Waar vandaan: SOS & EHBO > EHBO > Bloedingen - inwendige bloeding

Bloedingen
Inwendige bloeding
Een inwendige bloeding is een bloeding waarbij bloedvaten (slagaders, aders, haarvaten) binnen in het lichaam beschadigd zijn, maar waarbij de bloeding niet buiten het lichaam treedt. Sommige organen (bijv. hart, lever, milt of nieren) zijn zeer rijk voorzien van bloedvaten en kunnen veel bloed verliezen als ze gekwetst raken. De ernst van een inwendige bloeding inschatten is uiterst moeilijk omdat we geen bloed zien. Als het slachtoffer in shock raakt, heeft hij reeds veel bloed verloren.
Blauwe vlekken
Bij een kneuzing kunnen de onderhuidse weefsels gekwetst raken en bloeden. Omdat er geen wonde is, hoopt het bloed zich op. Onmiddellijk na de kneuzing voelt de gekneusde zone zacht aan en zie je het donkere bloed onder de huid als een blauwrode vlek. Na verloop van tijd stolt het bloed, zodat je een harde knobbel kan voelen. De kleur verandert eerst naar blauwzwart om dan geleidelijk bruingeel te verkleuren tot de vlek helemaal verdwijnt. Een blauwe vlek wordt ook een hematoom genoemd.

Een blauwe vlek is meestal onschuldig. Toch kan ze er soms op wijzen dat er een ernstig inwendig letsel is. Mensen die bloedverdunnende medicatie nemen, lopen makkelijker blauwe vlekken op.
© Rode Kruis-Vlaanderen
Wat doe je?
  • Koel de gekneusde plaats onder koud stromend water of met een koelzakje.
  • Vraag na of er bijkomende klachten zijn (hoofdpijn, duizeligheid, ademhalingsmoeilijkheden of buikpijn).
  • Verwijs door naar een arts bij bijkomende klachten of bij grote of frequent voorkomende blauwe vlekken.
Frequente blauwe vlekken bij volwassenen kunnen wijzen op bloedstollingsproblemen. Bij baby's en kleine kinderen moet je discreet denken aan de mogelijkheid van kindermishandeling. Contacteer bij ernstig vermoeden van kindermishandeling het provinciaal Vertrouwenscentrum Kindermishandeling.
Bij een kneuzing kan de bloeding onderhuids naar beneden zakken door de zwaartekracht. Er kan zich dan een verkleuring vormen op een plaats die zelf niet gekwetst is. Zo kan iemand die een tand liet trekken een blauwe vlek krijgen in het putje boven het borstbeen omdat het bloed tussen de halsspieren naar beneden zakte. Op die plaats komt het bloed onder de dunne huid en wordt het zichtbaar.
Wat stel je vast?
  • klein bloedvlekje onder de nagel
  • volledig blauwzwarte nagel
Wat doe je?
  • Een klein bloedvlekje onder de nagel kan geen kwaad en groeit er wel spontaan uit.
  • Verwijs door naar een arts:
    • bij een volledig blauwe nagel
    • bij bijkomende wonden aan de vinger of teen
    • bij hevige pijn
Blauwe nagel
Bij een verplettering van een vinger of teen ontstaat makkelijk een onderhuidse bloeding. Het bloed wordt dan zichtbaar onder de nagel. Bij een grote bloeding kan de nagel na verloop van tijd loskomen.
© Rode Kruis-Vlaanderen
Verplettering
Verplettering komt voor als een lichaamsdeel tussen twee zware of onbeweeglijke voorwerpen wordt geplet. Deze letsels zie je vooral bij verkeersongevallen, werfongevallen, ontploffingen, aardbevingen of treinongevallen.
© Rode Kruis-Vlaanderen
Bij een verplettering zijn niet alleen de weke weefsels (huid, spieren en zenuwen) ernstig gekwetst, maar kunnen er ook breuken zijn. De kracht kan de bloedvaten dichtdrukken zodat de bloedvoorziening van (een deel van) het lidmaat sterk verstoord is of zelfs stopt.

Bij langdurige verplettering zijn er grote gevaren. Eerst en vooral veroorzaakt de verplettering een ernstig letsel aan de weke delen. Bij het weghalen van de druk op het lichaamsdeel kan een ernstige bloeding en vochtverlies ontstaan. Hierdoor kan shock optreden. Bovendien komt in het beschadigd spierweefsel een afbraakstof (myoglobine) vrij, die zich bij een verplettering ophoopt in het afgeknelde lichaamsdeel. Als pas na enige tijd de beknelling wordt weggehaald, komen deze afvalstoffen plots en massaal in de bloedbaan, waardoor ze een nierblokkage kunnen veroorzaken.
Wat stel je vast?
  • Het slachtoffer zit met een of meerdere delen van het lichaam gekneld tussen twee voorwerpen.
Wat doe je?
Het slachtoffer is minder dan 15 minuten gekneld.
  • Alarmeer de hulpdiensten en omschrijf hoe het slachtoffer gekneld is (bijv. hij zit met de hand vast in een drukpers of ligt met de borst vast onder een ingestorte stelling).
  • Trek werkhandschoenen aan om je eigen handen te beschermen.
  • Probeer het slachtoffer zo snel mogelijk te bevrijden met behulp van omstaanders of door hulpmateriaal te gebruiken, zoals een koevoet of een autokrik.
  • Verlies geen tijd als je onvoldoende mankracht of hulpmiddelen hebt om het slachtoffer zelf op een veilige manier te bevrijden.
  • Verleen eerste hulp volgens de verwonding.

Neem alle voorzorgsmaatregelen om te verhinderen dat het slachtoffer of de omstaanders opnieuw gekwetst worden als de beknelling wordt weggehaald.

Het slachtoffer is langer dan 15 minuten gekneld.
  • Doe zelf geen pogingen meer om het slachtoffer te bevrijden.
  • Alarmeer de hulpdiensten en omschrijf hoe het slachtoffer gekneld zit.
  • Blijf bij het slachtoffer en vertel dat de hulpdiensten gealarmeerd zijn.
Bron: Help! Eerste hulp voor iedereen. 3de druk: november 2008 (bijgewerkt) - Rode Kruis Vlaanderen
Fotografie: BIVV, Corbis, Luc David, Graphic Obsession, iStock, Robert Jooris, Stockxpert, Frank Toussaint, VAD, Carl Vandervoort, Pascal Van Waeyenberghe, Rode Kruis-Vlaanderen