Andere risicofactoren: Infecties

Kanker is geen besmettelijke ziekte. Toch spelen virussen een rol bij de ontwikkeling van bepaalde gezwellen.

Wanneer het afweersysteem van het lichaam een virale infectie niet elimineert, kunnen virussen zich chronisch in bepaalde cellen vestigen. Op lange termijn kan deze situatie de kankerdegeneratie van deze cellen bevorderen.

Dat is bijvoorbeeld het geval voor baarmoederhalskanker en voor primaire leverkanker (waarvan de oorsprong in de lever ligt, dus niet voor uitzaaiingen in de lever).

Specifieke preventie is dus mogelijk door besmetting met de virussen in kwestie te vermijden. Zo heeft het vaccin tegen hepatitis B ook als effect dat het een eventuele leverkanker kan voorkomen! Het vaccin tegen humane papillomavirussen (HPV) geeft voor ongeveer 70% bescherming tegen baarmoederhalskanker.

Tot slot zijn er onderzoeken aan de gang om nieuwe behandelingen te ontwikkelen die moeten toelaten kankercellen te vernietigen die een virus herbergen (curatieve vaccins).

Hepatitis B

• Hoe hepatitis B vermijden?
  Hepatitis is een leverontsteking. Is de leverontsteking aan een virus te wijten, dan spreekt men van virale hepatitis. Afhankelijk van het virus kan iemand hepatitis A, B, C, D of E krijgen De besmetting met hepatitis B gebeurt via geslachtsverkeer (dat geldt voor de meeste gevallen in België), via besmet bloed of door besmetting van de foetus bij de geboorte.
  
  Bij ongeveer 5% van de patiënten gaat hepatitis B over in chronische hepatitis. Zonder doeltreffende behandeling kan de ziekte op termijn het risico verhogen op levercirrose en leverkanker.
  
  
• Alarmsignalen
  De intensiteit van de alarmsignalen verschilt van geval tot geval. Volgende symptomen kunnen wijzen op hepatitis: geelzucht, donkere urine, lichte stoelgang, misselijkheid en een lever die gevoelig is bij druk (palpatie). Virale hepatitis gaat ook vaak gepaard met griepsymptomen: koorts, vermoeidheid, hoofdpijn, pijn in de ledematen en de spieren.
  
  In bepaalde gevallen kan hepatitis ongemerkt voorbijgaan. In dat geval lopen besmette personen (die zelf niet weten dat ze drager zijn van het virus) het risico op hun beurt mensen in hun omgeving te besmetten.
  
  
• Vaccinatie
  Vaccinatie biedt de beste bescherming tegen hepatitis B. Ze is aan te bevelen voor kinderen (zuigelingen en elf- tot twaalfjarigen), en voor jongeren en volwassenen die omwille van hun beroep of hun levenswijze een groter risico lopen. Ook reizigers kiezen best voor een vaccinatie, afhankelijk van hun bestemming, de duur van hun verblijf (meer dan zes maanden) en de frequentie van hun reizen.

Hepatitis C
Hepatitis C is een leverontsteking. Ze wordt veroorzaakt door het hepatitis C-virus. Wereldwijd zijn er ongeveer 170 miljoen mensen chronisch drager van het hepatitis C-virus, waarvan 5 miljoen in West-Europa. In België treft hepatitis C 1% van de bevolking, ofwel ± 100 000 mensen. In de westerse landen is het hepatitis C-virus verantwoordelijk voor +/- 20% van de acute hepatitisgevallen en +/- 70% van de chronische hepatitisgevallen. Chronische hepatitis kan evolueren naar een cirrose en leverkanker.

Het is niet altijd zo eenvoudig om hepatitis vast te stellen en dat komt omdat er bij deze ziekte vaak geen symptomen te zien zijn. Daardoor kan ze jarenlang onopgemerkt blijven. Hepatitis C wordt dan ook een “stille ziekte” genoemd. Men schat dat het virus bij ongeveer 70% van de chronische dragers nog niet werd opgespoord.

• De risicofactoren
  Het hepatitis C-virus wordt hoofdzakelijk via het bloed overgedragen. De twee voornaamste besmettingswijzen zijn intraveneus drugsgebruik en via transfusies als die vóór 1990 werden uitgevoerd. Die laatste besmettingswijze vormt dankzij opsporing en maatregelen voor het deactiveren van afgeleide bloedproducten sinds 1991 bijna geen risico meer.
  
  De besmetting via medische of chirurgische ingrepen kon in de jaren '50 tot '70 vaak voorkomen omdat bepaalde chirurgische of injectiematerialen toen niet wegwerpbaar waren en enkel door verwarming werden gesteriliseerd. Zo konden ook acupunctuursessies met herbruikbare naalden, mesotherapie (lokale behandeling waarbij kleine dosissen geneesmiddelen in de huid werden gespoten), tatoeages, piercings of andere technieken die gebruikmaken van herbruikbare materialen, een besmetting veroorzaken. De seksuele overdracht is uitzonderlijk omdat de besmetting via het bloed gebeurt.
  
  Als er virussen aanwezig zijn in het bloed van de moeder, dan bestaat er tijdens de bevalling een risico op besmetting van moeder op kind.
  
  
• Wat gebeurt er als u besmet raakt met het hepatitis C-virus?
  
  • Bij sommige mensen verdwijnt het virus uit zichzelf. Zij genezen dus spontaan.
  • Anderen blijven drager van het virus zonder dat die de lever aantast.
  • Sommige zieken ontwikkelen een chronische hepatitis. Chronische hepatitis leidt in ongeveer 20% van de gevallen na 10 tot 20 jaar tot een levercirrose. Die kan op haar beurt uitgroeien tot een onvoldoende werking van de lever.
    
    
Leidt besmetting met het hepatitis C-virus tot kanker?
Besmetting met het hepatitis C-virus kan leiden tot leverkanker, maar dat is eerder zeldzaam.
Is er levercirrose vastgesteld, dan verhoogt het risico op leverkanker jaarlijks met 1 tot 5%. Daarom is het belangrijk dat de lever regelmatig onderzocht wordt door middel van een echografie. Leverkanker is echter uitzonderlijk bij zieken met chronische hepatitis zonder cirrose.

 

Bron: Stichting tegen Kanker