“De echte reden waarom ik me als jonge vijftiger heb ingeschreven voor een taalcursus Italiaans? De angst om net zoals mijn moeder onherroepelijk weg te zinken in dementie… (Ina, 62 jaar, cursiste Italiaans cvo semper)”

In haar masterproof uit 2017 (De invloed van tweetaligheid op Alzheimer dementie, The influence of bilingualism on Alzheimer’s dementia) onderzoekt Marianne Looten, arts, hoe we zonder medicijnen onze hersenen toch preventief kunnen wapenen tegen dementie.

Wat is dementie?

Alzheimer dementie is de meest voorkomende oorzaak van dementie. Het is een hersenaandoening waarbij het cognitief functioneren achteruitgaat, wat betekent dat de demente persoon zowel stoornissen vertoont van het geheugen als bij het uitvoeren van alledaagse handelingen. De patiënt wordt afhankelijk van naasten en zorgverleners, wat een hoge sociale en maatschappelijke kost met zich meebrengt. In België lijden circa 140.000 mensen aan deze aandoening. Nu steeds meer mensen een steeds hogere leeftijd bereiken, groeit dat cijfer alleen maar.

Je hersenen versterken tegen dementie?
Leer een nieuwe taal!

Een mogelijke vorm van preventie is het opbouwen van cognitieve reserve. Met deze term duid je aan hoe goed de hersenen in staat zijn om te functioneren ondanks aftakeling van de hersencellen. Als men dus twee personen met vergelijkbare hersenpathologie en andere kenmerken zoals geslacht en leeftijd zou vergelijken, zou diegene met een hogere cognitieve reserve beter presteren op cognitieve testen. En taalvaardigheid zou hieraan kunnen bijdragen: het leren van een taal helpt het onthouden, herkennen en verstaan van woorden en is in die zin een belangrijk wapen tegen geheugenverlies. Voelt u zichzelf te oud om een nieuwe taal te leren? Dat hoeft geenszins het geval te zijn: u bent nooit te oud om een taal te leren!

In 2007 voerde Ellen Bialystok, een Canadese wetenschapster, een onderzoek uit bij 182 patiënten van een Canadese geheugenkliniek. Daaruit bleek dat meer dan één taal spreken een beschermend effect heeft op de hersenen. In vergelijking met ééntalige personen, ontwikkelden tweetalige personen 4,1 jaar later symptomen van dementie en de ziekte vorderde bovendien ook minder snel. Als er inderdaad een verband is tussen het leren van een extra taal en het uitstellen van Alzheimer dementie, zou dat heel goed nieuws zijn. Het zou immers een goedkope behandelingsmethode zijn die geen negatieve bijwerkingen heeft, die heel toegankelijk is, die je één keer ‘toedient’ en waar je daarna levenslang iets aan hebt. Omdat één onderzoek nooit voldoende is om ergens een eenduidige conclusie over te trekken, werd het onderzoek van Bialystok door haarzelf en door andere wetenschappers herhaald. Niet al die andere studies toonden dezelfde resultaten als de eerste studie van Bialystok. Dus vooraleer we kunnen besluiten of twee- en meertaligheid al dan niet nuttig is voor het uitstellen en vertragen van Alzheimer dementie, moet er dus meer onderzoek gedaan worden. Maar één ding is zeker: een tweede taal leren kan sowieso nooit kwaad!

Wil je net zoals Ina je cognitieve reserve versterken? Als grootste speler in het volwassenenonderwijs in Brussel en Vlaams-Brabant kan je bij ons kiezen uit 12 verschillende talen. Absolute beginner of bijna native speaker? Wij hebben voor iedereen het aangepaste niveau, zowel @home (interactieve lessen op afstand) als @class (op school) als combi (een combinatie van beiden) en dit zowel voor dag- als avondgroepen. Spreken talen je minder aan maar wil je toch blijven bijleren? Bekijk dan ook zeker onze opleidingen mode, fotografie, informatica en koken! Klik hier voor meer info