Aanbrengen van stenen langs de openbare weg

Juridisch advies

< Vorige	Archief	Volgende >

Het is schering en inslag : je voortuin paalt aan de openbare weg. Tussen de effectieve rijbaan en uw voortuin ligt er nog een kleine strook waarover zeer vaak automobilisten uitwijken en op die manier vlak naast uw voortuin voorbij razen. Op zekere dag heb je er danig genoeg van en leg je op deze strook een aantal stenen zodat uitwijken niet meer mogelijk is. De vraag welke zich hier stelt is echter of dit mag en kan? Wat indien een automobilist een steen raakt en hierdoor schade aan zijn voertuig oploopt? Kan je hiervoor dan aansprakelijk gesteld worden?

Om een degelijk antwoord op deze vragen te kunnen formuleren, moet er in eerste instantie onderzocht worden wat er nu precies bedoeld wordt met "openbare weg". Tot waar gaat de openbare weg? Loopt de openbare weg door tot aan je voortuin, of behoort de bewuste strook tot uw eigendom?

Verder moet eveneens onderzocht worden of het misschien gaat om een gemeenteweg.

De openbare weg

Onze wetgeving geeft spijtig genoeg geen exacte definitie van wat er moet verstaan worden onder "openbare weg". Een weg is "openbaar" van zodra hij gebruikt wordt door het publiek, ongeacht wie eigenaar is van de bedding. Dit houdt in dat een weg die openstaat voor het verkeer, die door eenieder mag gebruikt worden en er op geen enkele manier wordt aangeduid dat het om een private weg gaat, een "openbare weg" is.

In de praktijk gaat het hier om een feitenkwestie en bij onenigheid zal het de rechter zijn die zal moeten beoordelen of het op een openbare weg gaat of niet.

De "gelijkgrondse berm" (dit is de ruimte die ligt tussen enerzijds de rijbaan en anderzijds een sloot, talud of de grenzen van eigendommen welke zich op dezelfde hoogte bevinden als de rijbaan) behoren eveneens tot de openbare weg.

Daarnaast bestaat er eveneens een vermoeden dat voetpaden, sloten, bermen, pleinen, waterafvoeren, beplantingen enz... ook tot de openbare weg behoren. Wel is het zo dat dit vermoeden kan weerlegd worden door de aanpalende eigenaar.

De gemeenteweg

Indien de openbare weg noch een gewest- of provincieweg, noch een buurtweg is, dan heeft men meestal te maken met een gemeenteweg. De gemeente staat in voor het onderhoud van deze wegen. Zij moet bovendien zorgen voor de veiligheid van het verkeer op deze wegen.

Soms is de gemeente echter geen eigenaar van de bedding van deze gemeentewegen omdat de weg in kwestie aangelegd werd door een particulier. Een dergelijke situatie kan soms voor problemen zorgen en daarom kan de gemeente dan soms deze weg overnemen. De gemeente moet dan met de eigenaar een overeenkomst afsluiten. Opdat dit tegenstelbaar zou zijn aan derden, moet er een authentieke akte opgemaakt worden.

De gemeente kan echter ook reeds eigenaar van de weg geworden zijn door het 30 jarig gebruik ervan, of zij kan tot onteigening overgaan.

Anderzijds kan de eigenaar een "erfdienstbaarheid van publieke doorgang" geven aan de gemeente en blijft hij zelf verder wel eigenaar van de weg.

De eigendomsgrens

Om aldus een antwoord te kunnen formuleren op onze bovenstaande vragen, moet nagegaan worden wie nu precies eigenaar is van de bewuste strook waar de stenen worden neergelegd.

Indien blijkt dat deze strook privé eigendom is van de aanpalende eigenaar, dan is er geen probleem. Deze eigenaar kan dan stenen neerleggen want het is zijn eigendom.

Anders is het indien blijkt dat de strook behoort tot de openbare weg (eventueel ook de gelijkgrondse berm) of tot de gemeente.

Er mag namelijk niets op de openbare weg (ook niet op de gemeentewegen) achtergelaten worden waardoor schade kan berokkend worden aan de weggebruikers.

Artikel 7.3. van de wegcode is hier duidelijk over : "het is verboden het verkeer te hinderen of onveilig te maken door voorwerpen , zwerfvuil of stoffen op de openbare weg te werpen, te plaatsen, achter te laten of te laten vallen, hetzij door er rook of stoom te verspreiden, hetzij door er enige belemmering aan te brengen". 
Sinds kort kunnen de gemeentebesturen eveneens sancties opleggen bij overtredingen terzake.

Hieruit kan dus geconcludeerd worden dat indien de bewuste strook tot de openbare weg behoort er zeker geen stenen mogen geplaatst worden. Doet men dit wel dat kan men gesanctioneerd worden op basis van bovenstaande artikels. Ontstaat er bovendien een ongeval (wagen rijdt tegen de stenen aan), dan zal de eigenaar van de aanpalende voortuin die de stenen daar heeft aangebracht, inderdaad aansprakelijk kunnen gesteld worden voor de schade die het voertuig opliep.

Besluit

Indien uw voortuin paalt aan de openbare weg en u overweegt om stenen aan te brengen op de strook tussen de rijbaan en uw voortuin, dan doet u er goed aan na te gaan tot wie deze strook precies behoort. Een landmeter kan ervoor zorgen dat de juiste grenspalen van uw eigendom geplaatst worden zodat u weet tot waar uw eigendom strekt. Hij kan eveneens nagaan tot waar precies de openbare weg strijkt. Wees dus voorzichtig alvorens u de stenen aanbrengt, want bij ongevallen kan het u duur komen te staan!

Vrijdag 15 Februari 2008