Andere risicofactoren: Hormoonsubstitutietherapie (HST)

Het jaar 2003 bracht hele discussies op gang over de hormonale substitutietherapie, beter gekend bij vrouwen als de overgangspil voor de menopauze.

• In een eerste Amerikaanse studie stond dat de hormoonsubstitutietherapie een verhoogde kans gaf op borstkanker en hart- en vaataandoeningen.
• In de zomer van 2003 verscheen echter een tweede grootschalige Britse studie die het verband tussen HST en het risico op borstkanker nog duidelijker aantoonde.
• In een derde studie werd het vermeende beschermende effect tegen hart- en vaatziekten onderuitgehaald.

Even werd nog gedacht dat HST nog wel zijn verdienste kon hebben ter preventie van osteoporose, een afname van de botmassa die bij de menopauze kan optreden. In een herevaluatie van HST op Europees niveau, uitgevoerd door een groep experts, werd echter beslist dat ook in dit laatste geval de risico's niet opwegen tegen de voordelen.

Als gevolg van dit alles heeft de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid in oktober 2003 een rondzendbrief bezorgd aan alle artsen om te waarschuwen voor het te snel voorschrijven van HST. Meer informatie over dit thema vindt u op de website van de FOD. Een korte samenvatting van de informatie van de FOD vindt u in de onderstaande rubrieken.

• HST en het risico op kanker
  Het gezaghebbende medische tijdschrift The Lancet publiceerde in de zomer van 2003 over het risico van borstkanker bij HST. De gepubliceerde studie werd uitgevoerd bij een miljoen Britse vrouwen tussen 50 en 64 jaar. De resultaten bevestigen dat:
• Oestrogeen in monotherapie een kleine verhoging van het risico van borstkanker veroorzaakt;
• Combinatiepreparaten (oestrogenen en progestagenen) het risico van borstkanker meer verhogen dan oestrogenen in monotherapie;
• Tibolone eveneens het risico van borstkanker verhoogt.

Hoe langer HST wordt toegepast, hoe hoger het risico van borstkanker. In alle gevallen echter neemt het verhoogde risico van borstkanker weer af als de HST-behandeling wordt stopgezet en na 5 jaar is het risico gelijk aan dat van vrouwen die nooit HST namen.

De lichte verhoging van het risico op borstkanker moet evenwel genuanceerd worden door een lichte verlaging in dezelfde orde van grootte van het risico op dikkedarmkanker.

• HST ter preventie van osteoporose
  Het gebruik van HST ter preventie van osteoporose wordt beperkt tot "tweedekeuze" behandeling. Hiermee wordt bedoeld dat HST enkel gebruikt mag worden bij vrouwen die andere beschikbare medicatie niet verdragen, of voor wie deze geneesmiddelen een contra-indicatie vormen. Ter bescherming tegen osteoporose is immers een langetermijnbehandeling noodzakelijk. Aangezien vele van de risico's van HST verhogen bij langdurige inname en de risico's voor de meeste van deze aandoeningen verhogen met de leeftijd, blijkt dat de risico's gekoppeld aan langdurige HST-inname zwaarder wegen dan de voordelen, uitgezonderd voor vrouwen die niet kunnen teruggrijpen naar andere beschikbare medicatie. Daarom is aanbevolen dat vrouwen die HST gebruiken voor de preventie van osteoporose, bij hun volgende routineonderzoek alle mogelijke therapeutische alternatieven met hun arts bespreken.
  
  
• HST als behandeling van menopauzale klachten
  HST is enkel te verantwoorden voor de behandeling van menopauzale klachten als de behandeling van kortdurende aard is. Bij een kortdurende behandeling wegen voor het merendeel van de vrouwen de voordelen nog altijd op tegen de risico's. Als u HST neemt, kunt u hiermee doorgaan, maar wordt u ten zeerste aangeraden om de behandelingsduur met uw arts te bespreken. Het risico op borstkanker neemt immers toe met de behandelingsduur van de HST.

Samengevat
Voor een kortdurende behandeling met HST bedoeld om menopauzale klachten te verlichten, wegen voor het merendeel van de vrouwen de voordelen nog altijd op tegen de risico's.

HST zou echter niet langer meer mogen gebruikt worden als eerste keuze voor de preventie van osteoporose, aangezien de voordelen niet opwegen tegen de risico's.

Vrouwen die HST gebruiken ter preventie van osteoporose zouden de alternatieve behandelingsmogelijkheden met hun arts dienen te bespreken.

Als u HST neemt en bezorgd bent omtrent de risico's, kan u best met uw arts de voor- en nadelen bekijken en de mogelijke alternatieven bespreken.

 

Bron: Stichting tegen Kanker