De afschaffing van effecten aan toonder

Meer over vermogensplanning: De patrimoniumvennootschap Leven als God in Frankrijk Bescherm uw vermogen tegen het inflatiespook Kent de fiscus weldra uw vermogen? De Luxemburgse vermogensverzekering De Fiscus als sponsor van uw vastgoedinvestering Afschaffing effecten aan toonder Gezinswoning zelfstandige beschermd tegen schuldeisers Vruchtgebruik: een concept met fiscale risico's?

Het is intussen algemeen bekend dat effecten aan toonder worden afgeschaft, als gevolg van een wet van 14 december 2005.  Met deze wet wou de federale regering ondermeer de fiscale fraude aanpakken die gepaard kan gaan met de anonimiteit van effecten aan toonder.  Wellicht kadert de afschaffing van de effecten aan toonder ook in de opmaak van een vermogenskadaster, wat de invoering van een vermogensbelasting in België mogelijk zou maken.

Toepassingsgebied: welke effecten?
De wet viseert drie categorieën effecten:

1. Vooreerst de zgn. vennootschapseffecten.  Daaronder moet men verstaan: de aandelen, obligaties, winstbewijzen, warrants en certificaten uitgegeven door vennootschappen naar Belgisch recht;
2. De tweede categorie zijn de zgn. overheidseffecten, zoals de schuldtitels uitgegeven door de Belgische Staat;
3. Tenslotte viseert de wet ook de effecten die uitgegeven zijn door een persoon die onder Belgisch recht ressorteert en die een financiële schuldvordering op de emittent belichamen.  Hieronder vallen o.m. kasbons, vastgoedcertificaten, thesaurie- en depositobewijzen.  Handelseffecten zoals wisselbrieven, orderbriefjes en cheques vallen niet onder de wet.

Geleidelijke afschaffing
Sinds 1 januari 2008 kunnen geen nieuwe effecten aan toonder meer worden uitgegeven en mogen bestaande aandelen aan toonder die op een effectenrekening werden geboekt niet meer fysiek geleverd worden.  Zij moeten vanaf dan dus op de rekening blijven staan, tenzij ze zouden worden omgezet in aandelen op naam.  Beursgenoteerde aandelen aan toonder die op een effectenrekening staan, werden op 1 januari 2008 van rechtswege omgezet in gedematerialiseerde effecten. 

Voor wat de niet beursgenoteerde aandelen aan toonder betreft (zoals de aandelen van de meeste NV’s), hebben de eigenaars in principe de tijd tot 31 december 2013 om de omzetting te vragen in effecten op naam of in gedematerialiseerde effecten.  Aandelen op naam zijn aandelen waarvan de eigendom wordt bewezen door inschrijving in het aandelenregister.  Van die inschrijving worden certificaten afgegeven aan de aandeelhouders (art. 465 W. Venn.).  De certificaten op zich leveren geen eigendomsrecht op de aandelen.  Gedematerialiseerde effecten zijn aandelen die vertegenwoordigd worden door een boeking op rekening, op naam van de eigenaar of de houder, bij een erkende rekeninghouder (d.i. in principe een kredietinstelling of beleggingsonderneming).  Ook gedematerialiseerde effecten worden ingeschreven in het register van de aandelen op naam, in principe op naam van de erkende rekeninghouder.  Indien de titularis van de effectenrekening daar niet mee instemt, worden deze ingeschreven op naam van Euroclear Belgium.  Zij worden dus niet ingeschreven op naam van de aandeelhouder.

Anonimiteit
Gedematerialiseerde aandelen bieden het voordeel dat zij kunnen worden overgedragen via een overschrijving van rekening op rekening.  Men stelt ook dat gedematerialiseerde aandelen anoniem zijn omdat de identiteit van de titularis van de effectenrekening alleen gekend is door de kredietinstelling of de beleggingsonderneming die optreedt als rekeninghouder.  We merken evenwel op dat het bankgeheim in België zwaar werd uitgehold.  Zo zijn Belgische banken bijvoorbeeld verplicht om aan de fiscus alle inlichtingen te verstrekken die nodig zijn om een juiste heffing van de successierechten te verzekeren.  De fiscus kan bijvoorbeeld alle verrichtingen opvragen die de overledene of zijn echtgeno(o)t(e) heeft gedaan minder dan drie jaar vóór het overlijden.  In hoofde van de financiële instellingen bestaat ook een meldingsplicht m.b.t. de stand van de bank- en effectenrekeningen.

Successieplanning
De afschaffing van de effecten aan toonder staat een succesvolle successieplanning uiteraard niet in de weg.  Integendeel, het is vaak zelfs noodzakelijk dat de anonimiteit van bepaalde effecten wordt doorbroken.  In dit kader merken we op dat aandelen in een familiale vennootschap in het Vlaams Gewest vrijgesteld zijn van het successierecht wanneer onder meer kan worden bewezen dat deze aandelen, in de drie jaar voorafgaand aan het overlijden, ononderbroken voor ten minste 50 % toebehoorden aan de overledene en zijn naaste familieleden. 

Voor aandelen op naam kan het bewijs van het aandelenbezit worden geleverd via een afschrift van het aandeelhoudersregister.  Voor aandelen aan toonder is de bewijsvoering moeilijker.  De fiscale Administratie beschouwt het aandelenbezit als voldoende bewezen, onder meer in de volgende gevallen:

• wanneer uit de notulen van de jaarlijkse, bijzondere of buitengewone algemene vergaderingen gedurende de drie jaar voor het overlijden blijkt dat men met alle aandelen is verschenen;
• wanneer men door uittreksels van dividenduitkeringen kan aantonen dat men gedurende de drie jaar voor het overlijden eigenaar was van de aandelen;
• wanneer de aandelen gedurende de drie jaar voor het overlijden in open of gesloten bewaargeving zijn gegeven bij een bankinstelling, aan te tonen door een attest van de bankinstelling.

<<< Vorige pagina

Volgende pagina >>>

Bron: Optima Financial Planners
(update oktober 2008)