennootschap komt niet in aanmerking.

De loonlasten betaald ten voordele van de erflater - aandeelhouder zelf of zijn gezin, komen ten belope van maximum € 300.000 in aanmerking voor wat betreft de periode vóór het overlijden en maximum € 500.000 voor wat betreft de periode na het overlijden.

Retroactief? Ja, maar
Belastingplichtigen die niet van de vrijstelling hebben kunnen genieten omdat het personeel van de onderneming niet in Vlaanderen werd tewerkgesteld zouden in principe de ten onrechte betaalde successierechten kunnen terugvorderen. Het Wetboek Successierechten voorziet echter dat deze vordering tot teruggave moet worden ingediend binnen de 5 jaar vanaf 1 januari van het jaar waarin de vordering ontstaan is. Bovendien is de vrijstelling slechts van toepassing indien er in de aangifte van nalatenschap uitdrukkelijk om werd verzocht, wat meestal niet het geval zal zijn. Degenen die geen vraag tot vrijstelling hebben geformuleerd in de aangifte van nalatenschap zullen misschien wel schadevergoeding kunnen bekomen. Zij dienen dan wel te bewijzen dat de foutieve tussenkomst van de gewestelijke wetgever hun schade heeft berokkend, met name de onterechte betaling van successierechten.

Vervreemdingsverbod geschrapt
Vroeger gold dat de vrijstelling die slechts proportioneel werd verleend, omdat er minder dan vijf voltijdse werknemers waren, door de erfgenamen enkel kon worden behouden indien de onderneming gedurende vijf jaar na het overlijden niet werd vervreemd.  Dit vervreemdingsverbod werd geschrapt in de nieuwe regeling.

En in Brussel en Wallonië?
Het arrest van het Hof van Justitie had betrekking op de Vlaamse regeling. Het Waalse en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest hebben echter vergelijkbare gunstregelingen die evenzeer strijdig zijn met het Europees recht. Het is ons vooralsnog niet bekend of deze regelingen spontaan zullen worden geconformeerd aan het Europese recht en, in voorkomend geval, op welke manier.

Conclusie
Om te kunnen genieten van de Vlaamse vrijstelling voor familiale ondernemingen wordt voortaan onder meer gekeken naar de loonlasten die worden betaald voor werknemers die worden tewerkgesteld in de EER.

<<< Vorige pagina

Volgende pagina >>>

Bron: Optima Financial Planners
(update oktober 2008)